Η οικονομία της Ρωσίας επιβιώνει και αναπτύσσεται παρά τις σκληρές δυτικές κυρώσεις για τον πόλεμο. Το συγκεκριμένο θαύμα οφείλεται στην τραπεζίτρια Ελβίρα Ναμπιουλίνα που άλλοι αποκαλούν «Σιδηρά Κυρία» και άλλοι «Τσαρίνα» του Κρεμλίνου.
Γνωστή στους τραπεζικούς κύκλους και όχι στο ευρύ κοινό, είναι ένα άτομο που η Δύση υποκλίνεται μπροστά της, σε βαθμό που αρκετοί απογοητεύτηκαν που στήριξε τον Ρώσο πρόεδρο μετά την εισβολή. «Εχθροί της, είναι όσοι δεν μπορούν να δουλέψουν μαζί της», είναι το χαρακτηριστικό σχόλιο, ενός ατόμου από τον τραπεζικό τομέα.
Το Business Insider αναφέρει πως πριν τον πόλεμο, η Ναμπιουλίνα θεωρούνταν φιλελεύθερη, ακόμη και από τους μυημένους στο Κρεμλίνο, με τις Βρυξέλλες να την κατατάσσει στην ευρωπαϊκή και όχι στη ρωσική ελίτ. «Μπορεί να κάνει τις κεντρικές τράπεζες να “τραγουδήσουν”», είχε πει η Λαγκάρντ ως διευθύντρια του ΔΝΤ, κάτι που άλλαξε μετά το 2022 και πλέον βρίσκεται στη «μαύρη λίστα» των ΗΠΑ με τα πρόσωπα που έχουν δεχτεί κυρώσεις.
Η καριέρα στον τραπεζικό τομέα
Η 60χρονη Ελβίρα Ναμπιουλίνα γεννήθηκε στη βιομηχανική πόλη της Ούφα στην Κεντρική Ρωσία, από μια οικογένεια Τατάρων, μειονοτική ομάδα στη Ρωσία. Ο πατέρας της ήταν οδηγός και η μητέρα της εργάτρια σε εργοστάσιο. Μεγαλώνοντας τη δεκαετία του 1970, σπούδασε γαλλικά, της άρεσε η κλασική μουσική και διάβασε κλασικούς όπως οι Λέων Τολστόι, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι και Φραντς Κάφκα, είπε ο σύζυγός της Γιαροσλάβ Κουζμίνοφ το 2013, ανέφερε το Bloomberg.
Η Ναμπιουλίνα γνώρισε τον Kουζμίνοφ, ιδρυτή της Ανώτερης Σχολής Οικονομικών Επιστημών, ενός αναγνωρισμένου ιδρύματος — τη δεκαετία του 1980 όταν δίδασκε στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, όπου σπούδασε οικονομικά. Έχουν έναν ενήλικο γιο. Στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας η Nαμπιουλίνα συνάντησε δυτικές οικονομικές έννοιες, οι οποίες θα της αποδεικνύονταν χρήσιμες στην μεταβαλλόμενη μετασοβιετική οικονομία.
Το 1991 εργάστηκε ως οικονομολόγος στο Συμβούλιο Επιστημονικής και Βιομηχανικής Ένωσης της ΕΣΣΔ, σύμφωνα με το επίσημο βιογραφικό της. Το 1994, εντάχθηκε στο τμήμα μεταρρυθμίσεων του ρωσικού υπουργείου Οικονομίας.
Έφυγε από τις δημόσιες υπηρεσίες το 1998 και επανήλθε στην κυβέρνηση το 2000 ως πρώτη αναπληρώτρια του Ερμαν Γκρεφ, σημερινού διευθύνοντος συμβούλου του ρωσικού τραπεζικού κολοσσού Sberbank, ο οποίος είναι επίσης γνωστός ως φιλελεύθερος — ο οποίος ήταν τότε υπουργός Οικονομίας της Ρωσίας.
Το 2003, άφησε τη θέση για μια δεξαμενή σκέψης, αλλά προσκλήθηκε από τον Πούτιν να αντικαταστήσει τον Γκρεφ ως υπουργός Οικονομίας το 2007 κάτι που την εξέπληξε, ανέφερε το Bloomberg το 2013, επικαλούμενο τους συναδέλφους της.
Η πρόσκληση αποτέλεσε σημείο καμπής στην καριέρα της. Η μετακίνησή της σε ηγετικό ρόλο εδραιώθηκε το 2013 όταν ο Πούτιν την τοποθέτησε επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας. «Θέλω να σας ευχαριστήσω για την εμπιστοσύνη που μου δείχνετε με αυτήν την υποψηφιότητα, κατανοώντας πόσο υπεύθυνη, δύσκολη και επαγγελματική είναι αυτή η δουλειά», είχε πει.
Η στήριξη από τον Πούτιν
Παρά τις διαφορές σχετικά με την προσάρτηση και τις ενστάσεις της Δύσης- η Nαμπιουλίνα κέρδισε διεθνή σεβασμό και αναγνώριση μεταξύ των επαγγελματιών τα επόμενα χρόνια για την ενσωμάτωση της οικονομίας της Ρωσίας στο παγκόσμιο σύστημα και τον εκσυγχρονισμό της κεντρικής τράπεζας της χώρας.
Οι επικριτές της, της καταλογίζουν ότι είναι απλώς μια «πιστή» του Πούτιν. Όταν η Ρωσία ξεκίνησε τον πόλεμο στην Ουκρανία, ήταν αρκετά ταραγμένη ώστε να θέλει να παραιτηθεί από τη δουλειά της, ανέφερε το Bloomberg στις 23 Μαρτίου του 2022, επικαλούμενο άτομα με γνώση των συζητήσεων. Ο Πούτιν απέρριψε την παραίτησή της και η Ναμπιουλίνα παρέμεινε για νέα πενταετή θητεία. Φαίνεται να είναι πολύ αποτελεσματική σε αυτό μέχρι στιγμής.
Το ΑΕΠ της Ρωσίας αυξήθηκε κατά 3,6% το 2023. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένει ότι η οικονομία της θα αναπτυχθεί κατά 2,6% φέτος. Η ανεργία βρίσκεται σε χαμηλό ρεκόρ και οι μισθοί εκτινάσσονται στα ύψη. Σίγουρα, δεν είναι όλα καλά στη ρωσική οικονομία. Οι δαπάνες εν καιρώ πολέμου – όπως οι στρατιωτικές δαπάνες και οι κρατικές επιδοτήσεις – έχουν οδηγήσει σε μεγάλο μέρος της ανάπτυξης της Ρωσίας τα τελευταία δύο χρόνια. Η χώρα αντιμετωπίζει επίσης έλλειψη εργατικού δυναμικού λόγω της στράτευσης και της διαρροής εγκεφάλων.
Αλλά η Nαμπιουλίνα έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να τραβήξει επίσης διάφορους «μοχλούς», όπως αυτούς για τα επιτόκια και τους ελέγχους νομισμάτων, προς όφελος της οικονομίας. Είναι σαφές ότι ο Πούτιν εμπιστεύεται τη Ναμπιουλίνα, ειδικά από τη στιγμή που δεν έχει βλέψεις στην πολιτική.
