«Τυφλή όραση». Πρόκειται για ένα σπανιότατο είδος τύφλωσης κατά την οποία ο ασθενής δεν έχει αντίληψη όρασης, ωστόσο μπορεί να δει και ν’ αποφύγει εμπόδια που βρίσκονται στο δρόμο του, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι αξιοποιεί οπτικές πληροφορίες.
Γράφει η Χαρά Κιούση
Ο Ιρλανδός συγγραφέας Μπράιαν Φρίελ αντλεί το θέμα του από ένα γεγονός και μέσα από τρεις παράλληλους μονολόγους δίνει το προσωπικό δράμα της ηρωίδας Μόλλυ Σουήνη.
Σε ηλικία δέκα μηνών η Μόλλυ έπασχε από «τυφλή όραση» καταφέρνοντας ωστόσο να έχει μια φυσιολογική ζωή. Στα σαράντα της ο άντρας της Φρανκ την πείθει να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, αφού ο οφθαλμίατρος Ράις ευελπιστεί στην επιτυχία της εγχείρησης και στην αποκατάσταση της όρασής της. Το επιτυχές αποτέλεσμα όμως κάθε άλλο παρά ευτυχία προσφέρει στη νέα γυναίκα, που αδυνατεί να υπάρξει σ’ ένα κόσμο ιδωμένο καθαρά έξω από κάθε τυφλότητα. Το βαθιά ανθρώπινο έργο του Μπράιαν Φρίελ εμβαθύνει σε θέματα οικογενειακών σχέσεων, στην αγάπη, στη συγχώρεση, μα πρωτίστως στη σωματική αναπηρία και την ψυχική ολοκλήρωση μέσα από την αποδοχή της.
Επίσης τη δύναμη που χρειάζεται ένας άνθρωπος με ειδικές ανάγκες στο να διατηρήσει την προσωπική του ταυτότητα, κάθε διαχείριση μιας «ουτοπικής προσδοκίας» και το πώς τον βλέπουν οι άλλοι. Τρεις εύστοχοι μονόλογοι με διακεκομμένη ροή λόγου καθώς παρατίθεται ο ένας στον άλλο, κινούνται στο σκηνικό τοπίο –χρωματικό φάσμα με τα δυσδιάκριτα όρια, όπου συναντώνται ψευδαισθήσεις και πραγματικότητα. Μια οπτική γωνία της προσωπικής αντίληψης με την ανάμιξη των ήπιων φωτισμών του Αλέκου Αναστασίου.
Η σκηνοθεσία της Ιώς Βουλγαράκη συνεργεί με τις αισθήσεις αναπαράγοντας την εσωτερική όραση των ηρώων. Η Δέσποινα Κούρτη ως Μόλλυ Σουήνη όλα τα κάνει στα τυφλά δίχως ίχνος αυτολύπησης, σαν ίση προς ίσους. Υποκριτικά δίνει μαθήματα θέλησης, μαχητικότητας, ασφάλειας και ανεξαρτησίας, κοινωνικοποίησης και επαγγελματικής δραστηριότητας. Χαίρεται τη ζωή, γλεντά, έχει ραβδί, κάνει ποδήλατο, κολυμπά και εμπιστεύεται τις άλλες της αισθήσεις.
Βλέπει με τα χέρια, καθώς αγγίζει και αισθάνεται τον κόσμο μέσα από την τυφλότητά της. Οι αλλαγές έκφρασης του προσώπου της ερμηνεύτριας, οι περιορισμένες μετακινήσεις των ματιών της καθώς αναφέρεται στη γαλήνια ζωή της έως την εγχείρηση, θα έχουν μετά μια διάχυτη αγωνία, απελπισία, σύγχυση και θλίψη που θα την οδηγήσει στην κατάθλιψη. Γιατί ενώ πριν ό,τι έβλεπε με την «τυφλή της όραση» της άρεσε, τώρα δεν της αρέσει.
Η δική της υποκειμενική αλήθεια ιδωμένη μέσα από προσωπικά συναισθήματα (η σχέση της με τους γονείς της και ο τρόπος που εκείνοι δέχτηκαν την τυφλότητά της) που πρέπει να αποβάλει για να δει καθαρά τον ψυχικό της κόσμο, την ταράζει. Στην ουσία η όρασή της μέσα από την εσωτερική της διαδρομή και την αντικειμενική της αφήγηση, πρέπει να είναι η συναισθηματική αποστασιοποίησή της, ώστε να τα εξηγήσει με ουδέτερη διάθεση. Είναι σαν να βγήκε από τη σπηλιά του Πλάτωνα και να τυφλώνεται από το φως, το οποίο δεν αντέχει γιατί είναι κάτι καινούργιο, μια μάχη ανάμεσα σε φαντασία και πραγματικότητα που την πονάει. Μια αληθοφανής περιγραφή αντικειμένων που με την υποκειμενική της περιγραφή, τα συναισθήματά της ανακαλούν την έως τότε ζωή της.
Ο Αργύρης Ξάφης χτίζει με χιούμορ τον λαϊκό τύπο του Φρανκ, που «τον έχει εξιτάρει η τυφλότητα» της Μόλλυ. Ο λόγος του κοινός με κάποιο αυτοσαρκασμό και επίγνωση των ικανοτήτων του ήρωα που υποκρίνεται. Ως οφθαλμίατρος Ράις ο Δημήτρης Γεωργιάδης παίζει με την επικαλυμμένη ανασφάλεια και την επιθυμία του επιστήμονα να διακριθεί, την επιβεβλημένη συναισθηματική απόσταση από την ασθενή και την συνειδητή θέση του ανθρώπου, που βασανίζεται και από τις προσωπικές του ατυχίες. Η δυνατή παράσταση ανεβάζει τον διακόπτη της συνείδησης, όπου το «είναι» και το «γίγνεσθαι» ορίζουν τις δικές τους ποιότητες.
Συντελεστές παράστασης:
Μετάφραση: Αργύρης Ξάφης
Σκηνοθεσία: Ιώ Βουλγαράκη
Σκηνικά – Κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού
Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου
Φωτογραφίες αφίσας: Κική Παπαδοπούλου
Graphic design: Γιώργος Παντελάκης
Trailer: Σεμπάστιαν Φραγκόπουλος
Φωτογραφίες παράστασης: Δομνίκη Μητροπούλου
Παίζουν οι ηθοποιοί: Δέσποινα Κούρτη, Αργύρης Ξάφης, Δημήτρης Γεωργιάδης
Πληροφορίες παράστασης:
Θέατρο Νέου Κόσμου-Δώμα, Αντισθένους 7, Αθήνα
Διάρκεια: 100 λεπτά
Ημέρες και Ώρες παραστάσεων: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή & Σάββατο στις 21:15, Κυριακή στις 19:00.
Τιμή εισιτηρίου: Κανονικό 13 ευρώ, Φοιτητικό 10 ευρώ, Ανέργων 8 ευρώ.
