Ήταν το 2010 όταν η φωτογράφος Rose-Lynn Fisher δημοσίευσε το λεύκωμά της, ένα βιβλίο με απίστευτες μικροσκοπικές εικόνες μελισσών, που μας έκανε να δούμε το συμπαθές έντομο με εντελώς νέο βλέμμα.
Τώρα η δαιμόνια φωτογράφος ξαναχτυπά, αυτή τη φορά βάζοντας στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο άλλο ένα κοινό θέμα, τα (αποξηραμένα) ανθρώπινα δάκρυα!
Το λεύκωμά της λοιπόν «Topography of Tears», έργο που ξεκίνησε να δουλεύει πριν από 5 χρόνια, παρουσιάζει τα δάκρυα έτσι όπως δεν τα έχουμε ξαναδεί, καθώς ο γυμνός οφθαλμός δεν μπορεί να αποτυπώσει τη μεγαλοπρέπεια των μικροσκοπικών εικόνων.
Ήταν λοιπόν σε μια ιδιαιτέρως τεταμένη περίοδο για την ίδια, με το δάκρυ να πέφτει κορόμηλο, όταν σκέφτηκε να το βάλει κάτω από το μικροσκόπιο για να πάθει την πλάκα της: «έμοιαζε με αεροφωτογραφία, σχεδόν σαν να κοιτάς ένα τοπίο από αεροπλάνο», ισχυρίστηκε η φωτογράφος.
Δάκρυα χαράς από συνάντηση με αγαπημένο πρόσωπο έπειτα από χρόνια
Και βέβαια κατόπιν ανέλαβε τα ηνία η φιλοσοφική περιέργεια, καθώς θέλησε να δει αν όλα τα διαφορετικά είδη δακρύων θα έχουν το ίδιο μικροσκοπικό αποτύπωμα. Θα ήταν δηλαδή το δάκρυ της χαράς ίδιο με το δάκρυ της θλίψης, κι αυτό με τη σειρά του θα ομοίαζε με το δάκρυ που παράγεται από καθάρισμα κρεμμυδιού;
Δάκρυα από μεγάλη αλλαγή στη ζωή
Κι έτσι γεννήθηκε το πολυετές φωτογραφικό project, στο οποίο η Fisher συγκέντρωσε, εξέτασε και φωτογράφισε περισσότερα από 100 δάκρυα, τόσο δικά της όσο και άλλων ανθρώπων, στους οποίους περιλαμβάνεται ακόμα και νεογέννητο μωρό.
Δάκρυα από τέλος και νέα αρχή στη ζωή
Επιστημονικώς μιλώντας, τα δάκρυα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, βάσει της πηγής προέλευσής τους. Τόσο τα δάκρυα χαράς όσο και λύπης ανήκουν στα ψυχικά δάκρυα, τα οποία πυροδοτούνται από έντονα συναισθήματα, είτε θετικά είτε αρνητικά. Τα φυσικά δάκρυα εκκρίνονται συνεχώς σε απειροελάχιστες ποσότητες (από 0,75-1,1 γραμμάρια στη διάρκεια του 24ώρου), για να κρατούν ενυδατωμένο τον κερατοειδή. Και βέβαια υπάρχουν και τα ακούσια αντανακλαστικά δάκρυα, που έρχονται ως φυσική απάντηση σε ερεθισμούς, όπως η σκόνη, οι εξατμίσεις του κρεμμυδιού και τα δακρυγόνα αέρια.
Δάκρυα από καθάρισμα κρεμμυδιού
Όλα τα είδη δακρύων περιλαμβάνουν πληθώρα βιολογικών παραγόντων (έλαια, αντισώματα και ένζυμα), όπως όμως δείχνει η καινοτόμα δουλειά της Fisher, τα δάκρυα κάθε κατηγορίας περιλαμβάνουν επίσης χαρακτηριστικά μόρια με ιδιαίτερο αποτύπωμα. Τα συναισθηματικά δάκρυα, για παράδειγμα, περιέχουν ορμόνες που περιλαμβάνουν πρωτεΐνες, ανάμεσά τους και η λευκίνη-εγκεφαλίνη, ένας νευροδιαβιβαστής που λειτουργεί ως φυσικό παυσίπονο και εκκρίνεται όταν ο οργανισμός βιώνει αγχογόνες καταστάσεις.
Δάκρυα πένθους
Επιπρόσθετα, καθώς οι μοριακές δομές που βλέπουμε κάτω από το μικροσκόπιο είναι εν πολλοίς κρυσταλλικά άλατα, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες στεγνώνει ένα δάκρυ μπορούν να οδηγήσουν σε ριζικά ανόμοια μοριακά σχήματα: δύο ψυχικά δάκρυα, για παράδειγμα, που έχουν προκύψει από παρόμοιες συναισθηματικές καταστάσεις και έχουν την ίδια χημική σύσταση, μπορούν στο μικροσκόπιο να εμφανίζονται τελείως διαφορετικά.
Φυσικά δάκρυα
Μελετώντας βέβαια τα δάκρυα τόσο εξονυχιστικά και για τέτοιο χρονικό διάστημα, η φωτογράφος άρχισε να τα βλέπει με άλλο μάτι. Κι έτσι το δάκρυ δεν είναι τώρα απλώς αλμυρό υγρό που απελευθερώνεται σε συναισθηματικές εντάσεις, αλλά άλλη μια ανθρώπινη γλώσσα, με μεγάλο πλούτο, που θα μπορούσε να μελετηθεί…
Δάκρυα χαράς