Μετά το μακροχρόνιο πόλεμο των Ρόδων, στην Αγγλία διαφαίνεται μια περίοδος ειρήνης με βασιλιά τον Εδουάρδο, της δυναστείας του Γιορκ. Όμως ο Ριχάρδος ο Γ΄ λοιδωρεί την εξουσία και με τον θάνατο του βασιλιά, σφετερίστηκε τον θρόνο από τα δυο ανήλικα ανίψια του. Η φήμη ότι τα σκότωσε τον έκαναν μισητό στο λαό. Ήταν σκληρός και γενναίος πολεμιστής, που παρουσιάστηκε συχνά με μελανά χρώματα υπερβολής από τους διαδόχους του Τυδώρ, προκειμένου να δικαιολογήσουν την ανατροπή του. Γράφει η Χαρά Κιούση Ποιος ήταν αλήθεια ο Ριχάρδος ο Γ’; Ο Σαίξπηρ τον αναφέρει ως τον πιο πραγματικό, τον πιο αυθεντικό χαρακτήρα του θεάτρου. Με στοιχεία ιστορικά δημιούργησε έναν «γοητευτικό» ήρωα δολοπλόκο, συκοφάντη, διεστραμμένο και φιλόδοξο δολοφόνο, που ανυποχώρητος στον ίλιγγο της ανόδου, σκοτώνει αδιακρίτως εχθρούς, συγγενείς και την γυναίκα του. Ο Σαιξπηρικός Ριχάρδος, διαφοροποιημένος από τον ιστορικό Ριχάρδο, διαμορφώνεται και διευρύνεται «προκειμένου να εστιάσει σε πολιτικά θέματα και στις ανθρώπινες συνέπειές τους». Προειδοποιεί για τους μηχανισμούς των απολυταρχικών καθεστώτων και των σύγχρονων δημαγωγών που συγκριτικά με εκείνον, δεν είναι λιγότερο αιμοδιψείς. Η παράσταση με την εξαιρετική σκηνοθεσία του Τάκη Τζαμαργιά και «την αισθητική steampunk, γεφυρώνει τη σαιξπηρική εποχή με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα του σήμερα». Η ποιητική μετάφραση του Κ. Καρθαίου διατηρείται ανέπαφη από τα θραύσματα φονικών υάλων, δηλωτικό των φόνων και των τραυματισμένων αισθημάτων, που αποτελούν μέρος του επιβλητικού σκηνικού. Στη μέση της σκηνής ένα πλήθος ανόμοιων καρεκλών σχηματίζουν την πυραμίδα της εξουσίας, ενώ πάνω τους μια περιστρεφόμενη ασημί ψηφιδωτή νεκροκεφαλή, με την ακάνθινη αυτοκρατορική μήτρα – Ήλιος του Γιορκ, δίνει φωνή σε δαίμονες – φαντάσματα. Ενδεχομένως να γίνεται και μια αναφορά στο κρανίο του Ριχάρδου Γ΄που βρέθηκε πρόσφατα και η ταφή του έγινε με τιμές βασιλιά «που έζησε σε ταραγμένους καιρούς». Ο υποβλητικός ομιχλώδης και ζοφερός φωτισμός του Α. Αναστασίου, καθώς και η εξαιρετική μουσική δημιουργία του Κ. Βόμβολου, γοητεύουν και εξουσιάζουν τον θεατή καθώς μπαίνει στο θέατρο. Από κει και πέρα εγκαταλείπεται κι’ εξουσιάζεται από την υποκριτική ερμηνεία της Καίτης Κωνσταντίνου στον ομότιτλο ρόλο. Η τρομερή της μεταμφίεση σε κακόμορφο, κουτσό, καμπούρη και με ατροφικό χέρι Ριχάρδο, είναι μια φυσική στέρηση που σκιάζεται από δαιμονική μορφή και νοημοσύνη. Αιφνιδιάζει τους θεατές καθώς στέκεται απέναντί τους μ’ ένα εξομολογητικό λόγο, καθιστώντας τους αποδέκτες και συνενόχους κάθε επίβουλου σχεδίου. Σαν σύγχρονος πολεμικός ανταποκριτής απαθανατίζει με την φωτογραφική του μηχανή τις συμφορές και με άμεσες προσφωνήσεις – «μιλάω σε σας, πήρα απόφαση να ‘μαι κακός αφού αφού δεν μπορώ να χαρώ ηδονές και ερωτικές χάρες» – χειραγωγεί, διαφθείρει και εξουσιάζει.