Απαγορεύτηκε η πώληση βίαιων videogames σε ανήλικους

Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι εύκολο να συντηρείς αυτήν τη στήλη αυτόν τον καιρό. Η επικαιρότητα σιγά-σιγά αραιώνει, τα πραγματικά φλέγοντα ζητήματα της καθημερινότητας επισκιάζουν τα πάντα (σταύρωμα από Έλληνες ανίκανους ή κρέμασμα από Γερμανούς εγκληματίες; Εδώ σε θέλω), ενώ μέσα σε όλα αυτά ξεπροβάλλει σιγά-σιγά και η προκλητική υπόσχεση των διακοπών που σου γνέφει πονηρά και προσπαθεί να σε κάνει να τα ξεχάσεις όλα, έστω και για λίγο. Αχ, αυτός ο ελληνικός ήλιος… ευλογία και κατάρα ταυτόχρονα.

Είδατε τι εννοώ; Άντε να κάτσεις να συγκεντρωθείς για να γράψεις μια γνώμη για την επικαιρότητα και το παρασκήνιο των videogames. Είναι η εποχή που το μυαλό ταξιδεύει και άντε να το πιάσεις.

Κι όμως, αυτές τις μέρες υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις στο αγαπημένο μας χόμπι. Εξελίξεις που περνούν απαρατήρητες, οι οποίες όμως θα μπορούσαν να έχουν πολύ σημαντικό αντίκτυπο στο gaming.

Σας λέει τίποτα η υπόθεση Brown εναντίον EMA (Entertainment Merchants Association); Όχι, ε;

Μήπως η υπόθεση Schwarzenegger εναντίον ΕΜΑ; Κάτι σας θύμισε αυτό, ε;

Μάλιστα, κυρίες και κύριοι, μόλις πριν από λίγες μέρες ανακοινώθηκε η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ σχετικά με το σχέδιο νόμου που θέσπισαν και υπέβαλαν οι νομοθέτες της πολιτείας της Καλιφόρνια με θέμα τη δια νόμου απαγόρευση της πώλησης βίαιων videogames σε ανηλίκους.

Πρόκειται για μια υπόθεση που έρχεται και φεύγει από την επικαιρότητα εδώ και έξι περίπου χρόνια, μια υπόθεση που συνεχίζεται ακόμα και μετά την αποχώρηση του ανθρώπου που την ξεκίνησε, του γνωστού σε όλους μας Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ.

Μια υπόθεση που έφτασε επιτέλους στο τέλος της με τρόπο μάλλον… λυτρωτικό.

Σύμφωνα με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, στην οποία κατέληξε μετά από ψηφοφορία 7 προς 2, τα videogames υπάγονται στο ίδιο συνταγματικό άρθρο με άλλες μορφές έκφρασης κι επομένως δεν είναι δυνατή η δια νόμου απαγόρευση της πώλησής τους σε ανηλίκους.

Δια στόματος του δικαστή Αντονίν Σκάλια, το δικαστήριο απεφάνθη ότι «η χρήση ενός νέου μέσου δεν επηρεάζει την ισχύ βασικών συνταγματικών αρχών που διέπουν και κατοχυρώνουν την ελευθερία της έκφρασης».

Εν συντομία, παρόλο που η απόφαση δεν ήταν ομόφωνη, η επιτροπή των δικαστών εξέφρασε επισήμως κάτι που εμείς οι gamers επαναλαμβάνουμε εδώ και πολύ καιρό: ότι τα videogames είναι ένα μέσο ψυχαγωγίας όπως όλα τα άλλα.

Όπως και τα άλλα μέσα, λοιπόν, τα videogames δεν μπορούν να αξιολογηθούν συλλήβδην, αλλά κατά περίπτωση.

Επειδή κάποια στιγμή γύρισε ο Ρουτζέρο Ντεοντάτο το Cannibal Holocaust, δεν σημαίνει ότι όλες οι ταινίες είναι αιματοβαμμένοι πειραματισμοί που θέλουν να δείξουν στο θεατή τον κανίβαλο που κρύβει μέσα του, έτσι δεν είναι;

Επειδή ο Γκαρθ Ένις έγραψε κάποια στιγμή το Preacher, αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα κόμιξ είναι αθεϊστικά έπη.

