Χωρίς να έχουν καταφέρει να διαμορφώσουν το «σχέδιο δράσης» για γεφύρωση των διαφορών στα βασικά ζητήματα του Κυπριακού, το οποίο τους είχε ζητήσει το Νοέμβριο στη Νέα Υόρκη ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν, προσέρχονται στην αυριανή συνάντηση στη Γενεύη ο Κύπριος πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ντερβίς Έρογλου.

Η αποτυχία στη διαμόρφωση του «σχεδίου δράσης» οφείλεται, αφενός στην εγχείρηση ανοικτής καρδιάς, στην οποία υποβλήθηκε το Δεκέμβριο ο κ. Έρογλου με αποτέλεσμα τον περιορισμό των απευθείας συναντήσεων με τον κ. Χριστόφια, και αφετέρου στο γεγονός ότι ο κ. Έρογλου στις δύο συναντήσεις στις 12 και 21 Ιανουαρίου προσήλθε με ιδιαίτερα σκληρές θέσεις στο κεφάλαιο της διακυβέρνησης και της κατανομής εξουσιών, με τις οποίες ουσιαστικά αναίρεσε όσα είχε συμφωνήσει για το κεφάλαιο αυτό ο προκάτοχός του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ.

Επιπλέον, ο κ. Έρογλου απορρίπτει τη συζήτηση του περιουσιακού μαζί με το εδαφικό και αξιώνει συζήτηση στο τέλος των διαπραγματεύσεων του εδαφικού, με το κεφάλαιο της ασφάλειας. Επίσης, αρνείται να συζητήσει ως ξεχωριστό κεφάλαιο το ζήτημα των Τούρκων εποίκων.

Η συνάντηση των δύο ηγετών με το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη αποσκοπεί πρωτίστως να διατηρήσει ζωντανή τη διαδικασία, αφού θεωρείται από όλους δύσκολη η όποια συμφωνία που θα δίνει αποτέλεσμα.

Ωστόσο, η εμμονή της τουρκικής πλευράς να κινείται μέσα σ’ ένα συνομοσπονδιακό πλαίσιο διαπραγμάτευσης δεν αφήνει πολλά περιθώρια ελπίδας για κάποιο αποτέλεσμα. Γι’ αυτό και φαίνεται πως ο Μπαν κι Μουν θα επιδιώξει στο πρώτο μέρος της συνάντησης με τους δύο ηγέτες να ανοίξει όλα τα κεφάλαια, ευελπιστώντας ότι μέσω αυτής της διαδικασίας μπορεί να πετύχει κάτι θετικό.

Όπως δήλωσε ο κ. Ντάουνερ, «το σχέδιο για τη συνάντηση είναι ότι ο Γενικός Γραμματέας θα συναντήσει τους δύο ηγέτες κατά τη διάρκεια του πρωινού στις 26 Ιανουαρίου και θα συζητήσουν τα κύρια ζητήματα που συνιστούν τις συνομιλίες για το Κυπριακό», προσθέτοντας ότι «θα υπάρξει και γεύμα εργασίας και έτσι θα συνεχίσουν τις συζητήσεις κατά τη διάρκεια γεύματος και η διαδικασία θα ολοκληρωθεί γύρω στις 14:30».

Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν φαίνεται να είναι αρνητική σε συζήτηση επί όλων των βασικών θεμάτων κατά τη συνάντηση της Γενεύης, ωστόσο, άφησε να διαφανεί πως δεν τίθεται θέμα διασύνδεσης άσχετων μεταξύ τους θεμάτων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών θα ζητήσει στη συνάντηση της Γενεύης από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων να εντατικοποιήσουν τις συζητήσεις τους και για τις όποιες συγκλίσεις υπάρξουν, να καταλήξουν σε συμφωνία.

Τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν πως μέχρι τα μέσα Μαρτίου θα επαναξιολογηθεί η πορεία των διαπραγματεύσεων και γι’ αυτό θα ζητήσουν έστω και σε μερικά κεφάλαια να επιτευχθεί συμφωνία.

Υπό τις σημερινές συνθήκες και δεδομένα, σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές στη Λευκωσία, αυτό μπορεί να γίνει «μόνο στα θέματα οικονομίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε καμία περίπτωση στα κεφαλαιώδη και σημαντικά, όπως διακυβέρνηση, εδαφικό, περιουσιακό, ασφάλεια και έποικοι».