Αναλύει το ποιος είναι , ακλόνητος μπροστά σε ηθικούς φραγμούς, αναστολές και ενοχές. Σταθερός και αμετάκλητος στην απόφασή του για αναρρίχηση στην εξουσία, χρησιμοποιεί όλα τα μέσα για να το πραγματοποιήσει. Σκληρός, βίαιος, δολοπλόκος, εκβιαστής, κυνικός, εγωπαθής, δόλιος, μοχθηρός και ειρωνικός, στυγερός δολοφόνος δεν απογοητεύει καθόλου τον θεατή, γιατί ακολουθεί με πείσμα και επιμονή το προγραμματισμένο σχέδιό του. Ένας άνθρωπος «με ώριμη ηθική συνείδηση που την παραμερίζει θεληματικά», εκμεταλλευόμενος τις αδυναμίες του περιβάλλοντός του για να πετύχει. Ξεκάθαρος από την αρχή με ψύχραιμη και ιδιοφυή σκέψη «γίνεται κακός και από αντίδραση, είναι ο καρπός της εποχής του που την ολοκληρώνει με την δική του αρνητική πληρότητα και την εξαγνίζει με τον ηρωικό του θάνατο», κερδίζοντας τον θαυμασμό μας. Πνευματική υπεροχή, μειλίχιοι τρόποι, σκοτεινό χιούμορ, μεγαλοπρέπεια και μεγαλείο συνδυασμένα με γρήγορο ρυθμό και κίνηση, δικαιώνουν το πρόσωπο του Ριχάρδου Γ’. Ένας ρόλος κοπιαστικός που πλαισιώνεται από άλλους ρόλους, ομοιογενούς ύφους και υποκριτικού επιπέδου, που ολοκληρώνουν με ψυχικό σθένος τους χαρακτήρες των ηρώων. Μια παράσταση με επίκαιρες αντηχήσεις σε ατμόσφαιρα ροκ και πανκ (εξαιρετικά τα κοστούμια και τα σκηνικά της Ελένης Μανωλοπούλου) που μιλάει σε όλους. Πιστεύω ότι αν ήταν ένας από τους θεατές ο σαιξπηρικός θεατρικός Ριχάρδος, θα διέπραττε εν ψυχρώ το τελευταίο του έγκλημα. Κι’ αυτό γιατί η Καίτη Κωνσταντίνου του έκλεψε τη δόξα.
Πληροφορίες παράστασης
Μετάφραση: Κώστας Καρθαίος Διασκευή: Σάββας Κυριακίδης Σκηνοθεσία: Τάκης Τζαμαργιάς Σκηνικά – κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου Μουσική: Κώστας Βόμβολος Κίνηση: Αλίκη Καζούρη Σχεδιασμός μακιγιάζ: Αχιλλέας Χαρίτος, Βοηθός σκηνοθέτη: Μάκης Μεζόπουλος. Ερμηνεύουν (με αλφαβητική σειρά): Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, Κωνσταντίνος Γαβαλάς, Θωμάς Γκαγκάς, Καίτη Κωνσταντίνου, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, Μιχάλης Μουλακάκης Παραστάσεις Τετάρτη & Κυριακή στις 7μμ Πέμπτη, Παρασκευή & Σάββατο στις 9μμ Διάρκεια παράστασης: 2 ώρες και 10 λεπτά Τιμές Εισιτηρίων Γενική Είσοδος Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 18ευρώ Γενική Είσοδος Τετάρτη & Πέμπτη: 15ευρώ Φοιτητικό, Άνεργοι, ΑΜΕΑ: 12ευρώ για όλες τις ημέρες. Προπώληση Εισιτηρίων Ταμεία Σύγχρονου Θεάτρου, www.viva.gr, www.artinfo.gr 211 800 26 84, 11876 Καταστήματα: Public, Παπασωτηρίου, Seven Spots, IANOS, Media Markt Σύγχρονο Θέατρο Ευμολπιδών 45, Γκάζι
