Το 2024 φεύγει με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να δηλώνει νικητής, ειδικά μετά την εκλογή Τραμπ, όπου ξεκίνησε να διαχέεται η αίσθηση ότι ο Ρώσος πρόεδρος θα βγει κερδισμένος. Εντούτοις, η Ρωσία βρίσκεται σε χειρότερη θέση, ειδικά πριν την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, υποστηρίζουν αναλυτές.
Σύμφωνα με ανάλυση της Washington Post, οι ρωσικές δυνάμεις πραγματοποιούν αργές αλλά σταθερές προελάσεις στην Ουκρανία, αλλά οι εκτιμήσεις από ορισμένες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ κάνουν λόγο για χιλιάδες Ρώσους νεκρούς ή τραυματισμένους στον πόλεμο που κοντεύει να κλείσει τα τρία χρόνια.
Μέρος της ρωσικής περιφέρειας του Κουρσκ βρίσκεται υπό ουκρανική κατοχή, με το Κίεβο να θέλει να το χρησιμοποιήσει αυτό ως διαπραγματευτικό χαρτί σε μελλοντικές συζητήσεις. Αυτό το μήνα, ο Ίγκορ Κιρίλοφ, ο επικεφαλής των ρωσικών πυρηνικών, βιολογικών και χημικών δυνάμεων, δολοφονήθηκε σε έκρηξη στη Μόσχα. Η ρωσική οικονομία – που βρίσκεται υπό αυστηρές κυρώσεις – είναι σε δύσκολη κατάσταση, με τον ετήσιο πληθωρισμό να πλησιάζει το επίπεδο του 10%. Η ρωσική Κεντρική Τράπεζα διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια στο εντυπωσιακό 21% την περασμένη εβδομάδα μόνο αφού προηγουμένως ο Πούτιν προέβη σε δημόσιο κάλεσμα για «ισορροπημένη απόφαση» εν μέσω εκτιμήσεων για αύξηση κατά 2%.
Στο μεταξύ, ο κοντινότερος σύμμαχος του Πούτιν στη Μέση Ανατολή, ο Μπασάρ αλ Άσαντ, εκδιώχθηκε από την εξουσία και βρήκε καταφύγιο στη Μόσχα, αναγκάζοντας το Κρεμλίνο να αποσύρει δυνάμεις και εξοπλισμό από τις βάσεις στη χώρα.
Παράλληλα, την ημέρα των Χριστουγέννων, συνετρίβη στο Καζακστάν ένα αεροσκάφος της Azerbaijan Airlines με 67 επιβάτες και προσωπικό – συμπεριλαμβανομένων Ρώσων. Αμερικανοί και άλλοι αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι το αεροπλάνο πιθανότητα καταρρίφθηκε από τη ρωσική αεράμυνα. Από το 2022, ο Πούτιν χρησιμοποίησε την εισβολή στην Ουκρανία για να μεταμορφώσει τη χώρα του, χτίζοντας μια πιο στρατιωτικοποιημένη κοινωνία, έτοιμη να μονομαχήσει με τη Δύση για δεκαετίες, αλλάζοντας το εκπαιδευτικό σύστημα, την κουλτούρα, τον ρόλο των γυναικών και των νέων.
Τους τελευταίους μήνες, αυτές οι αλλαγές έχουν εγκαθιδρυθεί για τα καλά. Και η πεποίθηση του Πούτιν ότι θα βγει νικητής στον πόλεμο στην Ουκρανία ενισχύεται στον απόηχο της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ. Κατά την ετήσια συνέντευξη Τύπου, ο Πούτιν ανέφερε ότι μετανιώνει μόνο για το γεγονός ότι δεν εισέβαλε νωρίτερα στην Ουκρανία.
