Εκατοντάδες χιλιάδες Ισπανοί έχασαν τα σπίτια τους τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να γεννηθεί ένα κίνημα διαμαρτυρίας που αναγκάζει τους πολιτικούς να εξετάσουν το ενδεχόμενο να αλλάξουν τη νομοθεσία που διέπει τις υποθήκες.

Δεκάδες άνθρωποι που κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους έχουν κατασκηνώσει μπροστά από τα γραφεία της τράπεζας Bankia στη Μαδρίτη, μια από τις τράπεζες που έχει εκτεθεί περισσότερο στα στεγαστικά δάνεια.

«Είμαστε εδώ επί δύο εβδομάδες», δήλωσε ο Φρέντι, 51 ετών. «Και δεν θα φύγουμε μέχρι η Bankia να διαπραγματευτεί μια λύση για το πρόβλημά μας».

Οι εξώσεις ανθρώπων που δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα στεγαστικά δάνειά τους αφού μείνουν άνεργοι έχει καταστεί ένα «από τα πιο εμφανή σημάδια της κρίσης», όπως παραδέχθηκε ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι.

Περίπου 350.000 άνθρωποι έχουν χάσει τα σπίτια τους από το 2008 και σύμφωνα με εκτιμήσεις περίπου 200.000 ακόμη αναμένεται να έχουν την ίδια μοίρα.

Αυξάνονται συνεχώς τα στρώματα μπροστά από τη Bankia όπου οι διαδηλωτές κάθονται, κοιμούνται ή συλλέγουν υπογραφές υπέρ μιας κοινοβουλευτικής πρωτοβουλίας που έχει στόχο να βοηθήσει τους δανειολήπτες που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν.

Μια μικρογραφία φέρετρου με έναν σκελετό μέσα του κρέμεται από την είσοδο της τράπεζας, ενώ το συνοδεύει η επιγραφή: «Θύμα της κρίσης». Μια αφίσα ζητεί το τέλος «της δικτατορίας των τραπεζών».

Μόνο το 2004 και 2005 χτίστηκαν περισσότερες από χίλιες κατοικίες. Έμοιαζε ότι οι τιμές των ακινήτων θα αυξάνονταν επ’ αόριστον και οι τράπεζες έδιναν αφειδώς στεγαστικά δάνεια ακόμη και σε ανθρώπους με μικρά εισοδήματα χωρίς αποταμιεύσεις.

Όμως η παγκόσμια οικονομική κρίση προκάλεσε το σπάσιμο της στεγαστικής φούσκας στην Ισπανία. Φέτος, η οικονομία της χώρας αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 1,5%, ενώ περισσότερο από το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού είναι άνεργο.

Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ και πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οι ισπανοί δανειολήπτες δεν μπορούν απλώς να παραδώσουν το σπίτι τους στην τράπεζα και έτσι να απαλλαγούν από το χρέος τους, αλλά πρέπει να αποπληρώσουν το σύνολο του δανείου τους.

Η Bankia από την πλευρά της ανακοίνωσε ότι δεν διαπραγματεύεται με ομάδες διαδηλωτών, αλλά μόνο με μεμονωμένους πελάτες. Σύμφωνα με μια πηγή από την τράπεζα, η Bankia έχει ελαφρύνει τους όρους των δανείων περισσότερων από 80.000 δανειοληπτών.

Ο Χοσέ Μιγκέλ Ντομίνγκο δεν άντεξε την προοπτική να μείνει άστεγος και κρεμάστηκε λίγη ώρα προτού του κατασχέσουν το σπίτι. Ένας ακόμη δανειολήπτης πήδηξε από το μπαλκόνι του σπιτιού του. Επέζησε αλλά υπέστη σοβαρά τραύματα.

Οργανώσεις που υπερασπίζονται τους δανειολήπτες έχουν διοργανώσει δεκάδες διαμαρτυρίες και έχουν καταφέρει να αποτρέψουν εκατοντάδες εξώσεις.

Σαράντα έξι δικαστές ζήτησαν αυτή την εβδομάδα να γίνουν αλλαγές ώστε να «γίνει πιο ανθρώπινη» η ισπανική νομοθεσία που διέπει τις υποθήκες και η οποία δεν έχει αλλάξει από το 1909.

Εξάλλου και η γενική εισαγγελέας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Γιουλιάνε Κόκοτ επεσήμανε ότι οι ισπανικοί νόμοι δεν προστατεύουν επαρκώς τους καταναλωτές από πιθανώς καταχρηστικούς όρους στα συμβόλαια των δανείων.

Η κυβέρνηση του Ραχόι έχει θεσπίσει «έναν κώδικα καλής συμπεριφοράς» υπέρ των πιο φτωχών δανειοληπτών, τον οποίο μπορούν να υιοθετήσουν όσες τράπεζες το επιθυμούν.

Το μέτρο αυτό δεν είχε σημαντικά αποτελέσματα, όμως η κυβέρνηση φοβάται ότι βαθύτερες μεταρρυθμίσεις θα προκαλέσουν νέους φόβους για την σταθερότητα των ισπανικών τραπεζών και να αυξήσουν το κόστος δανεισμού της χώρας.

Παρ’ όλα αυτά, την εβδομάδα αυτή η κυβέρνηση Ραχόι και το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, οι Σοσιαλιστές, ανακοίνωσαν ότι συμφώνησαν να ληφθούν έκτακτα μέτρα για να βοηθήσουν τους πιο πλέον ευάλωτους δανειολήπτες, αν και οι λεπτομέρειες των μέτρων δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστές.