Μετά από δύο χρόνια συνεργασίας και συνεννοήσεων ανάμεσα στο υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας και τον Οργανισμό Μουσείων Βόρειας Αμερικής, με επίσημο εκπρόσωπο το Καναδικό Μουσείο Ιστορίας της Οτάβας, η μεγαλύτερη, εκτός Ελλάδας, αρχαιολογική έκθεση «Έλληνες: Από τον Αγαμέμνονα στον Μέγα Αλέξανδρο» θα αρχίσει την περιοδεία της στη Βόρεια Αμερική από το Αρχαιολογικό Μουσείο του Μόντρεαλ Point a Calliere, στις 12 Δεκεμβρίου.
Η έκθεση θα παραμείνει στο Μόντρεαλ μέχρι τις 26 Απριλίου 2015, και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στο Μουσείο Ιστορίας του Καναδά στην Οτάβα, από τις 5 Ιουνίου 2015 έως 12 Οκτωβρίου 2015, ενώ θα ακολουθήσουν το Field Museum στο Σικάγο (24 Νοεμβρίου 2015 έως 10 Απριλίου 2016) και το Μουσείο National Geographic στην Ουάσιγκτον (26 Μαΐου 2016 έως 9 Οκτωβρίου 2016).
Η έκθεση προσφέρει μια μαγευτική περιήγηση σε 5.000 χρόνια ελληνικής ιστορίας, από την εποχή της προϊστορίας μέχρι τους ελληνιστικούς χρόνους, με πρωτότυπα και σπάνια ευρήματα που σκιαγραφούν τη μακραίωνη ιστορία του ελληνικού πολιτισμού μέσα από προσωπικότητες που τη σφράγισαν.
Περισσότερα από 540 αρχαία αντικείμενα -αλλά και κάποια προπλάσματα, εκμαγεία και αντίγραφα- από 22 ελληνικά μουσεία, όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό, το Νομισματικό, το Επιγραφικό, το Μουσείο Ακρόπολης, τα Αρχαιολογικά Μουσεία της Θεσσαλονίκης και του Ηρακλείου, έχουν φθάσει υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού.
Η διάρθρωση της έκθεσης σε εννέα ενότητες έχει ως στόχο την εξοικείωση του επισκέπτη με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό:
«Προοίμιο: Ο άνθρωπος στο προϊστορικό Αιγαίο», τιτλοφορείται η πρώτη ενότητα, που επικεντρώνεται σε έργα από τη νεολιθική εποχή στον ελλαδικό χώρο, την παρουσία των Κυκλαδιτών εμπόρων και ναυτικών, με ταφικά ευρήματα από την Αμοργό, τη Νάξο και την Πάρο, αλλά και από τον κόσμο των Μινωιτών, που θα τον αναδείξουν χάλκινα και πήλινα ειδώλια, καραμαϊκά αγγεία, πινακίδες γραμμικής γραφής Α κ.ά.
Αλλά και ο μυκηναϊκός κόσμος δεν θα μπορούσε να λείπει από μια τέτοια έκθεση. «Ο Αγαμέμνων και ο κόσμος των Μυκηναίων», όπως ονομάζεται η δεύτερη ενότητα, επικεντρώνεται όχι μόνον στις σχέσεις που αναπτύχθηκαν αρχικά με τον μινωικό πολιτισμό, αλλά και στους βασιλικούς λακκοειδείς τάφους των Μυκηνών του 16ου αιώνα, καθώς και στα διοικητικά, οικονομικά και θρησκευτικά κέντρα που αναπτύχθηκαν την περίοδο αυτή στην κυρίως Ελλάδα.
Η ενότητα «Ήρωες και αριστοκράτες» διηγείται κάποια από τα γεγονότα που οδήγησαν στη μετάβαση από το ανάκτορο στην «πόλη – κράτος», στις μετακινήσεις ελληνικών φύλων, στην ίδρυση αποικιών και νέων οικονομικών κέντρων.
Οι επόμενες ενότητες «Αθλητές και Ολυμπιακοί Αγώνες» και «Κούροι και Κόραι» μιλούν από μόνες τους ως προς τη θεματολογία που αναπτύσσουν, το ίδιο και η έκτη ενότητα «Λεωνίδας, ο βασιλιάς της Σπάρτης», όπου περίοπτη θέση θα έχει το γλυπτό του οπλίτη «Λεωνίδα» (480-470 πΧ) από το Μουσείο της Σπάρτης.
Στους Αθηναίους είναι αφιερωμένη η επόμενη ενότητα («Αθηναίοι και Δημοκρατία» ή «Οι Αθηναίοι και τα επιτεύγματά τους»), όπου η δομή της αθηναϊκής δημοκρατίας τεκμηριώνεται από επιγραφές, ανάγλυφα, όστρακα οστρακισμού, δικαστικές ψήφους, νομίσματα και προπλάσματα.
Οι ενότητες 8 και 9 δίνουν έμφαση στη Μακεδονία. Έργα πλαστικής, ζωγραφικής, κοροπλαστικής, κοσμηματοτεχνίας και τορευτικής από τα αρχαιολογικά μουσεία της Θεσσαλονίκης, Αιγών και Πέλλας, αργυρά σκεύη από τον τάφο του Φιλίππου Β΄, χρυσά στεφάνια από τις Αιγές, το χρυσό μετάλλιο της Ολυμπιάδος και άλλα σημαντικά ευρήματα πλαισιώνουν την πολύ σημαντική ενότητα «Φίλιππος Β΄ και Μέγας Αλέξανδρος».
Τέλος, η νέα εποχή των διαδόχων του Μεγάλου Αλέξανδρου παρουσιάζεται στην τελευταία ενότητα «Αυγή ενός νέου κόσμου», όπου εκτίθενται ελληνιστικά ειδώλια από τα αρχαιολογικά Μουσεία της Πέλλας και της Βέροιας.
Η πρώτη γεύση της έκθεσης θα δοθεί σε γκαλά που οργανώνει το Αρχαιολογικό Μουσείο του Μόντρεαλ μαζί με την Ελληνική Κοινότητα Μείζονος Μόντρεαλ, στις 10 Δεκεμβρίου, θα ακολουθήσει η συνέντευξη Τύπου στις 11 Δεκεμβρίου και περιήγηση των μέσων ενημέρωσης στην έκθεση, ενώ στις 12 Δεκεμβρίου θα γίνουν τα επίσημα εγκαίνια.
Πρωτεργάτες σε αυτή την τιτάνια προσπάθεια της διοργάνωσης ήταν από ελληνικής πλευράς ο πρώην πρεσβευτής της Ελλάδας στον Καναδά, Ελευθέριος Αγγελόπουλος, το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού, ο πρεσβευτής του Καναδά στην Ελλάδα Ρόμπερτ Πεκ και ο διευθυντής του Μουσείου Ιστορίας της Οτάβας Μαρκ Ο Νιλ.