Τι συνδέει εμβληματικά έργα της αρχαιότητας, όπως το ανάγλυφο της «Σκεπτόμενης Αθηνάς», το μαρμάρινο «Σύνταγμα των Τυραννοκτόνων» και τον ερυθρόμορφο κρατήρα του Ευφρονίου, με πίνακες του Ελ Γκρέκο, του Μόραλη και του Παρθένη; Τι σχετίζει έργα που αντιπροσωπεύουν προϊστορικούς πολιτισμούς, όπως ο μινωικός, ο κυκλαδικός και ο μυκηναϊκός, με το πανομοιότυπο του πρώτου εικονογραφημένου ευαγγελίου του Rossano και την εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας του 12ου αι.; Η έκθεση «Classicità ed Europa. Το κοινό πεπρωμένο Ελλάδας και Ιταλίας» η οποία εγκαινιάζεται σήμερα στις 7.30 μμ. και θα φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ως τις 31 Οκτωβρίου.

«Πρόκειται για μια εντυπωσιακή έκθεση που με 25 εκθέματα διασχίζει μια απίστευτη χρονική διαδρομή από την προϊστορία ως τη σύγχρονη εποχή. Στην πραγματικότητα μιλάμε για ελληνοϊταλικό πολιτισμό, γι’ αυτό και δεν θα μπορούσε κανείς εύκολα να τα ξεχωρίσει», δήλωσε μεταξύ άλλων ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Κ. Τασούλας, στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε το πρωί στο αμφιθέατρο του Μουσείου, δίνοντας ταυτόχρονα και το στίγμα της έκθεσης. Το σημαντικό αυτό πολιτιστικό γεγονός, που με εμβληματικά έργα διανύει χρονικά μια τεράστια περίοδο, παρουσιάστηκε αρχικά στο Προεδρικό Μέγαρο του Κυρηναλίου στη Ρώμη όταν η Ελλάδα είχε την Προεδρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να έρθει στην Ελλάδα όταν τη σκυτάλη της Προεδρίας έχει ήδη από τον Ιούλιο η γειτονική χώρα.

Και αν η αφορμή για την πραγματοποίησή της σε Ελλάδα και Ιταλία ήταν το γεγονός της διαδοχής των δύο «μεσογειακών» Προεδριών, η βαθύτερη αιτία της βρίσκεται κάπου αλλού, «στη συγκυρία που αντιμετωπίζουν οι δύο χώρες του Νότου και η οποία συνδέεται με μια βαθιά κρίση, οικονομική, ηθική, κοινωνική και πολιτισμική», όπως πληροφόρησε από την πλευρά της η γ.γ. του ΥΠΠΟΑ, Λ. Μενδώνη. Και συμπλήρωσε: «Η Μεσόγειος είναι κατεξοχήν η θάλασσα του πολιτισμού, μια κλειστή θάλασσα, στην οποία όμως δημιουργήθηκαν στην ιστορική διάρκεια όλοι οι μεγάλοι πολιτισμοί. Επομένως, η Μεσόγειος και η Ευρώπη είναι δύο έννοιες απολύτως και άρρηκτα συνδεδεμένες». Όσο για τα ερωτήματα που συχνά τέθηκαν με το ξέσπασμα της κρίσης σχετικά με το κατά πόσον οι δύο χώρες έχουν θέση στην ευρωπαϊκή οικογένεια και το αντίστροφο, αν δηλαδή αξίζει το τίμημα που καταβάλλουν για να είναι μέλη της, «η απάντηση των δύο χωρών δια της συγκεκριμένης έκθεσης είναι καταφατική, κατηγορηματική και απόλυτα σαφής. Δεν νοείται Ευρώπη χωρίς τη Μεσόγειο. Δεν νοείται τίποτα το ευρωπαϊκό χωρίς το ελληνικό και το ρωμαϊκό, χωρίς τις ανθρωπιστικές αξίες όπως τις καθιέρωσαν οι δύο αυτοί πολιτισμοί», τόνισε η γ.γ.

Ωστόσο, ο άνθρωπος-κλειδί για την πραγματοποίηση της σημαντικής αυτής έκθεσης είναι ο καθηγητής Λουί Γκοντάρ, σύμβουλος του Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας για τη Διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, πρότυπο φιλέλληνα κι ένας από τους πιο επιφανείς αρχαιολόγους της εποχής μας. «Είναι η έκθεση της φιλίας μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, μεταξύ των δύο Προέδρων της Δημοκρατίας, των δύο κυβερνήσεων, αλλά και της φιλίας μεταξύ της κ. Μενδώνη, της κ. Βλαζάκη και μένα», δήλωσε σε πολύ καλά ελληνικά ο κ. Γκοντάρ κατά την προσφώνησή του, δίνοντας παράλληλα και το κεντρικό σημείο της έκθεσης: «Βάση της είναι δύο απλές ιδέες που συνδέονται με την Ελλάδα: Στην Ελλάδα γεννήθηκε η Δημοκρατία και στον πολιτισμό της ο άνθρωπος βρίσκεται στην καρδιά της ιστορίας. Ευτυχώς και οι δύο αυτές ιδέες είναι ακόμα στη βάση της Ευρώπης», τόνισε.

Στα δύο εμβληματικά έργα της αρχαιότητας, τη Σκεπτόμενη Αθηνά και το Σύνταγμα των Τυραννοκτόνων, που γεμάτα συμβολισμούς μπορούν άνετα να συσχετιστούν με το παρόν, αναφέρθηκε η διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ, Μαρία Βλαζάκη. «Το πρώτο είναι ιδιαίτερα επίκαιρο στις μέρες μας, αφού η στοχαστική έκφραση της Αθηνάς μπορεί να παραπέμψει στον σκεπτικισμό με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζονται οι σύγχρονες πολιτικές καταστάσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. Από την άλλη, οι Τυραννοκτόνοι, το πρώτο καταγεγραμμένο παράδειγμα επαναπατρισμού στην ιστορία, έχουν θεωρηθεί το απόλυτο σύμβολο του αγώνα κατά της τυραννίας και το πρώτο μνημείο πολιτικού χαρακτήρα που στήνεται σε δημόσιο χώρο στην Ευρώπη», πληροφόρησε.

Τέλος, ο διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Γ. Κακαβάς, μεταξύ άλλων σημείωσε ότι η έκθεση (σσ. η οποία δεν ήρθε ατόφια από την Ιταλία, καθώς λείπουν από αυτήν έργα όπως «Ο Αγιος Ιωάννης Βαπτιστής» του Καραβάτζιο, το οποίο έπρεπε να «ταξιδέψει» στο Πεκίνο) εμπλουτίστηκε κι από ένα ακόμη έργο από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το αττικό λευκό «πηνίο». Ένα σπάνιο σκεύος το οποίο θα υποδέχεται τους επισκέπτες της έκθεσης διόλου τυχαία, καθώς στη μία του όψη απεικονίζεται η αρπαγή της Ευρώπης από τον μεταμορφωμένο σε ταύρο Δία. Στη συμβολή του Μουσείου, εκτός από τη φιλοξενία, συγκαταλέγονται και τα επιτοίχια κείμενα, που δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για τα έργα και την εποχή τους.

Σημειώνεται ότι η έκθεση έχει τεθεί υπό την αιγίδα των Προέδρων της Δημοκρατίας των δύο χωρών, ενώ στην Ιταλία οι επισκέπτες της ξεπέρασαν τους 85.000.