Οι αντίπαλοι του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν λένε πως θα διορθώσουν τη ζημιά που έγινε στα ανθρώπινα δικαιώματα στη διάρκεια της εξουσίας του και υπόσχονται μια νέα εποχή δημοκρατίας και ελευθεριών, αν ο ίδιος χάσει την εξουσία στις εκλογές της Κυριακής.
Με τον Ερντογάν να βρίσκεται αντιμέτωπος με τη δυσκολότερη, μέχρι σήμερα, δοκιμασία του στην κάλπη, υποστηρικτές των δικαιωμάτων ελπίζουν πως η ήττα του θα σημάνει το τέλος μιας εποχής κατά την οποία, όπως λένε, η ανεξαρτησία των δικαστών διαβρώθηκε, η ελευθερία του λόγου μειώθηκε και δημοσιογράφοι και πολιτικοί φυλακίσθηκαν.
«Αν πάρουμε την εξουσία, όλοι θα μιλούν ελεύθερα», λέει σε συνέντευξή της στο Reuters η Γκιοκτσέ Γκιοκτσέν, αντιπρόεδρος του αντιπολιτευόμενου Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (CHP). «Θα επικεντρωθούμε στην οικοδόμηση μιας πλουραλιστικής δημοκρατίας. Καθώς θα βάλουμε ένα τέλος στην αυταρχική διακυβέρνηση της Τουρκίας, θα λάβουμε συνολικά μέτρα ώστε να μην αναδυθεί ξανά κάποιο αυταρχικό καθεστώς», δήλωσε.
Σύμφωνα με την Γκιοκτσέν, μια κυβέρνηση με επικεφαλής τη σημερινή αντιπολίτευση θα εισαγάγει αλλαγές, που θα περιλαμβάνουν συνταγματική αναθεώρηση ώστε να εξασφαλισθεί η ανεξαρτησία των δικαστών και να μπει ένα τέλος στις δικαστικές προσφυγές με πολιτικά κίνητρα.
Μεταξύ άλλων αλλαγών, λέει πως μια Τουρκία με επικεφαλής τη σημερινή αντιπολίτευση θα σέβεται επίσης τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με το οποίο είχε συγκρουσθεί ο Ερντογάν, κυρίως σχετικά με την υπόθεση του Οσμάν Καβαλά, ενός ακτιβιστή της κοινωνίας των πολιτών ο οποίος καταδικάσθηκε σε ισόβια κάθειρξη το 2022 με την κατηγορία ότι προσπάθησε να ανατρέψει την κυβέρνηση χρηματοδοτώντας διαμαρτυρίες. Δυτικές δυνάμεις θεωρούν πως η υπόθεση αυτή είναι πολιτικά υποκινούμενη.
Η αντιπολίτευση υποστηρίζει από καιρό πως ο Ερντογάν και το κόμμα του, το AKP, επηρεάζουν τα δικαστήρια. Η κυβέρνηση το αρνείται. Η Ρουχάτ Σενά Ακσενέρ της Διεθνούς Αμνηστίας λέει πως οι εκλογές διεξάγονται «σε μια περίοδο που η εικόνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πολύ κακή» και ότι η αποκατάσταση της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας του δικαστικού σώματος πρέπει να αποτελέσει την πρώτη προτεραιότητα της επόμενης κυβέρνησης.
Η Εβίν Τζιγιάν Κισανάκ, η κόρη της φυλακισμένης κούρδισσας πολιτικού Γκιουλτάν Κισανάκ, λέει πως η ανεξαρτησία των δικαστών και το δικαίωμα σε μια δίκαιη δίκη δεν υφίστανται στην Τουρκία και ζητεί να δημιουργηθεί μετά τις εκλογές ένα σύστημα το οποίο να προσφέρει «δικαιοσύνη σε όλους».
Η Γκιουλτάν Κισανάκ, η οποία ήταν κάποτε συνδήμαρχος του Ντιγιάρμπακιρ στη νοτιοανατολική Τουρκία, φυλακίσθηκε το 2016 με κατηγορίες για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση, τις οποίες αρνείται.
«Τα επτά τελευταία χρόνια, παρακολουθώ από πολύ κοντά τις δίκες της μητέρας μου», λέει η κόρη της. «Οι υποθέσεις όλων των πολιτικών κρατουμένων στην Τουρκία συνδέονται με την ελευθερία της έκφρασης», τονίζει.
