«Απαισιόδοξος» εμφανίζεται για το μέλλον της Ελλάδας ο Δημήτρης Παπαδημητρίου. Ο γνωστός μουσικός εξηγεί ότι ως κρίση αντιλαμβανόμαστε μόνο την οικονομική, και όχι την πολιτιστική έκπτωση. Αντίθετα, ο ίδιος σε συνέντευξη που παραχώρησε στο aixmi.gr, δηλώνει ότι ο μόνο τρόπος να βγούμε από την κρίση είναι ο πολιτισμός.
Όσον αφορά την πολιτική του ταυτότητα, ο μουσικοσυνθέτης τονίζει ότι «δεν ανήκει πουθενά», αλλά αντίθετα θεωρεί τους καλλιτέχνες ως «μεγάφωνο, υπεράνω κομμάτων».
Ερωτώμενος για τα μηνύματα που παίρνει από τον κόσμο, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου εξηγεί πως ζητούν να τους δοθεί κάτι «σαν μαγική λύση». «Απευθύνονται οι θεατές μας σε εμάς σαν να μπορούμε να αλλάξουμε την κατάσταση. Όμως, η τύχη μας είναι -όλων- σε άλλων τα χέρια», υπογραμμίζει ο καλλιτέχνης.
Διαβάστε αναλυτικά τη συνέντευξη που παραχώρησε ο Δημήτρης Παπαδημητρίου στο aixmi.gr…
– Μαθαίνω ότι ετοιμάζεις νέο δίσκο. Στη σημερινή αγέλαστη εποχή τι σε εμπνέει να γράφεις νέα τραγούδια;
«Ετοιμάζω έναν κύκλο τραγουδιών που αυτός θα αποτυπωθεί σε ένα cd. Αφορμή η συνάντησή μου με το Χρήστο Παναγιωτόπουλο, του οποίου το ύφος και η θεματολογία θεώρησα ότι δίνουν ένα ακριβές περίγραμμα του Έλληνα της τελευταίας τριακονταετίας. Ναι, είναι αγέλαστη η εποχή μας. Αλλά η τέχνη παρηγορεί, κυρίως ομοιοπαθητικά. Η δε καταγραφή του ίχνους μας, μας δίνει χαρά μεταφυσική καθώς νοιώθουμε ότι το αποτύπωμα της ζωής μας νικά το χρόνο μέσα από τη διαχρονικότητα της τέχνης. Η τέχνη πρώτα από όλα είναι ιστορική καταγραφή βιωμάτων».
– Βλέπεις φως στο τούνελ; Θα βελτιωθούν τα πράγματα ή πρέπει να περιμένουμε πολλά χρόνια;
«Είμαι απαισιόδοξος γιατί τα όσα συνέβησαν δεν γίναν μάθημα. Για κανέναν σχεδόν. Βαθειά πιστεύω ότι ο πολιτισμός είναι η αιτία της κρίσης, άρα και ο τρόπος να βγούμε από αυτήν. Δυστυχώς, όμως, μόνο η οικονομική κρίση καταγράφεται ως κρίση από το δημοσιογραφικό και τον πολιτικό κόσμο. Η πνευματική και πολιτιστική έκπτωση είναι “χαριτωμένος εκφυλισμός” όσο ακόμα τα λεφτά δεν στέρεψαν. Και οι πολιτικοί θεωρούν τον πολιτισμό εκ του περισσού. Κερασάκι στην τούρτα. Ο πλούτος είναι κερασάκι στην τούρτα. Η υψηλή τέχνη της ζωής είναι η βάση μας. Κι αυτήν ορίζω ως πολιτισμό».
– Ήρθε πάλι η τρόικα στην Αθήνα και είπε όχι σε φοροελαφρύνσεις, ναι σε ομαδικές απολύσεις, ναι σε λοκ άουτ και νέο ασφαλιστικό. Πού θα πάει αυτό;
«Εγώ το περίφημο μήνυμα των εκλογών δεν το είδα να γίνεται πολύ αντιληπτό από την Τρόικα. Μόνο το ανακουφιστικό εκλογικό αποτέλεσμα. Και γιατί άλλωστε; Νομίζω πως, ακόμα και αν δεχθούμε τα όσα μας υπόσχεται η ανακαμπτική εξαγγελία, η αντοχή του λαού είναι πολύ μικρότερη χρονικά από το αισιόδοξο χρονοδιάγραμμα που μας δίνεται. Χρειάζεται χαλάρωση των μέτρων. Ανάσα ζωής. Μια “αξιοπρεπής μερική ανυπακοή”, τύπου Ανδρέα ή Κωνσταντίνου Καραμανλή θα ωφελούσε το λαό μας και την κυβέρνηση… εδώ που φτάσαμε.