Τι συμβαίνει στη ρωσική κοινωνία
Ο πόλεμος έχει μπει στα ρωσικά σχολεία. Τον Σεπτέμβριο ξεκίνησε και υποχρεωτικό μάθημα στο οποίο τα παιδιά μαθαίνουν να είναι έτοιμα να υπερασπιστούν την πατρίδα, συμπεριλαμβανομένων μαθημάτων για το πώς να χειρίζονται ένα καλάσνικοφ. Ρώσοι στρατιώτες – συμπεριλαμβανομένων δολοφόνων που έχουν αποφυλακιστεί για να πολεμήσουν στο μέτωπο – μιλούν στις αίθουσες στα παιδιά ως εθνικοί ήρωες.
Η καριέρα σε δουλειές όπως η ανάπτυξη software δεν προωθείται πλέον ως δουλειά – όνειρο. Αντιθέτως, διδάσκονται να επιδιώξουν καριέρα σε «νέους και πολλά υποσχόμενους τομείς», όπως η παραγωγή drones.
«Ακόμα σκέφτεσαι να πας στη 10η τάξη; Γίνε μέλος της σούπερ ελίτ στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο Αλαμπούγκα για να σπουδάσεις εναέρια πλοήγηση και προγραμματισμό μη επανδρωμένων αεροσκαφών», έγραφε μια διαφήμιση για έναν βιομηχανικό κόμβο με έδρα το Ταταρστάν, ο οποίος απασχολεί φοιτητές για την κατασκευή drones, σχεδιασμένα από το Ιράν.
Η διαφήμιση, που απεικονίζει ξανθά έφηβα αγόρια να κοιτάζουν υπολογιστές υψηλής τεχνολογίας, απευθύνεται σε 15χρονους που μπορούν να παρακάμψουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Ο Πούτιν, αντιμέτωπος με τη μείωση του πληθυσμού και τον δημογραφικό κίνδυνο της αποστολής δεκάδων χιλιάδων νέων ανδρών στις γραμμές του μετώπου, μακριά από τις συζύγους τους, βρήκε μια νέα εμμονή: χρησιμοποιώντας κάθε δυνατό κίνητρο για να πείσει τις γυναίκες να γεννούν νωρίς και συχνά. Τα κυβερνητικά στοιχεία έδειξαν ότι 599.600 παιδιά γεννήθηκαν στη Ρωσία το πρώτο εξάμηνο του 2024, το χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων από το 1999, αριθμός που το Κρεμλίνο χαρακτήρισε «καταστροφικό».
Τα σχολεία μετατράπηκαν και πάλι σε πεδίο δοκιμών με ένα νέο εξωσχολικό μάθημα, τις «οικογενειακές σπουδές», που δημιουργήθηκε για να «λύσει δημογραφικά προβλήματα». Τα εγχειρίδια του μαθήματος διδάσκουν στους μαθητές ότι οι γυναίκες πρέπει να είναι υπάκουες και δαιμονοποιούν τις αμβλώσεις.
Κατά καιρούς, η επιθυμία της κυβέρνησης για αύξηση των γεννήσεων έχει αγγίξει τα όρια του παραλόγου. Τον Νοέμβριο, το κοινοβούλιο ενέκρινε νόμο για την απαγόρευση της «προπαγάνδας χωρίς παιδιά».
Μια τοπική εκδοχή ενός ριάλιτι σόου του MTV, το «16 ετών και έγκυος», που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 2000, προοριζόταν αρχικά ως προειδοποιητικό παραμύθι κατά της εφηβικής εγκυμοσύνης και προκάλεσε την οργή των αρχών, οι οποίες προσπάθησαν να το απαγορεύσουν επειδή δήθεν προωθούσε την ασυδοσία.
Αυτό άλλαξε το 2024. Η εκπομπή μετονομάστηκε σε «Μαμά στα 16» και άρχισε να ωραιοποιεί τις προκλήσεις της ανατροφής ενός παιδιού ως φτωχή έφηβη, δίνοντας αντ’ αυτού έμφαση στην «ομορφιά της μητρότητας».
