Η «Νυχτερίδα», το τρίτο μέρος της τριλογίας «Ακυβέρνητες πολιτείες» του Στρατή Τσίρκα, είναι η συνέχεια της ιστορικής τοιχογραφίας και της δραματικής μυθοπλασίας χαρακτήρων, που καθένας από τη σκοπιά του παρατηρεί ένα «κόσμο που σκοτείνιασε» από τη δίνη του πολέμου.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Ο συγγραφέας, που γεννήθηκε στο Κάιρο  το 1911, με το ξεκάθαρο βλέμμα ενός διεθνιστή και κοσμοπολίτη  συνενώνει παράδοση και μοντερνισμό στη γραφή του, καταγράφοντας τα γεγονότα όπως τα έζησε.  «Η συνείδησή μου δεν είναι ένα καπέλο να την πάρω απ’ το ένα καρφί να την κρεμάσω στο άλλο» δήλωσε, όταν αρνήθηκε να αποκηρύξει  τη  «Λέσχη», το πρώτο μέρος της τριλογίας.

Η  «Νυχτερίδα» εκτυλίσσεται στο ζόφος των γεγονότων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καλύπτοντας την περίοδο από το 1942 σημαδεύεται από την εξέγερση του Ελληνικού στρατού στη Μέση Ανατολή, τη βίαιη καταστολή του κινήματος του Ναυτικού τον Απρίλη του 1944, για να καταλήξει  στα θέματα της Συμφωνίας του Λιβάνου.

Ο Μάνος Σιμωνίδης, κεντρικός ήρωας της τριλογίας, είναι ένας διανοούμενος αριστερός νέος άνδρας. Μετά το Αλβανικό μέτωπο πηγαίνει στη Μέση Ανατολή και συνεργάζεται με τις αντιφασιστικές παράνομες οργανώσεις. Όπου πηγαίνει, «περαστικός και ξένος», ανασύρει μνήμες προγονικές, αφήνεται στην ομορφιά  του έρωτα και παλεύει για τις πεποιθήσεις του.

Οι πρόγονοί του αφού έφυγαν από τη Χίο το 1881 εγκαταστάθηκαν στην Αλεξάνδρεια, στη συνοικία Ράμλι. Ο θείος του Αντουάνος δούλεψε στα κτήματα που τους παραχώρησε  ο Μωχάμετ Άλη, πρόκοψε κι’ έκανε μια «μάντρα παιδιά». Ο γιος του  ο Παράσχος είναι ερωτευμένος  με την Τζούλια, την κόρη της Νυχτερίδας. Διχασμένος στον παράδεισο των παιδικών του χρόνων  και στη ζωή που κάνει, μετά από καιρό ανταμώνει με τον ξάδελφό του Μάνο που θα τον φέρει σε επαφή με τους αριστερούς κινηματίες. Μετά τα θλιβερά πολιτικά γεγονότα που ακολουθούν, όσοι έμειναν ζωντανοί από αυτήν την καταστροφή  ξανασμίγουν τον Ιούνη του 1954 στη Θεσσαλονίκη,  με την ελπίδα ενός καλλίτερου κόσμου.

Η δραματουργική επεξεργασία  και διασκευή της Έλσας Ανδριανού πιστεύω πως έγινε με σεβασμό στο εμβληματικό αυτό έργο της μεταπολεμικής περιόδου. Παρ’ όλες τις δυσκολίες της μεταφοράς του στο θέατρο οι συντελεστές τής παράστασης δικαίωσαν τους οραματιστές της.

Η ρωμαλέα σκηνοθεσία του Άρη Τρουπάκη ανέδειξε τον ρεαλισμό που αντιπαλεύει με την φαντασίωση και τον εσωτερικό μονόλογο των ηρώων.  Η δυνατή δεκαμελής ομάδα των ηθοποιών  τιθασεύει ερμηνευτικά το πολυσύνθετο υλικό, καλπάζοντας ωστόσο  στην δραματική του κορύφωση. Με σημαίνουσες τρεις φωνές θα εκφράσουν τις διαφορετικές απόψεις, τις συγκρούσεις στις συνειδήσεις και στις σχέσεις των ηρώων.