Αν μη τι άλλο θα γίνει πειστικότερη στο λαό ότι διατηρεί μια ευαισθησία. Στο τέλος θα μας πουν ότι η εγχείρισις επέτυχεν αλλά ο ασθενής απέθανε».
– Πιστεύεις ότι μπορεί να αλλάξει η κατάσταση με τη σημερινή κυβέρνηση ή χρειάζονται εκλογές και νέα κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ;
«Κι αν το σχέδιο είναι και να τους πληρώσουμε και να μας πετάξουν εκτός Ευρώπης; Ποιος το αποκλείει;
Εγώ είμαι καλλιτέχνης. Δεν ανήκω. Ξέρω πόσο χρησιμότερο στη δημοκρατία είναι να είσαι ένας σοβαρός άνθρωπος της τέχνης από ό,τι ένας κομματικοποιημένος τελάλης. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε πολιτική σκέψη. Αντίθετα. Εμείς έχουμε. Οι κομματικοί το χάνουν. Είμαστε, λοιπόν, καλλιτέχνες και σκεφτόμαστε το συμφέρον του λαού μας απευθείας. Είμαστε το μεγάφωνο του συνολικά, υπεράνω κομμάτων. Η φωνή του. Ο λαός μας χρειάζεται σαν ανεξάρτητη εξουσία. Κι αυτό είναι πολύτιμο. Και όταν θα μιλήσουμε θα πρέπει να υπάρχει ανώτερος-όχι στενά κομματικός λόγος».
– Τι γνώμη έχεις για τις προσπάθειες ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς;
«Η δημοκρατία στηρίζεται στην πολυφωνία και ο χώρος του κέντρου -μια γέρνει ελαφρά αριστερά και μια ελαφρά δεξιά- είναι σταθεροποιητικός, δημοκρατικός. Αλλά κανονικό κόμμα να είναι».
– Από τις συναυλίες που δίνεις σε όλη τη χώρα τι εισπράττεις από τον κόσμο; Πίκρα, αναμονή, προσδοκία;
«Κάτι θέλουν να τους δοθεί. Σαν μαγική λύση. Σαν ένα ξύπνημα από κακό όνειρο, ξύπνημα που ωστόσο αργεί. Υπάρχει πείνα και αυτό πρέπει να ανησυχήσει τον πολιτικό κόσμο σοβαρά και συνολικά. Απευθύνονται οι θεατές μας σε εμάς σαν να μπορούμε να αλλάξουμε την κατάσταση. Όμως, η τύχη μας είναι -όλων- σε άλλων τα χέρια. Παλιά επίσης με ρωτούσαν αν λ.χ. ο Μητροπάνος ή η Αλεξίου είναι καλοί άνθρωποι. Τώρα ρωτούν για τους πολιτικούς αρχηγούς. Αν τους ξέρω. Τι σόι άνθρωποι είναι».
– Παρά την κρίση είναι πολλοί οι πολίτες που πηγαίνουν στο θέατρο, σε συναυλίες, σε εικαστικές εκθέσεις. Είναι αποκούμπι η τέχνη;
«…Κάποια καλύτερη λέξη της αρμόζει. Η μόνη λύση είναι εκεί, στην τέχνη. Και η πρόσκαιρη και η τελική. Το υποψιάζονται πια οι απλοί άνθρωποι. Κάποιοι “το ξέρουν”. Δεν μοιράζουμε λεφτά -σαν τις τράπεζες. Μοιράζουμε, όμως, ζωή αληθινή. Την αγάπη μας. Γέλιο. Χαρά. Όνειρο. Τραγούδι. Κοινωνική συνένωση. Σοφία. Η τέχνη ορκίζει τον όχλο και τον ξανακάνει λαό».