Ομοίως, επειδή η Rockstar κυκλοφόρησε το Grand Theft Auto, δεν σημαίνει ότι όλα τα παιχνίδια είναι βίαια και ασύδοτα από πλευράς ηθικής.

Στο κάτω-κάτω τι βλέπει κανείς στο GTA που δεν βλέπει και στο Goodfellas του Σκορσέζε;

Εννοείται, βέβαια, ότι τα videogames χαρακτηρίζονται από μερικές ιδιαιτερότητες τις οποίες δεν μπορούμε να αγνοούμε.

Σε αντίθεση με μια ταινία ή ένα βιβλίο, τα παιχνίδια είναι αλληλεπιδραστικά. Αυτό σημαίνει, τουλάχιστον στη θεωρία, ότι είναι πιο εύκολο να ταυτιστεί με αυτά ένας πιο ευαίσθητος αποδέκτης, όπως για παράδειγμα ένα παιδί.

Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα videogames θεωρούνται εξ ορισμού ότι απευθύνονται σε παιδιά (μια αντίληψη που βρίσκεται μεν σε παρακμή αλλά δεν έχει εκλείψει ακόμα), μπορεί κανείς να καταλάβει την αφετηρία όλων των δεινών που αντιμετωπίζει αυτό το εξαιρετικά δημοφιλές, δημιουργικό και επικερδές πλέον χόμπι το οποίο εισέρχεται δυναμικά στο χώρο της showbiz.

Το θέμα είναι ότι όλα αυτά βασίζονται στη θεωρία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το εξαιρετικά γραφικό και αλληλεπιδραστικό περιεχόμενο των παιχνιδιών μπορεί να επηρεάσει ένα παιδί.

Είναι όμως πράγματι πιο επικίνδυνο από άλλα μέσα ψυχαγωγίας; Κανείς δεν μπορεί να ξέρει.

Προσωπικά, αισθάνομαι τον ήρωα ενός παιχνιδιού περισσότερο ως μαριονέτα, παρά ως έναν χαρακτήρα με τον οποίο ταυτίζομαι. Πιο εύκολα ταυτίζομαι με έναν χαρακτήρα σε ένα βιβλίο ή ένα graphic novel, γιατί εκεί μαθαίνω περισσότερα πράγματα για τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται, την κοσμοθεωρία του και τις προσδοκίες του από τη ζωή.

Αυτά είναι τα γνωρίσματα που καθορίζουν ένα χαρακτήρα στον δικό μου κόσμο. Εν ολίγοις, για να ταυτιστείς με έναν χαρακτήρα πρέπει να τον γνωρίσεις και αυτό μπορεί να συμβεί με οποιοδήποτε μέσο.

Είναι θέμα αφήγησης και μυθοπλασίας, όχι θέμα μέσου. Επίσης, ίσως επειδή έζησα τόσο έντονα την εποχή της κατακραυγής, δεν μπορώ να ξεχάσω ότι κάποτε οι ίδιοι ακριβώς φορείς λέγανε τα ίδια ακριβώς πράγματα για άλλες τάσεις της ψυχαγωγίας, όπως την τηλεόραση, τις ταινίες φαντασίας και τα κόμιξ.

Ειδικά τα κόμιξ, είχαν κατηγορηθεί ως καταστροφείς της νεολαίας με τεράστιο μένος. Σήμερα, είναι η «Ένατη Τέχνη».
Εν ολίγοις, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ απεφάνθη για το αυτονόητο, αναγνωρίζοντας ότι η ευθύνη για το περιεχόμενο των ερεθισμάτων που λαμβάνει ένα παιδί την έχουν οι κηδεμόνες του.

Όπως συμβαίνει με την υπόλοιπη βιομηχανία ψυχαγωγίας, άλλωστε, βάσει θεμελιωδών συνταγματικών αρχών, όπως η ελευθερία του λόγου. Αυτό που καλείται να κάνει η αγορά, είναι να καθοδηγήσει τον γονέα ή κηδεμόνα, παρέχοντας ένα σύστημα αξιολόγησης του περιεχομένου. Για παράδειγμα, οι ταινίες στις ΗΠΑ χαρακτηρίζονται με το σύστημα της MPAA προκειμένου να καθοριστεί η καταλληλότητά τους ανά ηλικιακή ομάδα.

