«Μισαλλοδοξία» της Ιώς Βουλγαράκη στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

Παρουσίαση θεατρικών παραστάσεων στο newsbeast.gr

27·01·2016 15:12

Η Μισαλλοδοξία (Intolerance) του D. W. Griffith αποτελεί σταθμό στην ιστορία του κινηματογράφου. Η τρίωρη βωβή ταινία του πρωτοπόρου καλλιτέχνη, συμπεριλαμβάνεται στα αριστουργήματα της τέχνης. Μέσα από τέσσερις σπονδυλωτές ιστορίες του 1916 παρουσιάζεται η μισαλλοδοξία, ως μια αθεράπευτη διαχρονική παθογένεια. Εθνική, πολιτική, θρησκευτική και ταξική δυσανεξία που εξετάζεται από την πτώση της αρχαίας Βαβυλώνας έως την Σταύρωση του Ιησού και από την Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου έως τις αρχές του 20ου αιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Η Ιώ Βουλγαράκη έχοντας ως μοχλό την επική ταινία, δραματοποιεί μόνο την τελευταία ιστορία της.

Ένας άνεργος νέος με όνειρα και αγάπη για τη ζωή, εμπλέκεται στον υπόκοσμο και κατηγορείται για ένα φόνο που δεν έχει κάνει. Μια δικαστική πλάνη τον καταδικάζει, ενώ η ανάληψη της ευθύνης από την φόνισσα φέρνει την λύτρωση, σε μια κοινωνία που βασανίζεται από τον άγριο καπιταλισμό και πουριτανισμό της Αμερικής του 1914 – 15.

Η σκηνοθέτης μ’ ένα παιγνίδι και πειραματισμούς μετασχηματισμού, αναμετράται με την έννοια του εμφυλίου ως κατάσταση προσωπική και κοινωνική. Έτσι όπως καλλιεργείται ως εριστικό και απαξιωτικό συναίσθημα, στις σχέσεις μας με τους άλλους. Ένα θέμα που ταλανίζει την ανθρωπότητα ανά τους αιώνες και στις μέρες μας προκαλεί πολύ «θόρυβο» με την φιλανθρωπία των μεταρρυθμιστών και των αναμορφωτών, που επιβάλλουν την απόγνωση και το μίσος στις ανθρώπινες κοινωνίες. Η Ιώ Βουλγαράκη επιλέγοντας το βωβό προβάλει και αναδεικνύει την «λιγότερο ορατή» του πλευρά της μισαλλοδοξίας, που τις ανθρώπινες πρακτικές της αναγνωρίζουμε καθημερινά σε πράξεις βίας. Έτσι η παράσταση δημιούργησε μια «πρωτογενή επικοινωνία» που επιτεύχθηκε με την σπουδαία αρχιτεκτονική του ήχου και την δράση των ηθοποιών. Ο ήχος που φθάνει στο αυτί ως σύζευξη μουσικής και μιας πολύπλοκης παρτιτούρας εκφραστικότητας, προσδιορίζει και συνθέτει τον λόγο.

Βηματισμοί, κάποιοι φθόγγοι και επιφωνήματα, παιδικά καρότσια, ένα γέλιο, κίνηση (αντίστασης, επίθεσης, αγανάκτησης, θυμού, αγωνίας, χορού, έρωτα, ελέους) το κελάηδισμα του πουλιού στο κλουβί, ο ήχος του τυπογραφείου, όλα συνθέτουν μια κοινή αφηγηματική γλώσσα, ένα «οπτικοακουστικό» λόγο που ολοκληρώνεται με τα εκφραστικά μέσα της παντομίμας και του χοροθεάτρου. Σπουδαίο ρόλο φυσικά παίζει η ασύλληπτη μουσική του Θοδωρή Αμπαζή, εκτελεσμένη από τους μουσικούς επί σκηνής, ως μέρος της δράσης. Η μουσική ενέχει εδώ τη θέση δραματουργικού «κειμένου» καθορίζοντας την εξέλιξή της.