– Πόσο λείπουν σήμερα ο Χατζιδάκις, ο Ελύτης, ο Ρίτσος, η Μελίνα; Θα ήταν αλλιώς τα πράγματα αν ζούσαν;
«Δεν λείπουν τώρα. Πάντα λείπαν από τους πολλούς. Ωστόσο: Το έργο τους υπάρχει πάντα εδώ για όποιον θέλει… Γιατί και τότε, μη νομίζετε, τους αγνοούσαν ή τους πολέμησαν περισσότερο, ίσως, και από ό,τι τώρα. Πιστεύω όμως σε κάτι. Και σήμερα, αν τα ΜΜΕ κάνουν το χρέος τους στην ιστορία, θα αχνοφανούν τα μεγέθη των μεγάλων της εποχής μας. Υπάρχουν. Αλλά χρειάζεται και ο φωτισμός των μνημείων μέσα στο σκοτάδι».
– Έζησες από κοντά το μεγάλο Μάνο Χατζιδάκι. Τι διδάχθηκες από εκείνον;
«Είμαι διαποτισμένος από τον τρόπο της δυνατής ευγενικής και ακριβής σκέψης του. Όμως δεν υπάρχει τρόπος να την σχηματοποιήσεις σε μικρό εγχειρίδιο. Ωστόσο, ένας γενικός κανόνας μάς είναι βοηθητικός: Να μην ευτελίζουμε τη γνώση δίνοντάς την σε αμύητους.
Έσφαλα πολλές φορές και πάντα το μετάνιωσα. Το κλειδί δίνεται σε αυτόν που μάτωσε χτυπώντας την πύλη.
Αυτός το εκτιμά και του κάνει ορθή χρήση».
– Τελικά, Μάνος ή Μίκης;
«Πειράζει να μη μετατρέψουμε σε μουντιάλ το μουσικό στερέωμα; Σπουδαίοι και οι δυο. Ο Μίκης είναι ένας θεός του τραγουδιού. Άλλος γίγαντας. Γενάρχης μας. Μας άνοιξε δρόμους. Του είμαστε όλοι αιώνια ευγνώμονες. Είναι μουσικά ένας μαθητής του. Και επαίρομαι για την τύχη μου κάποτε να με “ξεχωρίσει”».
– Πέμπτη, 17 Ιουλίου δίνεις συναυλία στους κήπους του Μεγάρου Μουσικής. Τι να περιμένουμε;
«Ένα πρόγραμμα απρόσμενο και οικείο ταυτόχρονα. Νέες για το μουσικό μου κόσμο παρουσίες. Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου ήταν ο πρώτος τραγουδιστής που με ενθάρρυνε ζητώντας μου τραγούδια. Ωστόσο τώρα αισθάνομαι ότι πλησίασα τον κόσμο του. Χάρις στον στίχο του Χρήστου Παναγιωτόπουλου που με οδήγησε σε ένα συγγενικό κόσμο. Ο Μιλτιάδης Πασχαλίδης ερμηνεύει τέλεια από καιρό το τραγούδι μου “Μη με φοβάσαι» στις συναυλίες του. Ήρθε η ώρα να το πούμε παρέα. Η “Άννα της Κοκκινιάς” είναι ήδη μια αληθινή λαϊκή επιτυχία. Τώρα και δεύτερο τραγούδι σε στίχους Παναγιωτόπουλου και ο ύμνος του Μητροπάνου “Αν είσαι πλάι μου”. Ο Φλωράκης παρουσιάζει το “Κρυφτό” από τον επερχόμενο δίσκο σε ποίηση Διονύση Καψάλη. Και το κεντρικότερο πρόσωπο στο έργο μου τα τελευταία χρόνια η πολυδιάστατη Φωτεινή Δάρρα, πραγματική ιέρεια του έργου μου-αν και τελευταία έχει γίνει μούσα και του Μίκη Θεοδωράκη. Της άξιζε στ’ αλήθεια αυτή η διάκριση».
– Ήσουν πολλά χρόνια στο τιμόνι της ελληνικής ραδιοφωνίας. Τι σημαίνει για σένα το τέλος της, όπως γράφτηκε πέρυσι;
«Κακώς έγινε το κλείσιμο. Το ξέρουν, πια, όλοι όμως: Ουδέν κακόν αμιγές καλού. Όλα πρέπει και μπορούν να ξαναγίνουν. Όχι απλά όπως ήταν. Καλύτερα να γίνουν πρέπει. Αλλά αυτό θέλει πολιτική βούληση και ειδική γνώση».