Με ευρωπαϊκό πάθος και συναισθηματικά φορτισμένες εκκλήσεις, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ επιχείρησε να καταστήσει πιο ελκυστική στα μάτια των 28 κυβερνήσεων της Ε.Ε. μια αλλαγή πορείας στο πεδίο της πολιτικής για τους πρόσφυγες και το άσυλο, παρατηρεί ο σχολιαστής της Deutsche Welle Μπερντ Ρίγκερτ. Δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο ό,τι γινόταν μέχρι σήμερα, δήλωσε ο Γιούνκερ περιγράφοντας με μελανά χρώματα την παρούσα κατάσταση. Σε αυτό το σημείο έχει αναμφίβολα δίκιο. Αμφίβολο είναι αν οι προτάσεις του μπορούν να επικρατήσουν. Ο Γιούνκερ ζητεί μόνιμη, υποχρεωτική κατανομή προσφύγων και αιτούντων άσυλο σε όλα τα κράτη της ΕΕ. Αυτό δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια επανάσταση, δεδομένου ότι σήμερα μόλις πέντε κράτη υποδέχονται το 90% των ανθρώπων που καταφθάνουν. Τον περασμένο Μάιο η Κομισιόν είχε ζητήσει την κατανομή 40.000 προσφύγων εξαιτίας της επείγουσας κατάστασης. Τώρα αύξησε τον αριθμό σε 160.000. Τα κράτη-μέλη είχαν απορρίψει τότε κατά πλειοψηφία το σχέδιο. Γιατί να συμφωνήσουν τώρα; Η θεσμοθέτηση ενός ολοκαίνουργιου συστήματος ασύλου βρίσκεται ακόμη πιο μακριά. Ο πρόεδρος της Κομισιόν, ο οποίος έχει πάντως τη στήριξη της Γερμανίδας καγκελαρίου, έχει ακόμη μακρά μάχη μπροστά του.

Οικονομικά κίνητρα για τα κράτη που αντιστέκονται

Ο Γιούνκερ θέλει, όπως τόσο συχνά, να κάμψει τις αντιστάσεις μέσω χρημάτων: Κράτη-μέλη που υποδέχονται πολύ λίγους ή καθόλου πρόσφυγες θα καλούνται να πληρώσουν κατά κεφαλήν 6.000 ευρώ. Αντιθέτως, χώρες-μέλη που υποδέχονται περισσότερους από όσους θα ορίζει η ποσόστωση που επιδιώκεται να τεθεί σε ισχύ θα λαμβάνουν 6.000 ευρώ κατά κεφαλήν. Αν το σύστημα αυτό προσελκύσει κυρίως τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που προβάλλουν αντίσταση, μένει να αποδειχθεί. Ο Γιούνκερ θέλει να κατανείμει στο σύνολο των 28 κρατών της Ε.Ε. το βάρος της πρώτης καταγραφής και των διαδικασιών αίτησης ασύλου που επωμίζονται οι «χώρες-μέτωπα», δηλαδή η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ουγγαρία. Τα κράτη-μέλη απέρριπταν έως τώρα αυτού του είδους την αλληλεγγύη. Κάτι τέτοιο θα συνιστούσε το τέλος του δυσλειτουργικού συστήματος του Δουβλίνου, το οποίο η Ελλάδα και η Ιταλία δεν τηρούν εδώ και χρόνια και το οποίο έχει καταργήσει εκ των πραγμάτων και η Γερμανία διά της απόφασής της να επιτρέψει σε πρόσφυγες να ταξιδέψουν από την Ουγγαρία μέσω της Αυστρίας στη Γερμανία.

Κρίσιμο τεστ την ερχόμενη Δευτέρα

Το νέο σύστημα ασύλου συμπεριλαμβάνει και κέντρα υποδοχής, ταχύτερη απέλαση αιτούντων άσυλο των οποίων οι αιτήσεις απορρίφθηκαν και όσων είναι ξεκάθαρα οικονομικοί μετανάστες, καθώς και ενίσχυση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. Εκτός αυτών, επιδιώκεται μέσω μιας δεσμευτικής λίστας με ασφαλείς χώρες προέλευσης να μειωθεί ο αριθμός των ανθρώπων που έρχονται στην Ευρώπη. Συνολικά πάντως η Ευρώπη δεν φέρει υπερβολικά βαρύ φορτίο. Ο συνολικός αριθμός των προσφύγων που υποδέχεται η Ευρώπη είναι «ταπεινός» συγκριτικά με τις γειτονικές της Συρίας χώρες, παραδέχεται ο πρόεδρος της Κομισιόν. Την ερχόμενη Δευτέρα, όταν οι υπουργοί Εσωτερικών των 28 κρατών-μελών της Ε.Ε. συζητήσουν το νέο πακέτο προτάσεων του Γιούνκερ, θα αποδειχθεί αν αυτή η πολιτική μπορεί να επικρατήσει. Σε περίπτωση αμφισβήτησης πολλά μέτρα θα μπορούσαν να επιβληθούν και ενάντια στη θέληση μεμονωμένων κρατών μέσω πλειοψηφικών αποφάσεων. Το ερώτημα πώς θα αναγκάσει κανείς τους πρόσφυγες να εγκατασταθούν σε ένα κράτος που δεν τους θέλει, αλλά δεν το θέλουν και οι ίδιοι, μένει αναπάντητο. Οι Σύροι πρόσφυγες αναφωνούν «Γερμανία, Γερμανία!» και είναι διατεθειμένοι σε περίπτωση ανάγκης να τα καταφέρουν να φθάσουν εκεί με τις δικές τους δυνάμεις. Ως προς αυτό ακόμη και οι προτάσεις του Γιούνκερ δεν θα αλλάξουν τίποτα προς το παρόν.