Για πρώτη φορά εδώ και 30 χρόνια στις βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται σήμερα στην Αίγυπτο δεν θα συμμετάσχει η Μουσουλμανική Αδελφότητα, το βασικότερο κίνημα της αντιπολίτευσης που καταστέλλεται βιαίως από το 2013.

Ο αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι, πρώην στρατάρχης ο οποίος ανέτρεψε τον ισλαμιστή προκάτοχό του Μοχάμεντ Μόρσι τον Ιούλιο του 2013, έχει δεσμευθεί να «εξαλείψει» το κίνημα αυτό, που ιδρύθηκε πριν περίπου 90 χρόνια και το 2012 κέρδισε τις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές στην Αίγυπτο, τις πρώτες ελεύθερες και δημοκρατικές.

Μετά την ανατροπή του Μόρσι, που προέρχεται από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, το κίνημα ήταν στόχος μιας αιματηρής καταστολής: περισσότεροι από 1.400 διαδηλωτές υπέρ του ανατραπέντος προέδρου σκοτώθηκαν και περισσότερα από 15.000 μέλη ή υποστηρικτές της Αδελφότητας, καθώς και σχεδόν το σύνολο της ηγεσίας της, έχουν φυλακιστεί, όπως και ο ίδιος ο Μόρσι.

Πολλές εκατοντάδες, εκ των οποίων και ο Αιγύπτιος πρώην πρόεδρος, έχουν καταδικαστεί σε θάνατο σε μαζικές και γρήγορες δίκες τις οποίες έχει καταγγείλει ο ΟΗΕ. Εξάλλου η Μουσουλμανική Αδελφότητα χαρακτηρίστηκε «τρομοκρατική οργάνωση» στο τέλος του 2013, ενώ το πολιτικό της παρακλάδι το Κόμμα Ελευθερίας και Δικαιοσύνης απαγορεύθηκε.

«Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι θα παραμείνουν εκτός του πολιτικού παιχνιδιού για όσο διάστημα ο Σίσι βρίσκεται στην εξουσία», εκτίμησε ο πολιτειολόγος στο πανεπιστήμιο του Καΐρου Χάζεμ Χόσνι. «Οι Αδελφοί και το καθεστώς έχουν πάει πολύ μακριά» την αντιπαράθεσή τους, πρόσθεσε.

Παρόλο που επισήμως η Αδελφότητα ήταν απαγορευμένη και επί της προεδρίας του Χόσνι Μουμπάρακ, η ύπαρξή της γινόταν ανεκτή και είχε μπορέσει να συμμετάσχει υπό διάφορους σχηματισμούς σε όλες τις βουλευτικές εκλογές από το 1984, με εξαίρεση αυτών του 1990.

Η πτώση της είναι ακόμη πιο σκληρή, καθώς η Αδελφότητα σημείωσε μια μεγάλη άνοδο μετά την εξέγερση του 2011, που οδήγησε στην ανατροπή του Μπουμπάρακ.

Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι ήλεγχαν το 44% των εδρών της Συνέλευσης που εξελέγη δημοκρατικά στο τέλος του 2011, όμως διαλύθηκε τον Ιούνιο του 2012 από το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο είχε κρίνει ότι ο εκλογικός νόμος ήταν αντίθετος προς το Σύνταγμα.

Και σε μια Αίγυπτο, όπου μετά την πτώση της μοναρχίας το 1952, ο πρόεδρος προερχόταν πάντα από τον στρατό, ο Μόρσι έγινε το 2012 ο πρώτος πολίτης που εξελέγη στο ανώτατο αξίωμα της πιο πολυπληθούς αραβικής χώρας.

Αυτό που μένει τώρα στην Αδελφότητα είναι να επιστρέψει στην παρανομία, όπως είχε κάνει στις αρχές του 1980, όμως «αποκλείεται» η καταστολή να οδηγήσει «στην εξαφάνιση της οργάνωσης», εκτίμησε ο πολιτειολόγος Μουστάφα Κάμελ αλ Σαγίντ.

«Δεν είναι η πρώτη φορά που η Αδελφότητα ζει μια τέτοια εμπειρία», υπογράμμισε ο ίδιος, αναφερόμενος στην βίαιη καταστολή εναντίον της οργάνωσης που είχε εξαπολύσει ο πρόεδρος Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ μετά την απόπειρα δολοφονίας του το 1954.

Σύμφωνα με τον Σαγίντ, «οι συνθήκες που οδήγησαν στην εμφάνιση της Αδελφότητας εξακολουθούν να είναι επίκαιρες: η πτώση του επιπέδου διαβίωσης της μεσαίας τάξης και ο ελκυστικός χαρακτήρας των θρησκευτικών συνθημάτων», που εξακολουθούν να ικανοποιούν ένα μέρος της συντηρητικής αιγυπτιακής κοινωνίας.

Όπως σημείωσε μάλιστα ο Χόσνι, οι σαλαφιστές του κόμματος αλ Νουρ, το μοναδικό ισλαμιστικό κόμμα που συμμετέχει στις εκλογές, «διαδραματίζουν σήμερα έναν παρόμοιο ρόλο με αυτό της Αδελφότητας: επωφελούνται από ένα ανάλογο ποσοστό ανεκτικότητας όπως η Αδελφότητα» υπό την προεδρία του Μουμπάρακ.

Πάντως το αλ Νουρ είχε υποστηρίξει την ανατροπή του Μόρσι και δεν κρύβει την υποστήριξή του στον πρόεδρο Σίσι.