Τρία «πάθη» έχουν αναπόφευκτα καθορίσει την προσωπικότητα του πρωθυπουργού της Αιθιοπίας Άμπι Άχμεντ, ο οποίος τιμήθηκε χθες με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης 2019 «για τις προσπάθειές του να επιτύχει ειρήνη και διεθνή συνεργασία και ιδιαίτερα για την αποφασιστική πρωτοβουλία του να επιλύσει τη μεθοριακή σύγκρουση με τη γειτονική Ερυθραία»: η αγάπη του για τη μόρφωση, η επιθυμία του να γίνει ηγέτης και η φιλοδοξία του για επίλυση της κρίσης με την Ερυθραία.

Η Αιθιοπία και η Ερυθραία, μακρόχρονοι εχθροί που ενεπλάκησαν σε συνοριακό πόλεμο το 1998-2000, αποκατέστησαν τις σχέσεις τους τον Ιούλιο του 2018 έπειτα από χρόνια εχθρότητας.

Γεννήθηκε στις 15 Αυγούστου του 1976, μόλις δύο χρόνια μετά την ανατροπή της μοναρχίας και την ανάληψη της εξουσίας από το στρατιωτικό καθεστώς Ντεργκ.

Παντρεμένος και πατέρας τεσσάρων παιδιών–τρεις κόρες και πρόσφατα ένα υιοθετημένο αγοράκι– ο νεότερος ηγέτης της «Μαύρης Ηπείρου», θεωρείται από πολλούς ο άνθρωπος που θα λυτρώσει την πατρίδα του από την εθνοτική βία και την πολιτική ανασφάλεια. Μάλιστα από τότε που εξελέγη αναδείχτηκε σε εθνικό ήρωα: πάνω στα ταξί υπήρχε η φωτογραφία του, ενώ κυκλοφόρησαν μπλουζάκια με το πρόσωπό του.

Λάτρης της σωματικής άσκησης και οπαδός του «νους υγιής εν σώματι υγιεί», πηγαίνει τακτικά σε γυμναστήριο της Αντίς Αμπέμπα.

Ανέλαβε την πρωθυπουργία τον Απρίλιο του 2018–μετά την αιφνιδιαστική παραίτηση του πρωθυπουργού Χαϊλεμαριάμ Ντεσαλέγκν που είχε ως αποτέλεσμα να κηρυχθεί η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης–έχοντας μια πλούσια ατζέντα ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων. Έκτοτε, απελευθερώσε χιλιάδες πολιτικούς κρατουμένους, επανέφερε σε λειτουργία εκατοντάδες «λογοκριμένους» ιστοτόπους, τερμάτισε την εμπόλεμη κατάσταση με την Ερυθραία, υπογράφοντας ιστορική «κοινή διακήρυξη ειρήνης και φιλίας», ήρε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης και προώθησε το άνοιγμα κομβικών οικονομικών τομέων σε ιδιώτες επενδυτές – μεταξύ αυτών και τον κρατικό αερομεταφορέα.

Είναι ο πρώτος πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, που προέρχεται από τους Ορόμο, την πολυπληθέστερη φυλή της χώρας που πληθυσμιακά ξεπερνά το ένα τρίτο από τα 100 εκατομμύρια των κατοίκων. «Γκρεμίστε τα τείχη, χτίστε γέφυρες» είναι το μήνυμά του στις εθνοτικές ομάδες τού λαού του.

Δεν διστάζει να αγκαλιάσει δημοσίως τους πολιτικούς, βγάζει σέλφι με τους υποστηρικτές του και χαμογελάει στις κάμερες με τον αέρα ενός ποπ σταρ.

Κοιμόταν στο πάτωμα

Ο πατέρας του είναι μουσουλμάνος Ορόμο, η μητέρα του χριστιανή και ο ίδιος μιλάει τη γλώσσα των Ορόμο, την αμχαρική, την τιγκρίνια καθώς και αγγλικά.

Γεννήθηκε στην δυτική πόλη Μπεσάσα και «κοιμόταν στο πάτωμα», σε ένα σπίτι χωρίς ηλεκτροδότηση και υδροδότηση.

«Συνηθίζαμε να φέρνουμε νερό από το ποτάμι», είχε δηλώσει ο ίδιος σε πρόσφατη συνέντευξή του προσθέτοντας ότι, μέχρι την Β΄Γυμνασίου, δεν είχε δει ηλεκτροδοτημένο χώρο και ασφαλτοστρωμένο δρόμο.

Ωστόσο, αναρριχήθηκε γρήγορα στις δομές εξουσίας που είχε δημιουργήσει ο κυβερνών συνασπισμός, το Επαναστατικό Λαϊκό Δημοκρατικό Μέτωπο (EPRDF), από τότε που ανέλαβε την εξουσία από την στρατιωτική χούντα Ντεργκ, το 1991.

Γοητευμένος με την τεχνολογία, εντάχθηκε στον στρατό ως χειριστής ασυρμάτων από την εφηβική του ηλικία. Έγινε αντισυνταγματάρχης πριν εισέλθει στην κυβέρνηση, αρχικά ως στέλεχος για την ασφάλεια–ήταν ο ιδρυτής της υπηρεσίας κυβερνοκατασκοπείας της χώρας, της Υπηρεσίας Δικτύου Πληροφοριών και Ασφαλείας.