Αρκετές περιφέρειες εισήγαγαν εφάπαξ χρηματικές πληρωμές ύψους 1.000 έως 2.000 δολαρίων για έγκυες φοιτήτριες. Οι πληρωμές εξαρτώνται από την προϋπόθεση ότι οι γυναίκες θα συνεχίσουν την εγκυμοσύνη πέραν των 12 εβδομάδων, που είναι το νόμιμο όριο για την άμβλωση στη Ρωσία. Ορισμένοι βουλευτές έχουν προτείνει νομοθεσία για τη μείωση αυτού του ορίου στις εννέα εβδομάδες.
Η ελπίδα στον Τραμπ
Παρά το ότι οι Ρώσοι επιχειρηματίες παραπονιούνται ότι ο πληθωρισμός πνίγει τις επενδύσεις και το ότι οι πολίτες γκρινιάζουν για την εκτίναξη του κόστους των τροφίμων, ο Πούτιν υποστηρίζει ότι η χώρα του είναι ισχυρότερη και σε καλύτερη κατάσταση από ποτέ, ότι η Ρωσία διαμορφώνει μια νέα παγκόσμια τάξη και ότι κερδίζει στην Ουκρανία.
Σε μια κεντρική ομιλία στο Φόρουμ Βαλντάι πριν από μερικές εβδομάδες, ο Πούτιν αναφέρθηκε σε αυτή τη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων ως κάτι δεδομένο.
«Φαίνεται να πιστεύει ότι έχει κερδίσει τον πόλεμο», δήλωσε ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Mikhail Zygar, ο οποίος, όπως και πολλοί επικριτές του Κρεμλίνου, ζει στην εξορία. «Η ομιλία του εμπεριέχει τον υπαινιγμό ότι, με την ήττα των Δημοκρατικών στις αμερικανικές εκλογές, ο δυτικός κόσμος εναντίον του οποίου πολέμησε έχει ηττηθεί – και ο Πούτιν εκδίδει την ετυμηγορία του».
«Περιμένει τον Τραμπ», πρόσθεσε ο Zygar. «Ο Τραμπ θεωρείται πρακτικά η μασκότ για το τέλος της παλιάς παγκόσμιας τάξης και την κατάρρευση της φιλελεύθερης δημοκρατικής ιδεολογίας».
Αν και ο Τραμπ έχει επισημάνει την αδυναμία του Πούτιν να αποτρέψει την απομάκρυνση του Άσαντ ως απόδειξη της οικονομικής και στρατιωτικής αδυναμίας της Ρωσίας, ο Πούτιν έχει παραμερίσει την κριτική και δήλωσε ότι είναι έτοιμος να συνεργαστεί με τον επερχόμενο πρόεδρο.
Τις τελευταίες ημέρες, ο Πούτιν έχει επίσης καυχηθεί για τον πύραυλο Ορέσνικ, έναν νέο υπερηχητικό πύραυλο που η Ρωσία εκτόξευσε στην Ουκρανία ως απάντηση στην απόφαση του απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να επιτρέψει στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει αμερικανικά όπλα μεγαλύτερου βεληνεκούς για να πλήξει το ρωσικό έδαφος.
Ο πύραυλος δεν τρόμαξε τη Δύση όσο ήλπιζε ο Πούτιν, με δυτικούς εμπειρογνώμονες να αμφιβάλλουν για τις δυνατότητές του και την ικανότητα της Ρωσίας για μαζική παραγωγή του. Ωστόσο, έχει δώσει μια νέα διάσταση στη ρητορική του Ρώσου προέδρου.
«Ο Πούτιν έχει πείσει με επιτυχία την Ουάσινγκτον ότι πρέπει να τον φοβόμαστε και ότι είναι αρκετά τρελός για να παρασύρει το ΝΑΤΟ σε πόλεμο», κατέληξαν αναλυτές του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, ενός think tank με έδρα την Ουάσινγκτον, σε πρόσφατη έκθεσή τους.