Σε πρώτο πρόσωπο ακούγεται  η φωνή του κεντρικού χαρακτήρα, σε δεύτερο η εσωτερική φωνή των ηρώων και σε τρίτο η γνώμη του σύγχρονου αφηγητή. Με κυρίαρχο τον έρωτα που νικά προκαταλήψεις αναπαριστάται μια ζοφερή εποχή με αληθινούς χαρακτήρες. Οξύνσεις, φιλοδοξίες πολιτικές, ίντριγκες, προδοσίες και συμβιβασμοί, διάσπαση συνειδήσεων, διάσπαση μετώπων σ’ ένα κόσμο που καταρρέει ακυβέρνητος και εμβολίζει την αλήθεια. Σιωπές ανολοκλήρωτες, φράσεις και σκέψεις, απότομες μεταπτώσεις αισθημάτων, αποκαλύψεις και απαρνήσεις, όλα αφομοιώνονται  με την φυσική ροή του λόγου δίνοντας υπόσταση σε παλικάρια με ηρωισμό και ψυχή , σε αγωνιστές που  «είναι άνθρωποι ψυχωμένοι, αποφασιστικοί μα δεν ξέρουν να συζητούν και ακόμα λιγότερο να ακούνε». Στην αριστερά τελικά επικράτησε ο δογματικός και η αντιδημοκρατική συμπεριφορά.

Ενώ η δεξιά,  κάτω από την πίεση των Άγγλων και της Αμερικής που ήθελαν να επιβάλλουν στην Ελλάδα το πολιτειακό καθεστώς που επιθυμούσαν,  συνεργάστηκε μαζί τους. Ο βασιλιάς σε συνεννόηση καταπνίγει το αίτημα των Ενόπλων Δυνάμεων που ζητούσε μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας και καταπνίγει την εξέγερση του Στόλου.  Οι Άγγλοι επεμβαίνουν και πολιορκούν την πρώτη ταξιαρχία στην Αλεξάνδρεια, κηρύσσοντας ναυτικό αποκλεισμό στο Στόλο και τον βομβαρδίζουν.

Η πολύ ενδιαφέρουσα παράσταση θα σας προβληματίσει, θα σας συγκινήσει και θα σας βάλει σε σκέψεις. Ο  συγγραφέας δανείζεται τον τίτλο του βιβλίου από το νούμερο που παρουσίαζε μια αρτίστα στο Πολυθέαμα της Αλεξάνδρειας κάνοντας την νυχτερίδα.

Μια γυναίκα που «πολιτεύεται και εκπορνεύεται». Όμοιά της είναι και η πολιτική «που σαγηνεύει όσους την ποθούν αλλά η ίδια τους εκπορνεύει και τους πληγώνει ηθικά». Δυστυχώς η τέχνη και η πολιτική διαψεύδουν την ελπίδα ότι μπορούν να χτίσουν ένα «παραδεισένιο κόσμο».

Ταυτότητα παράστασης

Διασκευή-Δραματουργική Επεξεργασία: Έλσα Ανδριανού
Σκηνοθεσία: Άρης Τρουπάκης
Σκηνικά- Κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου
Μουσική: Νίκος Ξυδάκης
Κινησιολογική Επιμέλεια: Καμίλο Μπεντανκόρ
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Βοηθός Σκηνοθέτης: Μαρία Σαββίδου
Βοηθοί Σκηνογράφου: Βιολέττα Παναγιωτίδη, Στανωτά Τίνα

Διανομή (με αλφαβητική σειρά)
Θανάσης Βλαβιανός, Θανάσης Δήμου, Γιώργος Κριθάρας, Κατερίνα Λυπηρίδου, Γιώτα Μηλίτση, Ηλέκτρα Νικολούζου, Δημήτρης Πασσάς, Ερατώ Πίσση Μάνος Στεφανάκης, Βαγγέλης Ψωμάς

Φωτογράφος παράστασης: Μυρτώ Αποστολίδου

Χώρος Διεξαγωγής:
Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν
Φρυνίχου
Φρυνίχου 14, Πλάκα
τηλέφωνο ταμείου: 2103222464
Παραστάσεις έως 1η Απριλίου | Διαρκεια 140 λεπτά

Ημέρες και ώρες παραστάσεων:

Τετάρτη στις 18.00
Πέμπτη, Παρασκευή: 20:30
Σάββατο- Κυριακή 21.00

Τιμές Εισιτηρίων:
Τετάρτη-Πέμπτη: 10 ευρώ γενική είσοδος
Παρασκευή: 15 ευρώ γενική, 10 ευρώ μειωμένο και 8 ευρώ ανεργίας
Σάββατο: 18 ευρώ γενική και 12 ευρώ μειωμένο και ανεργίας
Κυριακή: 16 ευρώ γενική και 12 ευρώ μειωμένο και ανεργίας