«Δηλητήριο» της Λοτ Φέικεμανς, στο Faust

Παρουσίαση θεατρικών παραστάσεων στο newsbeast.gr

27·04·2017 14:13

Το «Δηλητήριο», βασισμένο σε πραγματικό συμβάν, βραβεύθηκε στην Ολλανδία ως το καλλίτερο θεατρικό έργο της περιόδου 2009 – 2010. Ανέβηκε με επιτυχία στη Γερμανία και στην Αυστρία ενώ στην Αθήνα παρουσιάζεται για πρώτη φορά.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Η καλογραμμένη μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη ανέδειξε το σύγχρονο έργο της Λοτ Φέικεμανς, που συγκινεί με την αλήθεια του. “Άμεσο και ειλικρινές, χωρίς συναισθηματισμούς” θέτει το βασανιστικό θέμα της ανθρώπινης απώλειας. Μπορεί κανείς να υποφέρει και να σηκώσει το οδυνηρό αυτό συναίσθημα; Πως καταφέρνει να μεταλλάξει τον πόνο και να συνεχίσει να ζει;

Ένα διαζευγμένο ζευγάρι συναντιέται εννιά χρόνια μετά τον θάνατο του γιου τους στο νεκροταφείο. Έλαβαν μια επιστολή που τους ενημέρωσε πως πρέπει να γίνει η μεταφορά των νεκρών σε κάποιον άλλο χώρο, γιατί υπάρχει στη γη κάποιο δηλητήριο επικίνδυνο για τους περιοίκους. Η συνάντησή τους κάθε άλλο παρά ευχάριστη στην αρχή, θα ξορκίσει τελικά το δηλητηριασμένα παρελθόν τους και θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν το παρόν και το μέλλον με συγκατάβαση και αμοιβαία υποστήριξη.

Η Ρούλα Πατεράκη με την πολυετή εμπειρία της εμβαθύνει σκηνοθετικά στο έργο ενισχύοντας τα πολυεπίπεδα νοήματα και αποσυμπιέζοντας το ψυχολογικό τοπίο. Οι συχνές έξοδοι των πρωταγωνιστών από τη σκηνή και οι μεγάλες τους καταπραϋντικές παύσεις, προσφέρουν στον θεατή τη δυνατότητα να διαπλεύσει συναισθηματικούς ποταμούς σιωπής και να επεξεργαστεί κατά το δοκούν ανομολόγητες σκέψεις. Μπαίνει στη θέση τους, επικεντρώνεται στις διαρκείς ανατροπές, σκοντάφτει στις αδυναμίες τους, ευαισθητοποιείται και συγκινείται με την πραγματικότητα της ζωής τους.

Το σκηνικό ταυτόχρονα επιχειρεί να υπενθυμίζει την ματαιότητα της ύπαρξης με την εμβόλιμη παρουσία του φύλακα (Σπύρος Βάρελης) και συντηρητή του χώρου. Η προσθήκη νέου χώματος και κάποιων βολβών που ματαιώνει την κατάργηση του χώρου και οι φωτισμοί που επικεντρώνονται σε χαρακτηριστικά σημεία, δημιουργούν επιβεβλημένες συνθήκες. Όπου θα εκτονωθούν οι εντάσεις στις ρωγμές των συναισθημάτων, θα ανακουφιστεί ο αβάσταχτος πόνος και θα εξομαλυνθούν οι σχέσεις του πρώην ζευγαριού. Και οι δυο είναι πρόσωπα ανώνυμα, γεγονός που γενικεύει, που βάζει καθένα από εμάς στη θέση τους.

Ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος (ΑΝΤΡΑΣ) μπαίνει στο σκηνικό χώρο που ορίζεται ανάμεσα στις αντικριστές θέσεις των θεατών κρατώντας μια ομπρέλα. Υποτίθεται πως βρέχει, κάτι που υπόσχεται τη λύτρωση από λόγια δηλητηριασμένα και τον πόνο που τους φαρμακώνει.

Η Εύρη Σωφρονιάδου (ΓΥΝΑΙΚΑ) έχει εθισθεί στον πόνο και τον μεταβολίζει βρίσκοντας αυτοπροστασία στα ηρεμιστικά και θεραπεία στο δηλητήριο, αρνούμενη τη ζωή. Ενώ εκείνος ξαναπαντρεύτηκε ανοίγοντας νέο δρόμο στην ελπίδα.Η συνάντησή τους είναι επώδυνη. Αμηχανία, νευρικότητα, λεκτική επιθετικότητα, υπαινιγμοί, προκλήσεις, ανταγωνισμός, επιδεινώνουν το μεταξύ τους αγεφύρωτο κενό. Μιλάνε έτσι, κουβέντα να γίνεται με κοφτές ερωτοαπαντήσεις, κουμπωμένοι και οι δυο.Στα δύσκολα απομακρύνονται, σ’ ένα αυθόρμητο άγγιγμα αντιδρούν αναστατωμένοι, αποτραβιούνται ενστικτωδώς, το βάζουν στα πόδια.

Κρατούν επιφυλάξεις, απόσταση ασφαλείας από τον χωρισμό και τον αποχωρισμό, την φαρμακερή απώλεια του παιδιού τους. Ωστόσο υπάρχει μεταξύ τους σε λανθάνουσα μορφή η επιθυμία ειρήνευσης, επαφής και επανένωσης σε ανθρώπινο επίπεδο. Αυτή η αναγκαιότης με σεβασμό στην ανάμνηση της κοινής ζωής τους και στον καρπό του ερωτά τους, κάνει το μαγικό της θαύμα. Μια ειλικρινής συζήτηση επουλώνει τραύματα, μαλακώνει ό,τι τους εξοντώνει και κάμπτει κάθε ψυχοφθόρα αντίσταση. Αγκαλιάζονται απρόσμενα με λαχτάρα, καθώς ο ένας βρίσκει στον άλλο κομμάτι του παιδιού τους.

Κι’ αυτό το αμοιβαίο στήριγμα τους εμψυχώνει και χωρίζουν δίνοντας υποσχέσεις ώστε να μην ξαναχαθούν.

Οι εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών πέρασαν μέσα μου την εξουσία και τον πόνο του πένθους. Η αφαιρετική σκηνοθεσία έκανε να νιώσω τις παύσεις και τον ψυχισμό δυο ισχυρών τραγικών προσώπων . Η μάνα είναι εκείνη που σκαρφίστηκε το γράμμα, εκείνη που κατά βάθος τρέμει τη φύση της, παραχώνει και αναχώνει στο χώμα την αναγκαιότητα της επιβίωσής της. Απαρηγόρητη γιατί ο καημός και ο μεγάλος πόνος δεν εκφράζεται.

Ο πατέρας διαχειρίζεται τα σκιώδη σκαμπανεβάσματα του ποιο ευέλικτα, λέγοντας “Αυτό που μπορούσαμε κάναμε”. Δεν γίνεται να κρίνουμε, μόνο να κατανοήσουμε.

Η παράσταση είναι εξαιρετική.

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία / Σκηνικό περιβάλλον: Ρούλα Πατεράκη
Μετάφραση: Αργυρώ Πιπίνη
Ηχητικό περιβάλλον: Κώστας Σουρβάνος
Βοηθός σκηνοθέτη: Ευθυμία Δραμαλή
Σχεδιασμός αφίσας και προγράμματος: Γιώργος Ζάμπας
Φωτογραφίες: Γιάννης Πρίφτης