Είναι αλήθεια ότι ο άνθρωπος πάντα σκεφτόταν μεγαλεπήβολα, καθώς ως είδος είμαστε ακραία δημιουργικοί και καινοτόμοι. Οι εποχές εξάλλου που στέλναμε μαϊμουδάκια στο Διάστημα δεν είναι δα και τόσο μακριά! Αν και η αρχιτεκτονική ήταν πάντα αυτή που δικαίωνε τα λαμπρά οράματά μας, προσπαθώντας λες να αγγίξουμε τους θεούς και να χτίσουμε οικοδομήματα που με δυσκολία θα παρέμεναν στη θέση τους. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, πολλά κατασκευαστικά σχέδια είδαν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας, ψάχνοντας να αφήσουν νέα μνημεία ανθρώπινης επινοητικότητας και κατασκευαστικής δεινότητας, αν και έμειναν στα χαρτιά, καθώς λογίστηκαν μη υλοποιήσιμα και πρακτικά ανεφάρμοστα! Εξωφρενικά, παράλογα και μεγαλομανή, τα αρχιτεκτονικά πλάνα της ανθρωπότητας είναι συχνά πολύ μπροστά από την εποχή τους ή και κάθε εποχή…
Ο παρισινός Φάρος του Κόσμου
Η Διεθνής Έκθεση του Παρισιού έψαχνε το 1937 να φτιάξει το ψηλότερο παρατηρητήριο της πόλης, τον «πολύ» Phare du Monde, έναν πύργο που θα έφτανε σε ύψος 700 μέτρων και θα είχε έναν φιδίσιο δρόμο να τυλίγει το σκαρί του! Εστιατόρια, ξενοδοχεία, καφέ και ένας φάρος στην κορυφή συμπλήρωναν τον απαράμιλλο σχεδιασμό, που ήθελε μάλιστα το πάρκινγκ στο ψηλότερο σημείο του πύργου! Το ξενοδοχείο θα ήταν στους τελευταίους ορόφους του «Φάρου» και θα μπορούσες να οδηγήσεις με το αυτοκίνητό σου, μέσω του σπιράλ αυτού δρόμου, ως την κορυφή, παρκάροντας άνετα στον χώρο στάθμευσης των 400 αυτοκινήτων. Η θεότρελη κατασκευή που αψηφούσε όλα τα πρότυπα ασφάλειας και λογικής δεν χτίστηκε τελικά ποτέ, καθώς αψηφούσε ακριβώς όλα τα πρότυπα ασφάλειας και λογικής!
Η πυραμιδική μητρόπολη του Τόκιο
Μια τεράστια και πλωτή πυραμίδα ήθελε να επιπλέει στο λιμάνι του Τόκιο στεγάζοντας περισσότερους από 1 εκατ. ανθρώπους! Θα ήταν μάλιστα τόσο ψηλή που θα μπορούσε να φιλοξενήσει ουρανοξύστες 100 ορόφων στο εσωτερικό της, με το συνολικό της μέγεθος να είναι 14 φορές μεγαλύτερο από τη Μεγάλη Πυραμίδα του Χέοπα! Ο σχεδιασμός είχε βέβαια νόημα, καθώς το Τόκιο παραείναι συνωστισμένο και χώρος για άλλους δεν υπάρχει, πρόβλημα που ερχόταν να θεραπεύσει η τιτάνια πυραμίδα που ήθελε να κλέψει τον ζωτικό χώρο των ψαριών. Αν τελικά χτιζόταν, θα ήταν το μεγαλύτερο οικοδόμημα του πλανήτη, αν και αυτό προσυπέγραψε το τέλος του, καθώς δεν υπάρχουν ακόμα διαθέσιμα υλικά που να αντέχουν το κολοσσιαίο βάρος του, ριψοκινδυνεύοντας τις ζωές πάρα πολλών ανθρώπων. Μέχρι να δαμάσουμε την επιστήμη της νανομηχανικής ακόμα περισσότερο, ένα τέτοιο σχέδιο θα πρέπει να μείνει αναγκαστικά στα χαρτιά…
Το άγγιγμα του Λε Κορμπιζιέ
Η Πόλη του Φωτός είδε πολλά και θεότρελα σχέδια, αν και λίγα μπορούν να συγκριθούν με το ακραίο όραμα του σπουδαίου και πάντα καινοτόμου αρχιτέκτονα Λε Κορμπιζιέ, που ήθελε να γκρεμίσει το μισό Παρίσι εκεί στη δεκαετία του 1920 για να το ξαναχτίσει όπως θα έπρεπε. Η πόλη του έρωτα θα ήταν παρελθόν, αν προχωρούσε το εν λόγω σχέδιο! Το είπε «Plan Voisin» και ολόκληρο το ιστορικό κέντρο της πόλης θα ισοπεδωνόταν για να χτιστούν οι 18 πελώριοι γυάλινοι πύργοι του Λε Κορμπιζιέ, οι οποίοι θα συνδέονταν υπογείως με τρένο και θα περιβάλλονταν από κήπους. Αυτό θα ήταν το νέο επιχειρηματικό κέντρο της Πόλης του Φωτός, αν και η ίδια η Πόλη του Φωτός θα ήταν παρελθόν, έτσι όπως τουλάχιστον την ήξερε και την αγαπούσε η ανθρωπότητα…
Επιχείρηση: Άρμα
