Υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έφτασε στη Μέκα για να προσευχηθεί, με βίντεο και φωτογραφίες του να τον δείχνουν να φτάνει στο τέμενος Μασγίντ αλ-Χαράμ. Ο Ερντογάν έφτασε στη Σαουδική Αραβία κορυφώνοντας έτσι μια προσπάθεια μηνών για την αποκατάσταση των δεσμών της Άγκυρας με το Ριάντ.
Σε αυτή την προσπάθεια εντάσσεται και η απόφαση της Τουρκίας να μεταφερθεί η εκδίκαση της υπόθεσης της δολοφονίας του Σαουδάραβα αρθρογράφου της Washington Post Τζαμάλ Κασόγκι στη Σαουδική Αραβία.
Αναλυτές και αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η χρηματοδότηση από τη Σαουδική Αραβία μπορεί να βοηθήσει την εξασθενημένη τουρκική οικονομία.
Οι δεσμοί ανάμεσα στις δύο χώρες επλήγησαν μετά τη δολοφονία του Κασόγκι στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη το 2018.
Συνάντηση Ερντογάν με τον πρίγκιπα διάδοχο μπιν Σαλμάν
Ο Ερντογάν και ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν συζήτησαν χθες Πέμπτη στη Τζέντα για «τα μέσα ανάπτυξης» των διμερών σχέσεων, μετέδωσε το σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων SPA.
Ο μπιν Σαλμάν και ο Ερντογάν «εξέτασαν τις τουρκοσαουδαραβικές σχέσεις και τους τρόπους με τους οποίους αυτές θα μπορέσουν να αναπτυχθούν σε όλους τους τομείς», ανέφερε το SPA μετά τη συνάντηση των δύο ανδρών.
Η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου, ο οποίος συναντήθηκε και με τον βασιλιά Σαλμάν, πραγματοποιήθηκε την ώρα που η χώρα του διέρχεται μια σοβαρή οικονομική κρίση: η τουρκική λίρα έχασε το 2021 το 44% της αξίας της έναντι του δολαρίου, ενώ ο πληθωρισμός τον Μάρτιο αυξήθηκε κατά 61,1% σε ετήσια βάση, όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο και αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Η κατάσταση αυτή ώθησε τον Ερντογάν να αναθερμάνει τις σχέσεις του με πρώην εχθρικές χώρες, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ, αλλά κυρίως με τις πλούσιες μοναρχίες του Κόλπου, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Πριν την αναχώρησή του από την Κωνσταντινούπολη ο Ερντογάν δήλωσε ότι ελπίζει πως η επίσκεψή του «θα εγκαινιάσει μια νέα εποχή» στις τουρκοσαουδαραβικές σχέσεις. «Η ενίσχυση της συνεργασίας στους τομείς της άμυνας και των οικονομικών είναι προς το κοινό μας συμφέρον», πρόσθεσε.
Υπόθεση Κασόγκι
Τούρκος αξιωματούχος που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του επεσήμανε ότι ο Τούρκος πρόεδρος δεν θα κάνει καμία επίσημη ανακοίνωση στη διάρκεια αυτής της επίσκεψης, η οποία θα πραγματοποιηθεί χωρίς την παρουσία δημοσιογράφων.
Η υπόθεση Κασόγκι είχε οξύνει την ένταση στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, που ήταν ήδη τεταμένες από το 2017 όταν το Ριάντ επέβαλε μπλόκο στο Κατάρ, σύμμαχο της Άγκυρας.
Ο Τζαμάλ Κασόγκι, δημοσιογράφος της Washington Post που επέκρινε το καθεστώς στη Σαουδική Αραβία, δολοφονήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2018 στο σαουδαραβικό προξενείο της στην Κωνσταντινούπολη, όπου είχε πάει για να πάρει ένα έγγραφο απαραίτητο για τον επικείμενο γάμο του με την Τουρκάλα μνηστή του.
Τότε ο Ερντογάν είχε κατηγορήσει «τα υψηλότερα κλιμάκια της σαουδαραβικής κυβέρνησης» ότι ζήτησαν τη δολοφονία του.
Η CIA, η αμερικανική γερουσία και μία ειδική του ΟΗΕ εκτίμησαν ότι ο Σαουδάραβας πρίγκιπας «ευθύνεται» για τη δολοφονία. Το πτώμα του δημοσιογράφου δεν έχει βρεθεί ποτέ.
Τον Ιούλιο του 2020 ξεκίνησε στην Κωνσταντινούπολη ερήμην τους η δίκη 26 Σαουδαράβων, εκ των οποίων δύο στενοί συνεργάτες του μπιν Σαλμάν, τους οποίους η Άγκυρα κατηγορούσε ότι δολοφόνησαν τον Κασόγκι.
Πέντε από αυτούς καταδικάστηκαν στην εσχάτη των ποινών, η οποία στη συνέχεια μετατράπηκε σε ισόβια, και οκτώ κατηγορούμενοι σε ποινές κάθειρξης από επτά έως 20 χρόνια.
Όμως στις αρχές Απριλίου η τουρκική δικαιοσύνη αποφάσισε να μεταφέρει την υπόθεση Κασόγκι στις σαουδαραβικές αρχές.
Αμοιβαία επωφελής αναθέρμανση
Η επίσκεψη Ερντογάν θεωρείται νίκη των Σαουδαράβων αξιωματούχων που επιθυμούσαν να γυρίσουν σελίδα στις διμερείς σχέσεις, σύμφωνα με τον Σαουδάραβα αναλυτή Άλι Σιχάμπι.
«Ο Ερντογάν ήταν απομονωμένος και πλήρωσε υψηλό οικονομικό τίμημα», επεσήμανε. Ο Τούρκος πρόεδρος «έχει ανάγκη τους τουρίστες και τους εμπορικούς δεσμούς με τη Σαουδική Αραβία», εκτίμησε ο ίδιος.
Από την πλευρά του το Ριάντ επιθυμεί «να έχει στο πλευρό του» την Άγκυρα σε μια σειρά περιφερειακών θεμάτων και μάλιστα ενδέχεται «να αγοράσει όπλα από την Τουρκία».
Η προηγούμενη επίσκεψη του Ερντογάν στη Σαουδική Αραβία είχε πραγματοποιηθεί το 2017, όταν είχε προσπαθήσει να μεσολαβήσει για την επίλυση της διπλωματικής κρίσης μεταξύ πολλών χωρών του Κόλπου και του Κατάρ, συμμάχου της Τουρκίας.
