Όλα σχεδόν  έχουν ακουστεί αυτές τις ημέρες για την Ουκρανική κρίση και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Γράφει ο Στέλιος Φενέκος*

Υπάρχουν όμως μερικά πράγματα που έχουν σημασία και πρέπει να λεχθούν:

1.    Η Νατοϊκή βοήθεια, έστω και σε πυρομαχικά και όπλα, είναι εξαιρετικά καθυστερημένη τώρα που δίνεται.  Γιατί τα όπλα στέλνονται στην Πολωνία και από εκεί πρέπει να σταλούν στην Ουκρανία και να διανεμηθούν στην συνέχεια στους μαχητές στην Ανατολική-Βορειοανατολική Ουκρανία,  Ανατολικά του Δνείπερου και στους μαχόμενους στο Κίεβο.

ΣΧΟΛΙΟ:

Ακόμη και αν συγκεντρωθούν γρήγορα τα όπλα και πυρομαχικά, θα υπάρξει καθυστέρηση μίας ημέρας τουλάχιστον για να φθάσουν στην Πολωνία. Και από εκεί άλλης μίας ημέρας εάν όλα είναι ήρεμα για να φθάσουν στους μαχόμενους.

Πως όμως θα φθάσουν στο πεδίο των μαχών (αφού εκεί είναι αναγκαία και όχι στο Δυτικό τμήμα της Ουκρανίας, όταν σχεδόν όλες οι Ανατολικές πόλεις είναι αποκομμένες, τα οδικά δίκτυα και τα αεροδρόμια ελέγχονται από τους Ρώσους, ο εναέριος χώρος και τα λιμάνια επίσης; Και πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να προσβληθούν τα μέσα μεταφορά την  ώρα που θα μπαίνουν από την Πολωνία στην Ουκρανία, επίγεια και εναέρια.

Το μέτρο συνεπώς λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων δεν θα είναι τόσο αποτελεσματικό όσο ισχυρίζεται το ΝΑΤΟ και κάθε χώρα που συμμετέχει.

2.    Οι Ουκρανοί πράγματι μάχονται στις πόλεις γενναία και αυτό είναι ακόμη πιο ηρωικό γιατί είναι αποκομμένοι, γνωρίζουν ότι οι Ρώσοι έχουν εισβάλλει σε όλη την περιοχή Ανατολικά του Δνείπερου και γνωρίζουν την ανισότητα  μέσων και αριθμών.

Όμως είναι θέμα χρόνου πλέον η κατάρρευση τους. Οι αρχικές προβλέψεις πριν εισβάλλουν οι Ρώσοι ήταν για 90-100 ώρες για να φθάσουν οι Ρώσοι στο Κίεβο. Δεν υπολόγιζαν σε αυτό όμως το Τσερνομπίλ. Οι Ρώσοι διείσδυσαν από το Τσερνομπίλ και έκοψαν δρόμο φθάνοντας στο περίχωρα στο Κίεβο σε 24 ώρες και σήμερα βρίσκονται μόλις 2 δεκάδες χιλιόμετρα από του κέντρο του Κιέβου, έχοντας προσβάλλει σημαντικές Ουκρανικές υποδομές διοίκησης και ελέγχου, ανεφοδιασμών, αμυντικών οχυρώσεων μέσων και αεράμυνας.

Μάλιστα οι πληροφορίες που υπάρχουν (και είναι αξιόπιστες σε επιχειρησιακά δυτικά κέντρα) είναι ότι η κυβερνητική λειτουργία και διοίκηση και έλεγχος έχουν αποκοπεί και απλά λειτουργούν σε τοπικό επίπεδο ηγεσίες. Ο δε Ζελένσκι είναι προφανές πλέον ότι έχει καταφύγει στην Λβιβ, μαζί με κάποιους υπουργούς και συμβούλους.

ΣΧΟΛΙΟ:

Είναι θέμα χρόνου συνεπώς να πέσει το Κίεβο, και αυτό θα εξαρτηθεί κυρίως από το εάν οι Ρώσοι θα επιλέξουν την προώθηση μέσα στην πόλη και τις οδομαχίες, ή εάν αρχίσουν πρώτα μαζικούς βομβαρδισμούς με εκατόμβες θυμάτων.

Όσο και να θέλουν οι ΗΠΑ να προβάλλουν υπερβολικά για επικοινωνιακούς λόγους την αδυναμία των Ρώσων έναντι της αντίστασης των ηρωικά μαχόμενων Ουκρανών, γνωρίζουν ότι εάν ο Πούτιν θελήσει να επιτεθεί, τότε η πόλη μπορεί να γίνει οικόπεδο. Και είναι λάθος να προβάλλουν οι ΗΠΑ προπαγανδιστικά αυτήν την εικόνα, γιατί δεν αποκλείεται να ωθήσουν έτσι των Πούτιν να κλιμακώσει για να αποδείξει το αντίθετο, και να δώσει εντολή για μαζικούς βομβαρδισμούς, με θύματα πλέον χιλιάδες άμαχους πολίτες.

