Παρακολουθώντας την παράσταση στο κατάμεστο θεατών θέατρο κάτω από τον φωτισμένο Παρθενώνα, αισθανόμουν ένα ρίγος συγκίνησης. Αναλογιζόμουν με τι ενθουσιασμό και συγκίνηση οι Έλληνες συνειδητοποιούσαν τότε την περίλαμπρη νίκη της Δημοκρατίας επί του Περσικού Απολυταρχισμού.
Γράφει η Χαρά Κιούση
Ο Αισχύλος ο οποίος έλαβε μέρος στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, με σεμνότητα και εθνική περηφάνια δίχως να καυχιέται γράφει τότε τους «Πέρσες». Με γενναιοδωρία πνεύματος και ψυχής εκφράζει τον θαυμασμό του για ένα γενναίο λαό που έχει συντριβεί από την ήττα. Η συμπάθεια προς τους ηττημένους και η αναγνώριση της αξίας τους διαφαίνεται στην ανάπτυξη του έργου. Αναφέρεται μόνο στους γενναίους αντίπαλους αρχηγούς και σε κανέναν Έλληνα.
Για το μεγαλείο των νικητών πληροφορούμεθα από τις αφηγήσεις των Περσών, γεγονός που ενισχύει την υπεροχή και εξυμνεί εντονότερα το καθολικό συναίσθημα του πατριωτισμού τους.
Η μετάφραση του Παναγιώτη Μουλλά συνετέλεσε στο να απολαύσουμε το έργο, στο οποίο τόπος δράσης είναι τα Σούσσα. Στην αυλή του παλατιού του νεκρού Δαρείου η βασίλισσα Άτοσσα περιγράφει στους γέροντες αυλικούς της που αποτελούν το χορό της τραγωδίας, το εφιαλτικό της όνειρο. Τότε φθάνει η είδηση της Περσικής πανωλεθρίας, που επιβεβαιώνεται με την άφιξη του εξουθενωμένου ψυχικά Ξέρξη.
Η εξαιρετική σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη ακολούθησε την κλασσική διδασκαλία, αποδίδοντας το μεγαλείο του έργου με την παράλληλη υποστήριξη της μουσικής του δραματουργίας. Η εμφάνιση του χορού στην ορχήστρα του θεάτρου, με ζωηρή κίνηση και φρόνημα υψηλό υπό τον ήχο των κρουστών, προσδιόρισε εξ’ αρχής το ύφος και το ύψος της παράστασης.Η δεξιοτεχνία στη κίνηση του Χορού και η ερμηνευτική του δύναμη μετακυλά από την περηφάνια στην ταπείνωση και στην απόγνωση Η δράση που μεταφέρεται στη σκηνή με την αφηγηματικότητα και ο ομαδικός θρήνος δίνουν στην παράσταση τον ιδιαίτερο τόνο που συναρπάζει τους θεατές.
Στο ρόλο της βασίλισσας η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη επιβάλλεται με την υποκριτική της μεγαλοπρέπεια. Με αξιοθαύμαστη κίνηση, αρχοντική και γενναία διαχειρίζεται ερμηνευτικά την άτακτη φυγή του Ξέρξη. Ο αποτροπιασμός της για την ήττα, οι στεναγμοί της καθώς σηκώνει το όνειδος και η βασιλική της θέση που επιβάλλει να ντύσει με λαμπρότητα τα κουρέλια της ατίμωσης, την καθιστούν τραγική.
Εξαιρετικός ως Δαρείος ο Νίκος Ψαρράς, τραγικός ως Ξέρξης ο Αντώνης Μυριαγκός με φωνή απολογητική, αδύναμη, κουρελιασμένος ηθικά στο προσκλητήριο των νεκρών. Ο Χάρης Χαραλάμπους απέδωσε ερμηνευτικά τόσο με την κίνηση όσο και με τον λόγο τον ρόλο του αγγελιαφόρου.
Το λιτό σκηνικό -είσοδος στον κάτω κόσμο παραπέμπει στην αυστηρή αρχιτεκτονική της Περσίας, ενώ τα έξοχα τεχνάσματα φωτός έδωσαν μια απόκοσμη χροιά στην εξαιρετική σκηνή της επίκλησης του πνεύματος του Δαρείου.
Ενδυματολογικά με ιδιαίτερο ύφος τα κοστούμια της Άτοσσας και του Δαρείου, ενώ κάπως νεωτεριστική είναι η αμφίεση του χορού, που εδώ είναι όλοι νέοι και όχι γέροι.
Η σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη κατάφερε να εξωτερικεύσει τον σπαραγμό, τον χαλασμό και την συμφορά των Περσών, αποτέλεσμα κατά τον Αισχύλο της αλαζονείας και της άμετρης έπαρσής τους. Ο ποιητής με τον έξοχο λόγο του ταυτόχρονα προειδοποιεί και τους Έλληνες για την επιβεβλημένη σεμνότητα προς τους θεούς και την αναγκαιότητα του πατριωτικού φρονήματος, επισημαίνοντας πως «οι λαοί δεν είναι δούλοι και υπήκοοι κανενός».
Η παράσταση αποθεώθηκε από τους θεατές που εκτιμούν το ωραίο.
Συντελεστές
Μετάφραση: Παναγιώτης Μουλλάς
Σκηνοθεσία – Mουσική δραματουργία: Άρης Μπινιάρης
Δραματουργική συνεργασία: Αντώνης Σολωμού
Μετρική διδασκαλία: Θεόδωρος Στεφανόπουλος
Σκηνικά: Κωνσταντίνος Λουκά
Κοστούμια: Ελένη Τζιρκαλλή
Κινησιολογία: Λία Χαράκη
Σχεδιασμός φωτισμού: Γεώργιος Κουκουμάς
Ηχητικός σχεδιασμός: Γιώργος Χριστοφή
Αγγλικοί υπέρτιτλοι: Μαρία Καλλίδου
Παίζουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Άτοσσα), Χάρης Χαραλάμπους (Αγγελιαφόρος), Νίκος Ψαρράς (Δαρείος), Αντώνης Μυριαγκός (Ξέρξης)
Χορός: Ηλίας Ανδρέου, Πέτρος Γιωρκάτζης, Γιώργος Ευαγόρου, Λευτέρης Ζαμπετάκης, Νεκτάριος Θεοδώρου, Μάριος Κωνσταντίνου, Παναγιώτης Λάρκου, Δαυίδ Μαλτέζε, Γιάννης Μίνως, Άρης Μπινιάρης, Ονησίφορος Ονησιφόρου, Αντρέας Παπαμιχαλόπουλος, Μάνος Πετράκης, Στέφανος Πίττας, Κωνσταντίνος Σεβδαλής