Ο διεθνής οργανισμός, σύμφωνα με τους ίδιους αναλυτές, θα επιχειρήσει να παρουσιάσει τη φόρμουλα αυτή ως διαδικαστική, αλλά και να διασκεδάσει τις εντυπώσεις σε σχέση με δύο ζητήματα: Πρώτο, θα τονίσει πως δεν θα είναι «ενδιάμεση συμφωνία» (που επί της ουσίας θα είναι) και, δεύτερο, δεν θα ανατρέπει ποσώς το δόγμα «τίποτε δεν θεωρείται συμφωνημένο, εάν δεν συμφωνηθούν όλα».

Ο πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας στην αυριανή συνάντηση, όπως συνάγεται από δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέφανου Στεφάνου και πληροφορίες από άλλους συνεργάτες του, αναμένεται να ζητήσει από τον Ντερβίς Έρογλου να ξεκαθαρίσει τις ακριβείς του προθέσεις σε σχέση με πτυχές του Κυπριακού, στις οποίες έχουν ήδη επιτευχθεί συγκλίσεις, όταν συνομιλητής ήταν ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Συγκεκριμένα, αναμένεται να επικεντρωθεί στο ζήτημα της διασταυρούμενης ψήφου, για το οποίο όλες οι συγκλίνουσες ενδείξεις φέρουν τον κ. Έρογλου να μην αποδέχεται τα συμφωνηθέντα με τον προκάτοχό του.

Επίσης, ο κ. Χριστόφιας αναμένεται να τεκμηριώσει τη θέση του ότι οι τελευταίες προτάσεις Έρογλου οδηγούν σε συνομοσπονδία και στην κηδεμόνευση της Κύπρου από την Άγκυρα με δικαίωμα εγγύησης και στις δύο συνιστώσες πολιτείες. Πέραν αυτών θα υπάρξουν από πλευράς του Δ. Χριστόφια συγκεκριμένες εισηγήσεις για να δοθεί ώθηση στη διαπραγματευτική διαδικασία.

Ο πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας εκτιμά ότι ουσιαστική διαπραγμάτευση θα μπορεί να γίνει μετά τις εκλογές στην Τουρκία, εφ’ όσον τις κερδίσει ο Ταγίπ Ερντογάν και νοουμένου ότι θα ανάψει το «πράσινο φως» προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ντερβίς Έρογλου, δήλωσε ότι θα παρουσιάσει ένα σχέδιο «πρακτικών λύσεων» και παρόμοιο βήμα, είπε, μπορεί να κάνει και η άλλη πλευρά.

Η θέση του είναι ότι οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό δεν μπορούν να διαιωνίζονται. «Τον Μάρτιο είμαστε υποχρεωμένοι να φτάσουμε σε μια απόφαση. Εάν υπάρχει ελπίδα για συμφωνία, θα συνεχίσουμε. Εάν οι διαφωνίες δεν μπορούν να απομακρυνθούν, τότε αυτό πρέπει να το ανακοινώσει ο ΓΓ του ΟΗΕ και θα ζητήσουμε να πάρει μια απόφαση», δήλωσε στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα «Κίπρις».

Ο κ. Έρογλου παραδέχεται ότι μέχρι σήμερα με τον κ. Χριστόφια δεν μπόρεσαν να σημειώσουν στις συνομιλίες αρκετή πρόοδο, αλλά μόνο μερική συμφωνία στο κεφάλαιο της Οικονομίας.

Για τις προτάσεις του στο θέμα της διακυβέρνησης υποστηρίζει ότι αυτές δεν είναι εκτός των παραμέτρων του ΟΗΕ και αναφορικά με το περιουσιακό προτάσσει την ανταλλαγή και την αποζημίωση και αφήνει μικρό ενδεχόμενο για την επιστροφή περιουσιών. Για τα κεφάλαια της ασφάλειας, των εγγυήσεων και το εδαφικό, ο κ. Έρογλου δέχεται ότι δεν συζητήθηκαν και επιμένει ότι υπάρχουν δικαιώματα των εγγυητριών δυνάμεων.

Τέλος, κατηγορεί τον κ. Χριστόφια ότι αρνείται μια τετραμερή συνάντηση μεταξύ ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής πλευράς, Τουρκίας και Ελλάδας, στην οποία θα μπορούσε, κατά τον ίδιο, αν θέλει να συμμετάσχει και η Βρετανία.