Η σιωπή δίνει την εύγλωττη απάντηση της δίχως λέξεις, στην αχαλίνωτη μισαλλοδοξία της ανθρώπινης φύσης, δρώντας ως πανάκεια και βωβή αντίσταση στον παραλογισμό της εξουσίας. Το ίδιο και το πολυφωνικό τραγούδι στο τέλος ερμηνευμένο με πολύ συναίσθημα.

Από το βωβό σινεμά στο κατ’ επιλογή βωβό θέατρο, με υπέρτιτλους που βασίζονται στην ταινία, μου έμεινε στη μνήμη η φράση «η τάξη του έρωτα κυνηγώντας το χάος των άλλων».

Καθ’ ότι ο έρωτας ως καταλυτική και επαναστατική δύναμη ενέχει την ελπίδα μέσα του. Στην τελευταία σκηνή θα ξεπηδήσει η τραγική ειρωνεία της ζωής, για να ανυψωθεί τελικά με την επικράτηση του δικαίου.

Στην παράσταση ο θεατής αναγνωρίζει την σημαντικότητα της ομάδας, όπου δικαιώνεται το πνεύμα συνεργασίας και συνύπαρξης ως γεγονός κοινωνικό. Ερμηνεύει επίσης κατά την πρόσκληση του συναισθήματος τις πράξεις των ηρώων. Οι εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών (το χειροκρότημα θεωρώ πως έκλεψε η ομάδα των ανδρών που με παρενδυσία, ερμήνευσε τις άφυλλες θρησκόληπτες μεταρρυθμίστριες), τα κουστούμια εποχής, ο υπέροχος φωτισμός, τα εντυπωσιακά πολυχρηστικά σκηνικά δημιούργησαν ένα ατμοσφαιρικό αποτέλεσμα.

Η εμπειρία που αποκομίζει ο θεατής από την δυνατή και σκληρή παράσταση είναι μοναδική και τον οδηγεί να ανοίξει στο σκοτάδι των προκαταλήψεων, ένα παράθυρο φωτός και να δεχτεί την ετερότητα του συνανθρώπου

Συντελεστές

Σκηνοθεσία – Διασκευή: Ιώ Βουλγαράκη

Σκηνικά & Κοστούμια: Άννα Φιόντοροβα

Μουσική: Θοδωρής Αμπαζής

Κίνηση: Σταυρούλα Σιάμου

Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου

Σχεδιασμός μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου

Επιστημονικός συνεργάτης: Νικήτας Σινιόσογλου

Δημοσιογραφική έρευνα: Κυριάκος Αργυρόπουλος

Video artist: Νίκος Πάστρας

Βοηθός σκηνοθέτη: Αμαλία Καβάλη

Βοηθός σκηνογράφου: Μαργαρίτα Χατζηιωάννου

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Γιώργος Γάλλος, Δημήτρης Γεωργιάδης, Στέλιος Ιακωβίδης, Δέσποινα Κούρτη, Αλέξανδρος Λογοθέτης, Αργύρης Ξάφης, Σωκράτης Πατσίκας, Εύη Σαουλίδου, Ναταλία Τσαλίκη, Νίκος Χατζόπουλος

Παίζουν οι μουσικοί: Μαρία Δελή, Θοδωρής Κοτεπάνος, Φώτης Παπαντωνίου, Δημήτρης Χουντής

Παραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών Ιδρύματος Ωνάση

Εκτέλεση παραγωγής: ΛΥΣΙΣ

Κυριακή 24 και Κυριακή 31 Ιανουαρίου, 16:00-19:00, Εργαστήριο θεάτρου με την Ιώ Βουλγαράκη που θα απευθύνεται σε φοιτητές δραματικών σχολών

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Συγγρού 107

Πληροφορίες – κρατήσεις: 210 900 5 800