Με το Χάος αρχίζει η ελληνική μυθολογία την εξήγηση της γένεσης του κόσμου και της ζωής. Με το χάος που υπάρχει δίπλα μας και «το χαοτικό σύστημα κανόνων που κάνουν σύνθετα τα πάντα μέσα μας» και οφείλουμε να το οργανώνουμε διαρκώς, καταπιάνεται η πορτογαλίδα χορογράφος Τάνια Καρβάλιο.
Γράφει η Χαρά Κιούση
Στα 5 της, φορώντας ορθοπεδικά παπούτσια, ξεκίνησε το χορό ως θεραπευτική αγωγή. Ο τρόμος που αισθάνθηκε, «η σύγχυση και η διαταραχή» μεταβλήθηκαν με ισχυρή θέληση σε προσωπικό στόχο και σκοπό που πραγμάτωσε με την καλλιτεχνική της δημιουργία. Στην αρχή ως ιδρυτικό μέλος της ομάδας Bomba Suicida και αργότερα με την δική της ανεξάρτητη πορεία ως μουσικός και ζωγράφος παράλληλα, φιλοδοξώντας να δημιουργήσει «ένα χορογραφικό κομμάτι που θα μοιάζει με τις ζωγραφιές» της.
Η Οδύσσεια του Ομήρου και ο πολυμήχανος χαρακτήρας του Οδυσσέα εμπνέει την καινούργια της χορογραφία. Ο πόθος της επιστροφής, ο νόστος για την Ιθάκη και το επίπονο ταξίδι του ήρωα συμβολίζει για την Καρβάλιο το όνειρο του χορευτή να φτάσει στην τελειότητα. Αυτό το όνειρο, που δεν είναι παρά ένας αγώνας πόνου για όποιον αποφάσισε να μην υποχωρεί και να συνεχίζει με πείσμα, κορυφώνεται στη δική της Ιθάκη που υπάρχει σε κάθε χορευτική κίνηση. Η χορογράφος υφαίνει το χάος με στημόνι το συναίσθημα και υφάδι την επιμονή και υπομονή. Σαν καλή υφάντρα παρουσιάζει το υφαντό της χορογραφίας της με παγωμένα στιγμιότυπα που προσωποποιούν μορφές και θέματα που ενέπνευσαν μεγάλους ζωγράφους. Η παράσταση αισθητικά μοιάζει με πίνακα πρωτότυπης τέχνης. Μια «βομβιστική» χορογραφία που η δημιουργική φαντασία με παραστατικά μνημειωδών συνθέσεων, προσδιορίζει τη χρονική στιγμή κάθε σύγχρονου Οδυσσέα που θαλασσοπνίγεται σε χαώδεις καταστάσεις.
Οι χορευτές με ομαδικό, αλλά και ξεχωριστό προσωπικό πνεύμα, δομούν τη σφιχτή χορογραφία. Με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία και υφαντικές ίνες την οδύνη της προσδοκίας, την αγωνιώδη λαχτάρα, τον τρόμο, το φόβο, την απόγνωση, προσωποποιούν και εκφράζουν το χάος και την άβυσσο όπου παλεύουν οι ναυαγοί-χορευτές.
Το συναίσθημα εικονοποιείται με έντονες εκφράσεις ενθαρρύνοντας και εμψυχώνοντας τα εξαντλημένα σώματα που πασχίζουν «να μεταμορφώσουν την επιθυμία σε κίνηση». Σώματα που κινούνται αδιάκοπα με ρυθμούς εξοντωτικούς, αγκυλώσεις, παύσεις, ακινησία και υποχώρηση που τα καθιστά μια μάζα. Ώσπου ένα ξέσπασμα σαν ισχυρός άνεμος θα τα οδηγήσει σε λυτρωτική έκσταση.
Ο υποβλητικός φωτισμός δημιουργεί ατμόσφαιρες χάους, ενώ η electro μουσική επιτείνει την αίσθηση του κινδύνου με έντονους ήχους φυσικών φαινομένων και τριγμούς ξύλων. Για να γαληνέψει την δοκιμασμένη αίσθηση και περιπλάνηση του θεατή με την απόλυτη σιγή προ χάους και μετά χάους και να υφάνει την δική του ραψωδία, ματαιώνοντας τις επιθυμίες των μνηστήρων του φόβου.
Συντελεστές
Χορογραφία: Tânia Carvalho
Μουσική: Ulrich Estreich
Κοστούμια: Aleksandar Protic
Φωτισμοί: Zeca Iglésias
Σχεδιασμός φωτισμών: Jorge Santos
Ερμηνεύουν: Marta Cerqueira, André Santos, Bruno Senune, Catarina Félix, Cláudio Vieira, Gonçalo Ferreira de Almeida, Jácome Filipe, Leonor Hipólito, Luiz Antunes, Luís Guerra, Maria João Rodrigues, Petra Van Gompel
Παραγωγή: João Guimarães for Tânia Carvalho
Συμπαραγωγή: Les Subsistances (Lyon), Biennal de la Danse de Lyon (Lyon), Thèâtre de la Ville com Les Spectacles vivants – Centre Pompidou (Paris), Maria Matos Teatro Municipal (Lisboa), Centro Cultural Vila Flor (Guimarães), O Espaço do Tempo (Montemor-O-Novo), Teatro Viriato (Viseu)
DGArtes/Governo de Portugal
