Οι Βρετανοί ψηφοφόροι προσέρχονται στις κάλπες την Πέμπτη για τις πρώτες εκλογές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά από πολλές απόψεις, το όνειρο του Brexit έχει ήδη πεθάνει. Όλοι οι βασικοί χαρακτήρες του κινήματος «Vote Leave» έχουν εγκαταλείψει τη σκηνή. Πέντε χρόνια μετά τη σαρωτική εκλογική νίκη ο Μπόρις Τζόνσον είναι εκτός κοινοβουλίου. Ο Μάικλ Γκόουβ εγκατέλειψε την πολιτική. Ο Ντόμινικ Κάμινγκς περνά τον χρόνο του γράφοντας άρθρα για τον Ντοστογιέφσκι, το TikTok και τη CIA.
Τα ριζοσπαστικά σχέδια των αρχιτεκτόνων για τη μαζική κατάργηση των κανόνων της ΕΕ από τα νομοθετικά βιβλία της Βρετανίας έχουν ήδη εγκαταλειφθεί, αναφέρει το «Politico». Τα οφέλη από τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου έχουν αποδειχθεί παροδικά. Οι δημόσιες υπηρεσίες της Βρετανίας έχουν σε πολλές περιπτώσεις σχεδόν σταματήσει να λειτουργούν. Ο αριθμός των ανθρώπων που μετακομίζουν στη Βρετανία από το εξωτερικό είναι υψηλότερος από ποτέ.
Με άλλα λόγια, η εικόνα δεν είναι αυτή που είχαν στο μυαλό τους οι υποστηρικτές του «Leave». Και υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύουμε, σημειώνει το «Politico», ότι έχει πλέον επιτευχθεί ένα ακόμα σημαντικό ορόσημο. Το Εργατικό Κόμμα του Κιρ Στάρμερ, που βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάκτησης μιας ιστορικής πλειοψηφίας στις εκλογές της 4ης Ιουλίου, έχει δεσμευτεί να αφήσει την τρέχουσα διευθέτηση του Brexit σε μεγάλο βαθμό άθικτη. Οι ένθερμοι «Remainers» που ήλπιζαν ότι η Βρετανία θα μπορούσε να επανέλθει στην ΕΕ υπό την ηγεσία του είναι πιθανό να απογοητευτούν. Το σύνθημα των Εργατικών είναι «Κάντε το Brexit να λειτουργήσει».
Όμως οι υποστηρικτές του Brexit δεν εμπιστεύονται τον Στάρμερ – έναν σοσιαλδημοκράτη που στο παρελθόν έκανε εκστρατεία για ένα δεύτερο δημοψήφισμα, το οποίο ήλπιζε ότι θα ανέτρεπε το Brexit – να ολοκληρώσει τη δουλειά. Στην πραγματικότητα, δεν τον εμπιστεύονται.
«Φοβάμαι ότι το Εργατικό Κόμμα δεν έχει τα σωστά κίνητρα», δήλωσε ο Στιβ Μπέικερ, ο επί μακρόν επικεφαλής των ευρωσκεπτικιστών βουλευτών των Τόρις στο κοινοβούλιο και σήμερα υπουργός της κυβέρνησης. «Το πιθανότερο είναι ότι απλώς θα μπερδέψει τα πράγματα».
Το αντίο στον Σούνακ
Ο Ρίσι Σούνακ είναι ο πέμπτος πρωθυπουργός του Συντηρητικού Κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου τα τελευταία οκτώ χρόνια. Έγινε πρωθυπουργός το 2022, τη χρονιά που άφησαν την Ντάουνινγκ Στριτ τόσο ο Μπόρις Τζόνσον όσο και η Λιζ Τρας. Ήταν υπουργός Οικονομικών και «δολοφόνος» του Τζόνσον. Κλήθηκε να ηγηθεί όταν η Τρας καταποντίστηκε μόλις επτά εβδομάδες μετά την έναρξη της θητείας της. Ανέλαβε τα ηνία, ενώ το κόμμα του τον είχε απορρίψει, επιλέγοντας την Τρας αντ’ αυτού.
Στα 42 του έγινε ο νεότερος πρωθυπουργός εδώ και δύο αιώνες, όμως πλέον, φαίνεται καταδικασμένος να ηττηθεί στις εκλογές της Πέμπτης.
Είναι δύσκολο να «διαβάσεις» έναν άνθρωπο για τον οποίο δεν υπάρχουν κουτσομπολιά, περιγράφει το Politico. Γεννήθηκε στο Σαουθάμπτον, από Ινδούς μετανάστες, έναν γιατρό και μια φαρμακοποιό.
Ως παιδί ήθελε να γίνει ιππότης Τζεντάι: να ζήσει σε ένα παράλληλο σύμπαν. Αντίθετα, πήγε στο Winchester College, ένα επιφανές δημόσιο σχολείο ενώ φοίτησε και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου ήταν πρόεδρος της Investment Society και δεινός χορευτής.