Στην Ελλάδα έχουμε κι εμείς ένα σχετικά αυθαίρετο σύστημα το οποίο εναρμονίζεται χαλαρά με αντίστοιχα ευρωπαϊκά συστήματα. Αν τώρα ο γονέας κρίνει ότι το παιδί του είναι αρκετά ώριμο ώστε να δει την ταινία, μπορεί να το συνοδεύσει ή να δώσει τη ρητή συγκατάθεσή του.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη νομοθεσία, η εφαρμογή των κανονισμών αυτών εξαρτάται από τις επιχειρήσεις. Αντίστοιχα, η βιομηχανία των videogames χρησιμοποιεί το σύστημα ESRB στην Αμερική και PEGI στην Ευρώπη.

Πρόκειται για συστήματα αξιολόγησης περιεχομένου που είναι πιο λεπτομερή και πιο αυστηρά από οποιοδήποτε άλλο παρόμοιο σύστημα σε άλλους κλάδους της ψυχαγωγίας.

Βέβαια, κάπου εδώ δημιουργείται ένα εύλογο ερώτημα: γιατί μας ενδιαφέρει τόσο πολύ το αν θα απαγορευτεί η πώληση ακατάλληλων videogames σε ανηλίκους διά νόμου; Τους περισσότερους από εμάς, σύμφωνα με τη γνώμη που έχω σχηματίσει για την κοινότητα του byteme, δεν μας ενδιαφέρει καθόλου.

Στις ΗΠΑ όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι μεγαλύτερες αλυσίδες λιανικής στην Αμερική και τον Καναδά αρνούνται να βάλουν στα ράφια τους προϊόντα που φέρουν κάποια απαγόρευση, ανεξαρτήτως ηλικίας, με το σκεπτικό ότι δεν μπορούν να αστυνομεύουν τους πελάτες τους, ούτε να διακινδυνεύσουν τυχόν μηνύσεις από γονείς σε περίπτωση λάθους. Όλοι μας ξέρουμε άλλωστε ότι στις ΗΠΑ οι μηνύσεις πάνε κι έρχονται για ψύλλου πήδημα.

Αν λοιπόν υπήρχε κάποια στιγμή μια απαγόρευση διά νόμου για την πώληση ακατάλληλων videogames σε ανηλίκους, οι αντιδράσεις θα ήταν αλυσιδωτές.

Οι μεγάλες αλυσίδες λιανικής θα απέρριπταν τους ενήλικους τίτλους ή θα τους μετακινούσαν εκτός προβολής, οι εταιρείες θα σταματούσαν να παράγουν τέτοιους τίτλους προκειμένου να μη χάσουν πωλήσεις και να μην περιθωριοποιηθούν και το ενήλικο videogame θα είχε την τύχη της… τσόντας στην Αμερική.

Δεν χρειάζεται, βεβαίως να υπενθυμίσουμε τη σημασία της αμερικανικής σκηνής για το σύγχρονο videogame, έτσι δεν είναι;

Ευτυχώς, αυτός ο κίνδυνος απετράπη προς το παρόν. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι δεν θα επανέλθει το θέμα, αλλά πλέον υπάρχει ένα πολύ σημαντικό δεδικασμένο το οποίο βασίζεται μάλιστα στο συνταγματικό δίκαιο.

Κάπως έτσι, η υποκριτική καμπάνια ενός ανθρώπου που έφτασε εκεί που έφτασε λόγω της δημοφιλίας των βίαιων ταινιών στις οποίες πρωταγωνιστούσε, βρήκε ένα μάλλον άδοξο τέλος. Όχι ότι σκοτίστηκε ιδιαίτερα ο Governator, καθώς όλα έγιναν για τις ψήφους των πατριωτών και συντηρητικών.

Κι ας καταστραφεί ένας τομέας που τροφοδοτεί με ρευστό την αμερικανική και παγκόσμια οικονομία. Δηλαδή, εντάξει, ρε Άρνι, τόση αχαριστία πια; Από όλα τα παιδικά μου είδωλα, εσύ ήσουν ο προδότης; Ο Conan ρε; Ο Εξολοθρευτής ο ίδιος; Πφφφ.

Πηγή: byteme.gr