Κάποιες φορές δεν είναι το αποτέλεσμα ενός αρχιτεκτονικού σχεδιασμού που χαρακτηρίζεται ακραίο, αλλά η ίδια η διαδικασία για την ανέγερσή του. Κι εδώ μπαίνει ακριβώς η Επιχείρηση: Άρμα, αλλιώς γνωστή ως Επιχείρηση «Ισοπεδώστε με πυρηνικά την Αλάσκα για να φτιάξετε ένα λιμάνι»! Στον απόηχο των αμερικανικών βομβαρδισμών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, οι ΗΠΑ έμοιαζαν αποφασισμένες να αποδείξουν στην οικουμένη ότι το πυρηνικό οπλοστάσιο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για καλούς, ειρηνικούς και παραγωγικούς σκοπούς. Ήταν ο «πατέρας» της υδρογονοβόμβας Έντουαρντ Τέλερ που σκαρφίστηκε πολλές πολιτικές χρήσεις για την καταστρεπτική δύναμη της βόμβας του, μεταξύ αυτών η διεύρυνση της Διώρυγας του Παναμά με κάμποσες ατομικές αλλά και η δημιουργία λιμανιού στην Αλάσκα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Ένα χωριουδάκι κάπου 50 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές θα είχε τώρα τη δική του παραλία και το γραφικό λιμανάκι, παρά το βαρύτατο κόστος (είμαστε πια στη δεκαετία του 1960 και όλοι γνώριζαν για τη φονική δράση της ραδιενέργειας). Αυτό δεν εμπόδισε βέβαια την αμερικανική κυβέρνηση να πει ψέματα στους χωριανούς ότι δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν από την τεράστια έκρηξη που θα έτρωγε 50 χιλιόμετρα στεριάς! Και ήταν ακριβώς οι κάτοικοι του μικρού γαλατικού χωριού της Αλάσκας που δεν σταματούσαν να διαμαρτύρονται που θα έστελναν το ζοφερό σχέδιο του Τέλερ στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας…
Ο Θόλος του Μανχάταν
Η δεκαετία του 1960 ήταν μια εποχή που χαρακτηρίστηκε από μεγάλη στροφή στην επιστημονική φαντασία, η οποία περιλάμβανε πολλές θολωτές πόλεις στις ιστορίες της. Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη που κάποιος σκέφτηκε να φέρει τη μαγεία του sci-fi στην απτή πραγματικότητα αυτή ακριβώς την περίοδο: ήταν ο οραματιστής αρχιτέκτονας Φούλερ που πρότεινε πράγματι έναν θόλο για τη Νέα Υόρκη! Ο θόλος θα κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος του Μανχάταν λειτουργώντας ως φίλτρο αέρα για τη μόλυνση που είχε ήδη χτυπήσει τη μητρόπολη. Κανένα μάλιστα από τα κτίρια μέσα στον θόλο δεν θα χρειαζόταν θέρμανση τον χειμώνα ή κλιματισμό το καλοκαίρι, καθώς ο θόλος θα κρατούσε τη θερμοκρασία σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Τα έξοδα για την κατασκευή του θόλου θα βρίσκονταν από την εξοικονόμηση όλων των πόρων για τη θέρμανση, την ψύξη και τον εκχιονισμό της πόλης και το μόνο πρόβλημα ήταν τώρα πώς στο καλό θα μπορούσε ο Φούλερ να κάνει τον θόλο του να παραμείνει στη θέση του! Παρά τα φιλόδοξα σχέδια του αρχιτέκτονα, τόσο οι δημοτικές αρχές όσο και οποιοσδήποτε άλλος δεν πείστηκαν τελικά για τη στατικότητα του θόλου, κι έτσι οι θολωτές πόλεις παρέμειναν μια και καλή στην επικράτεια της επιστημονικής φαντασίας…
Το Τρενάκι της Ευθανασίας
Καθίστε αναπαυτικά στο τρενάκι του λούνα παρκ που υπόσχεται να σας σκοτώσει. Κυριολεκτικά! Ένας μηχανικός αποφάσισε λοιπόν το 2010 να σκαρώσει το απόλυτα μακάβριο σχέδιό του: ένα roller coaster που θα προκαλούσε ρίγη συγκίνησης στο κοινό, στέλνοντάς το κατόπιν στον άλλο κόσμο. Το Τρενάκι της Ευθανασίας, όπως ονομάστηκε εύγλωττα, είχε σκοπό «ανθρώπινα, με χάρη και ευφορία, να πάρει τη ζωή του ανθρώπου». Σχεδιασμένο να υποβάλει τον αναβάτη σε μια σειρά από μοναδικές εμπειρίες, εναλλάσσοντας μεταξύ συγκίνησης και ευεξίας και τανάπαλιν, ο τελικός στόχος του ήταν η απώλεια της συνείδησης του υποκειμένου και η λιποθυμία του, κάτι που θα εξασφάλιζε η ταχύτητα του τρένου που θα άγγιζε τα 100 μέτρα/δευτερόλεπτο. Η έλλειψη οξυγόνου θα επέφερε τελικά τον θάνατο. Το πνευματικό παιδί ενός λιθουανού μηχανικού θα ήταν ένα ευχάριστο, αν και μοιραίο, ταξίδι στον θάνατο με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών, ως μια γιορτή ταυτοχρόνως των ορίων του ανθρώπινου σώματος και της αποδέσμευσης από μια ζωή ξένη και ανοίκεια (σύμφωνα πάντα με τη φιλοσοφία του δημιουργού!). Φαίνεται πως το απόλυτο roller coaster είναι αυτό που στέλνεις 24 ανθρώπους στην απόλυτη συγκίνηση και επιστρέφουν όλοι νεκροί. Το Τρενάκι της Ευθανασίας δεν θα μπορούσε φυσικά να φτιαχτεί, καθώς στις περισσότερες χώρες η ευθανασία είναι απαγορευμένη αλλά και όπου επιτρέπεται, δύσκολα θα αποδέχονταν οι αρχές έναν τέτοιο τρόπο για να τερματίσεις τη ζωή σου…