3.   Όπως είχα επισημάνει από την πρώτη ημέρα εισβολής, τα μέτρα θα έπρεπε να είναι σκληρά ευθύς εξ αρχής και όχι σταδιακά και μάλιστα είχα επισημάνει ότι η αποκοπή από το SWIFT  ήταν ένα από τα ισχυρά μέτρα, δεδομένου ότι ήδη υπήρχαν στοιχεία για τον τρόπο εφαρμογής, αφού είχε εξεταστεί να εφαρμοσθεί και στην κρίση της Κριμαίας (το 2014 – αλλά ελάχιστοι εξετάζουν και διδάσκονται από τις προηγούμενες κρίσεις).

ΣΧΟΛΙΑ:

α) Σήμερα τελικά αποφάσισαν να το εφαρμόσουν.

Αλλά…

β) Το ερώτημα είναι εάν υπάρχει δυνατότητα να υπερβεί η Ρωσία τους περιορισμούς αυτούς. Ήδη οι εταιρείες οι Ρωσικές κάνουν ενέργειες, όπως η Gazprom και ειδοποιούν τις συνεργαζόμενες εταιρείες να πληρώνεται η ποσότητα cross border σε λογαριασμούς σε Τουρκικές Τράπεζες. Και φυσικά θα κάνουν επίκληση των συναφών όρων των συμβολαίων που θα είναι δύσκολο να ακυρωθούν εάν δεν υπάρχει απόφαση του ΟΗΕ για μέτρα και κυρώσεις.  Εάν όμως ακολουθηθεί η λυσιτελής οδός της νομιμοποίησης των μέτρων και κυρώσεων από την ΓΣ/ΟΗΕ, τότε ούτε η Τουρκία ούτε καμία άλλη χώρα θα μπορούσε να δεχθεί πληρωμή παρά τους όρους στα συμβόλαια.

4. Από την πρώτη ημέρα της εισβολής των Ρωσικών στρατευμάτων κραύγαζα να επιταχυνθούν οι διαδικασίες στον ΟΗΕ και να πάει το ζήτημα στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και να υπάρξει καταδικαστική απόφαση, με εντολή για συγκεκριμένες ενέργειες, αφού το ΣΑ/ΟΗΕ ήταν προφανές ότι δεν θα λάμβανε αποφάσεις.

Αυτό θα απονομιμοποιούσε κάθε δράση του Πούτιν, και θα νομιμοποιούσε κάθε δράση των Δυτικών και όλου του κόσμου που αντιτίθεται στην εισβολή. Θα ένωνε τις παγκόσμιες αντιδράσεις, και θα έδινε δυνατότητα για επεξεργασία σχεδίων κάθε μορφής: Μέτρων, αντιμέτρων, κυρώσεων, διαβουλεύσεων, κλπ και την ανάπτυξη παρατηρητών για να αποφευχθούν οι ακρότητες και τα εγκλήματα κατά αμάχων και οπωσδήποτε και τρόπους και δρόμους παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας.

Επίσης θα έδινε όπλα για προσφυγή στα Διεθνή Δικαϊκά όργανα για τις δράσεις του Πούτιν (π.χ. Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο στην Χάγη). Και θα ήταν και πιεστικό για το Πούτιν να ξέρει ότι έχει τον κόσμο απέναντί του.

ΣΧΟΛΙΟ: Όλα έγιναν καθυστερημένα, και επιβαρύνεται η κατάσταση για την Ουκρανία, αλλά και για τον κόσμο όλο.

5. ΣΟΒΑΡΟΤΑΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ: Τι θα γίνει μετά την λήξη της σύγκρουσης έστω και αν έχει επιτύχει ο Πούτιν να γίνει ουδέτερη και χωρίς εξοπλισμούς χώρα η Ουκρανία, και έστω και αν έχουν αυτοδιοίκηση και ανεξαρτησία τα κρατίδια Ανατολικά του Δνείπερου;

Δεν αποκλείεται (εάν δεν το θεωρώ βέβαιο) ότι ο Δυτικός κόσμος θα δώσει κίνητρα σε εταιρείες να δράσουν στο ελεύθερο τμήμα της Ουκρανίας για ανοικοδόμηση, και έτσι ο Δυτικός κόσμος θα διεισδύσει εκεί, χωρίς να μπορεί ο Πόυτιν να το ελέγξει. Και εάν το Ανατολικό τμήμα πέραν του Δνείπερου παραμείνει υπό τον έλεγχο του Πούτιν θα έχουμε ένα νέο τείχος αποκλεισμού.

6. ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΜΑΧΩΝ:

Ένα ακόμη ερώτημα είναι τι θα γίνει με τους άμαχους που έφυγαν από τα χωριά και τις πόλεις του Ρωσόφωνου Ανατολικού τμήματος;

Πολύ φοβάμαι ότι εάν η περιοχή ελέγχεται από τους Ρώσους μετά την ειρήνευση, θα δημιουργηθούν σημεία ελέγχου από τις Ρωσικές δυνάμεις ώστε να επιτραπεί να επιστρέψουν κυρίως οι Ρωσόφωνοι, μία πράξη εξόχως αντίθετη με το ανθρωπιστικό δίκαιο. Και είναι ένα από τα ζητήματα που θα πρέπει να προβλεφθούν σε όποια συμφωνία γίνει, να καταγραφούν από παρατηρητές του ΟΗΕ όλα τα στοιχεία και να συμπεριληφθούν οι Ρωσικές υποχρεώσεις στις αποφάσεις της ΓΣ/ΟΗΕ.

*Ο Στέλιος Φενέκος είναι ναύαρχος ε.α.