«Καθώς ψυχορραγώ» του Ουίλιαμ Φώκνερ, στο θέατρο της Οδού Κυκλάδων Λευτέρης Βογιατζής

Παρουσίαση θεατρικών παραστάσεων στο newsbeast.gr

24·03·2017 15:47

Το «Καθώς ψυχορραγώ» του Φώκνερ γράφτηκε το 1929, στα διαλείμματα της δουλειάς του ως νυχτοφύλακας σε διάστημα έξη εβδομάδων και κυκλοφόρησε το 1970 στην Ελλάδα, σε μετάφραση του Μένη Κουμανταρέα.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Ο μεταφραστής στον πρόλογο του «επικού, τραγικού και συνάμα γελοίου» ταξιδιού που πραγματοποιεί μια πολυμελής οικογένεια του αμερικάνικου Νότου, αναφέρει τις «ηδονικές» δυσκολίες που συνάντησε. Η ιδιότυπη πρωτοποριακή γραφή, οι γλωσσικοί ιδιωματισμοί, το διαρκές πισωγύρισμα στην αφήγηση, οι πολυάριθμοι χαρακτήρες δεν τον εμπόδισαν εν τούτοις να αποδώσει στο αριστουργηματικό αυτό έργο, «το απλοϊκό και συνάμα λόγιο ύφος που το χαρακτηρίζει».

Η διασκευή της Χλόη Κολύρη για το θέατρο, προβάλλει όλα αυτά τα στοιχεία διατηρώντας την πολυφωνία, την «γλαφυρή ρητορεία» , ισορροπώντας ανάμεσα στην ποιητικότητα και την πραγματικότητα.

Ο πρωτότοκος γιος της οικογένειας Μπράντρεν που είναι μαραγκός, μαστορεύει το κιβούρι της ετοιμοθάνατης μητέρας του Άντυ. Η καταβεβλημένη γυναίκα επιθυμεί διακαώς να ταφεί στον γενέθλιο τόπο της, στην άλλη άκρη της φανταστικής επαρχίας Γιοκναπατάουρα του Αμερικάνικου Νότου. Ο πατέρας και τα πέντε αδέλφια – τέσσερα αγόρια και ένα κορίτσι – ετοιμάζουν την άμαξα, ζεύουν τα μουλάρια και βιάζονται να φύγουν από το βαμβακόσπιτό τους μέσα στο κατακαλόκαιρο, για να προλάβουν την καταιγίδα που πλησιάζει. Καθώς όμως περνάνε τη γέφυρα του ποταμού τα ορμητικά νερά την παρασύρουν και βρίσκονται όλοι μέσα στη μανία τους, με τα κοράκια να κατεβαίνουν απειλητικά πάνω από τα κεφάλια τους.

Η σκηνοθετική περιπλάνηση της Σοφίας Φιλιππίδου έχει οδηγό το ένστικτο, την «παραβιασμένη μοναξιά» και τα καταπιεσμένα συναισθήματα που εκρήγνυνται στη χαρά της ζωής «σαν τα ρυθμικά χορευτικά μπλουζ του Μισισιπή» Η ίδια στο ρόλο της μητέρας μετακινείται υποκριτικά από τον ρεαλισμό στο απόκοσμο και μεταφυσικό με μια αινιγματικότητα που διευρύνεται από την ταραχή του επερχόμενου θανάτου. Η τελευταία επιθυμία της είναι η συνειδητοποιημένη εκδίκησή της στον ανέραστο γάμο της που της φόρτωσε την ευθύνη της μητρότητας. Για την Άντυ «η λέξη μητρότητα εφευρέθηκε από κάποιον που ήθελε σώνει και καλά να της δώσει ένα όνομα». Πάτερ φαμίλιας ο Μιχάλης Κολιότσος. Με «ασκήσεις ύφους» προσθέτει χρόνια πάνω του και κύρος, με κουβέντες περιορισμένες, που συνήθως προκαλούν αναστατώσεις και διαμάχες . Εξαιρετικός στο ρόλο του ο Κώστας Βασαρδάνης, έκπληξη και οι ερμηνείες των Κωνσταντίνου Γεωργόπουλου, Μιιχαήλ Ταμπακάκη, Έλενας Μεγρέλη και Μορφέα Παπουτσάκη που εμπλουτίζουν με το απειθάρχητο, την αθωότητα , τη θλίψη, τους πόθους, το καθήκον, την οδύνη του αποχωρισμού, την αίσθηση της αδικίας, το «δύσβατο» οδοιπορικό της ζωής και του θανάτου. Μέσα από πλούσιους διαλόγους, εσωτερικούς μονολόγους και γλαφυρές αφηγήσεις μετακινούμαστε με τους καλλιτέχνες στο ενιαήμερο ταξίδι στις βαμβακοφυτείες του Νότου. Ξαποσταίνουμε κάτω από πανύψηλες βαλανιδιές και φοινικόδεντρα, χαζεύουμε τους γελαδάρηδες στις παραποτάμιες κοιλάδες και λικνιζόμαστε στην ομορφιά της μουσικής πολυποίκιλης κουλτούρας. Τα ταφικά έθιμα, οι έντονες ταξικές διακρίσεις, οι σχέσεις των δυο φίλων, ο ρεαλισμός του νεκρού σώματος και η σήψη του που προεκτείνεται στο ανθρώπινο συναίσθημα, η θρησκευτικότητα, όλα αυτά κυκλώνουν την οικογένεια που δίνει την δική της πικρή παράσταση. Μια επιβεβαίωση πως για τους πενθούντες η ζωή συνεχίζεται και επιβάλλεται απομακρυνόμενη από παραδόσεις και ρίζες καθώς εκπολιτίζεται παλεύοντας με τα στοιχεία της φύσης και του ασυνείδητου.

Κοστούμια που αγγίζουν το ύφος της εποχής και λιτό αφαιρετικό σκηνικό όπου κυριαρχεί το ξύλινο κιβούρι με τον διακριτικό φωτισμό, έδωσαν προτεραιότητα στο λόγο.

Συντελεστές:

Μετάφραση: Μένης Κουμανταρέας
Ελεύθερη απόδοση- διασκευή: Χλόη Κολύρη
Σκηνοθεσία: Σοφία Φιλιππίδου
Σκηνογραφική επιμέλεια: Κυριακή Μαυρογεώργη
Επιμέλεια κοστουμιών-τραγουδιών-κίνησης: Σοφία Φιλιππίδου
Βοηθός ενδυματολογικού: Μάγδα Καλορίτη
Ηχητικά και μουσικά τοπία: Γεωργία Σπυροπούλου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Πολυχρόνη, Μιχαήλ Ταμπακάκης
Βοηθός παραγωγής – βίντεο: Μορφέας Παπουτσάκης
Φωτογράφιση: Narkiss Holingberry

Παίζουν: Σοφία Φιλιππίδου, Κώστας Βασαρδάνης, Μιχάλης Καλιότσος, Έλενα Μεγγρέλη, Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος, Μιχαήλ Ταμπακάκης και Μορφέας Παπουτσάκης