Ο Σούνακ εργάστηκε για την Goldman Sachs και σε hedge funds πριν πάρει MBA στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, όπου γνώρισε την Ακσάτα Μέρτι, κόρη ενός Ινδού δισεκατομμυριούχου, την οποία παντρεύτηκε λίγο αργότερα. Τα πρώτα βήματα της πολιτικής του καριέρας του βασίστηκαν στον παιδικό του φίλο Τζέιμς Φορσάιθ, που ήταν τότε πολιτικός συντάκτης του περιοδικού Spectator, του περιοδικού των Τόρις.
Έγινε βουλευτής του Ρίτσμοντ στο Γιορκσάιρ, μια θέση που προηγουμένως κατείχε ο πρώην ηγέτης των Συντηρητικών Ουίλιαμ Χέιγκ. Όταν ο Σούνακ έκανε εκστρατεία, αν οι άνθρωποι έλεγαν ότι αγαπούν τον Ουίλιαμ Χέιγκ, απαντούσε: «Είμαι ο επόμενος Ουίλιαμ Χέιγκ. Άλλωστε έχω καλύτερο μαύρισμα!».
Λίγο Θάτσερ και λίγο AI
Η πολιτική του χαρακτηρίζεται από την υποστήριξη της «αλά Θάτσερ οικονομικής στρατηγικής», και από την αόριστη υπόσχεση της τεχνητής νοημοσύνης. Τάχθηκε υπέρ του Brexit, που δεν έχει νόημα αν δεν έχεις ευρύτερο όραμα, σχολιάζει το Politico. Από εκεί και πέρα, εάν κληρονόμησε ένα ερείπιο, που θα είναι το μετεκλογικό του αφήγημα, δεν έκανε τίποτα για να το ξαναχτίσει. Η λάμψη του Σούνακ ήταν μόνο ότι ποτέ δεν ήταν σαν τους άλλους: Τζόνσον ή Τρας.
Αρνούμενος να πολεμήσει τη ριζοσπαστική δεξιά, ο Σούνακ την ενθάρρυνε. Δεν καταλαβαίνει πώς λειτουργούν οι δημόσιες υπηρεσίες, δεν μπορεί να εκχωρήσει ευθύνες, εμφανίζεται εκτός επαφής με πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας, συνεχίζει το δημοσίευμα. Η σύζυγός του διεκδίκησε φορολογικό καθεστώς μη μόνιμης κατοίκου που της επέτρεψε να αποφύγει την πληρωμή φόρων στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη στιγμή που ο Σούνακ αύξησε τους φόρους για όλους τους άλλους.
Η πολιτική του για απέλαση παράνομων μεταναστών στη Ρουάντα είναι ταυτόχρονα σκληρή και αναποτελεσματική, και αυτό είναι ένα μέτρο ηγεσίας που δικαίως κακοφάνηκε σε όλους.
Η προεκλογική εκστρατεία ήταν μια καταστροφή και τίθεται το ερώτημα αν τελικά ήθελε να κερδίσει. Το να εγκαταλείψει νωρίς τις εκδηλώσεις μνήμης της D-Day στη Νορμανδία για να κάνει μια τηλεοπτική συνέντευξη ήταν, υποσυνείδητα, μια πράξη αυτοκαταστροφική.
«Ο θυμωμένος Ρίσι»
Σύντομα στη θητεία του πήρε το παρατσούκλι «Ο θυμωμένος Ρίσι» (Tetchy Rishi). Αρεσκόταν στη χρήση τετριμμένων σλόγκαν στα ντιμπέιτ, μιλώντας συνέχεια για τον επικεφαλής των Εργατικών Κιρ Στάρμερ και φωνάζοντας υπερ μιας φορολογικής πολιτικής, με στοιχεία που και ο ίδιος γνώριζε ότι δεν ήταν αλήθεια.
Στη συνέχεια, όταν οι δημοσκοπήσεις έδειχναν την κατάρρευση, τα παράτησε. Είναι πιο συμπαθής όταν σταματά να προσπαθεί να ευχαριστεί τους άλλους, γιατί εξοργίζεται από την αποτυχία των ανθρώπων να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του. Η καλύτερη εικασία για τον Σούνακ, καταλήγει το Politico, είναι ότι πρόκειται για έναν ανήσυχο, πλούσιο άνθρωπο, πιο πλούσιο και από τον βασιλιά Κάρολο, χωρίς φαντασία πέρα από τη στενή φιλοδοξία που σχηματίστηκε μέσα του στο Winchester, την οποία θα έκανε καλύτερα να αφήσει στην άκρη. Δεν ήταν, για πρώτη φορά στη ζωή του, αρκετά καλός για τη δουλειά, και τίθεται το ερώτημα κατά πόσο θα τον στεναχωρήσει αυτό και αν θα το καταλάβει ποτέ.