Στη συνέχεια έγινε βουλευτής, ενώ αργότερα διετέλεσε υπουργός Επιστημών και Τεχνολογίας προτού αφήσει την κεντρική κυβέρνηση για να υπηρετήσει, από τη θέση του αντιπροέδρου, την περιφέρεια καταγωγής του, την Ορομία.

Ο Άμπι πήρε το πρώτο του πτυχίο, το 2001, στη μηχανική υπολογιστών από το Microlink Information Technology College της Αντίς Αμπέμπα. Το 2011, συνέχισε με μεταπτυχιακό από το Greenwich University του Λονδίνου σε συνεργασία με το International Leadership Institute της Αντίς Αμπέμπα και το 2013 πήρε ένα δεύτερο μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων από το Leadstar College of Management and Leadership της πρωτεύουσας της Αιθιοπίας σε συνεργασία με το Ashland University in 2013. Το 2017 ολοκλήρωσε τις σπουδές του παίρνοντας διδακτορικό από το Τμήμα Σπουδών για την Ειρήνη και την Ασφάλεια του πανεπιστημίου της Αντίς Αμπέμπα.

Δύσκολο έργο

Η ταχύτητα με την οποία συντελούνται οι αλλαγές στην Αιθιοπία είναι τόσο μεγάλη από τότε που ο΄Αμπι ανέλαβε την πρωθυπουργία ώστε να έχει κάποιος την αίσθηση ότι πρόκειται για διαφορετική χώρα, όπως επισημαίνουν πολλοί πολίτες της χώρας. Και αυτό γιατί οι μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε ήταν μέχρι πρότινος αδιανόητες.

Ο Άμπι έχει επιδιώξει να διαμορφώσει τα γεγονότα στο Κέρας της Αφρικής προκαλώντας ωστόσο επικρίσεις από κάποιους που υποστηρίζουν ότι επιχειρεί να κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Πέραν της προσέγγισης με την Ερυθραία, έχει διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη διαμεσολάβηση για την επίλυση της πολιτικής κρίσης στο Σουδάν, ενώ έχει επιχειρήσει και να αναβιώσει την επισφαλή ειρηνευτική συμφωνία στο Νότιο Σουδάν.

«Ο Άμπι έχει σημειώσει σημαντικές επιτυχίες στην εξωτερική του πολιτική, αλλά έχει υπάρξει υπερβολική αισιοδοξία από το εξωτερικό ότι μπορεί να μεταμορφώσει το Κέρας της Αφρικής», λέει ο Τζέιμς Μπάρνετ, ένας αναλυτής στο Ινστιτούτο American Enterprise που ειδικεύεται στην Ανατολική Αφρική. «Το Κέρας είναι ευμετάβλητο. Είμαι επιφυλακτικός για το ότι ένας ηγέτης μπορεί να ανατρέψει δεκαετίες ανταγωνισμού και καχυποψίας».

Αναλυτές επισημαίνουν ότι οι μεταρρυθμίσεις του είναι ταυτόχρονα υπερβολικά πολλές και εφαρμόζονται υπερβολικά γρήγορα για την παλιά πολιτική φρουρά, αλλά και πολύ λίγες και πολύ ετεροχρονισμένες για την οργισμένη νεολαία της χώρας, οι διαδηλώσεις της οποίας τον έφεραν στην εξουσία.

Το αν θα επιτύχουν όλες αυτές οι πρωτοβουλίες του είναι ένα ανοιχτό ερώτημα. Όμως, οι σύμμαχοί του εκτιμούν ότι οι προσωπικές του φιλοδοξίες θα τον οδηγήσουν σε επιτυχίες.

Λίγους μήνες αφού ανήλθε στην εξουσία ο Άμπι, πραγματοποιήθηκε απόπειρα δολοφονίας εις βάρος του.

Ένας άνδρας επιτέθηκε με χειροβομβίδα στη διάρκεια πολιτικής συγκέντρωσης υπέρ του, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ένας άνθρωπος και να τραυματιστούν τουλάχιστον 83. Ο δράστης, ντυμένος αστυνομικός, πλησίασε πολύ κοντά στην εξέδρα όπου θα πραγματοποιούσε ομιλία ο Άμπι. Στη συνέχεια πέταξε τη χειροβομβίδα κάτω από την εξέδρα με αποτέλεσμα να ακολουθήσει έκρηξη.

Τον περασμένο Ιούνιο, τέσσερις ανώτεροι αξιωματούχοι της Αιθιοπίας σκοτώθηκαν στη διάρκεια της αποτυχημένης απόπειρας ενός στρατηγού να καταλάβει την εξουσία στην πολιτεία Αμχάρα, στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας.

Το πραξικόπημα σχεδίασε ο στρατηγός Ασαμνιού Τσίγκε, ο επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας της πολιτείας.

Ο Άμπι γνωρίζει πολύ καλά τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει και από καιρού εις καιρόν αναφέρεται δημοσίως στις απόπειρες κατά της ζωής του. Για την ώρα, όπως επισήμανε σε συνέντευξή του στον σταθμό Sheger FM, εξακολουθεί να έχει τον έλεγχο. «Υπήρξαν πολλές απόπειρες μέχρι στιγμής, αλλά ο θάνατος δεν ήθελε να με επισκεφτεί. Με απέφυγε».