Αν πιστέψει κανείς τον Χάρτμουτ Ίσμερ, η πρόσφατη ιστορία της Γερμανίας είναι μια ιστορία παρακμής από τα χρόνια του 1970 μέχρι το 2015, όταν η τότε καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ άνοιξε τα σύνορα στους μετανάστες.
Ο πολιτικός μηχανικός, που έγινε πλούσιος εξαιτίας της άνθησης του τομέα των ακινήτων στην ανατολική Γερμανία και είναι τώρα ο πιο γνωστός δωρητής της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), αναπολεί την εποχή που ήταν 20 χρονών με όνειρα για το μέλλον.
«Ο Φραντς-Γιόζεφ Στράους ήταν ακόμη εδώ γύρω», λέει, αναφερόμενος στον Βαυαρό πολιτικό που ήταν η προσωποποίηση του αντικομουνιστικού ψυχροπολεμικού συντηρητισμού. «Έχω γεράσει τώρα αλλά δεν θέλω η Γερμανία να πηγαίνει στην κατεύθυνση που πηγαίνει τώρα».
Με την AfD ψηλά στις δημοσκοπήσεις, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πριν από τις περιφερειακές και ευρωπαϊκές εκλογές που θα διεξαχθούν αργότερα φέτος , το κόμμα αντιμετωπίζει εξονυχιστικό νομικό και πολιτικό έλεγχο όπως ποτέ προηγουμένως, κάτι που θα μπορούσε να το οδηγήσει στο να χάσει κάθε κρατική χρηματοδότηση.
Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα υποστηρικτές του όπως ο Ίσμερ, που έδωσε 250.000 ευρώ πέρυσι, να γίνουν ακόμη πιο σημαντικοί. Πλούσιοι και ηλικιωμένοι λόγω της μεταπολεμικής ανόδου της Γερμανίας, έχουν χρήματα για να ξοδέψουν και απόψεις που δεν φοβούνται να κοινοποιήσουν.
Η AfD αντλεί περίπου το μισό των συνολικών ετήσιων εισοδημάτων της ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ από ιδιωτικές πηγές –κυρίως δωρητές και εισφορές μελών– και το υπόλοιπο μισό από το κράτος, η χρηματοδότηση του οποίου προς τα κόμματα αυξάνεται ή μειώνεται ανάλογα με την εκλογική επίδοσή τους.
«Η AfD παίρνει λιγότερες δωρεές άνω των 50.000 ευρώ σε σχέση με άλλα κόμματα», λέει ο Κάι Αρτσχάιμερ, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Μάιντς.
Αυτό σημαίνει πως πολλοί επιχειρηματίες που δίνουν μεταξύ 10.000 και 50.000 ευρώ –που αποτελούν περίπου το 20% των δωρεών– ασκούν δυσανάλογη επιρροή. Περισσότεροι από τους περίπου 100 σε αυτή την κατηγορία κάθε χρόνο από το 2018 είναι εκλεγμένοοι αξιωματούχοι που δίνουν ένα μέρος του μισθού τους.
Καμιά δωδεκαριά που δεν είναι, με δωρεές να κυμαίνονται από 10.000 έως 30.000 ευρώ, τείνουν να είναι, όπως ο Ίσμερ, άνω των 65 ετών και εύποροι, με επιτυχημένη σταδιοδρομία σε μικρές επιχειρήσεις, συχνά στον τομέα των ακινήτων (real estate), τη δικηγορία, ή την ελαφρά βιομηχανία.
«Βλέπουμε μια θετική πορεία για τις δωρεές στην AfD», δήλωσε ο ταμίας του κόμματος Κάρστεν Χούετερ στο Reuters. Όμως αν το κόμμα δεν καταφέρει να αντικαταστήσει τη βάση των προχωρημένης ηλικίας δωρητών του, τότε, χωρίς κρατική χρηματοδότηση, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει.
Ο 72χρονος Ίσμερ εμφανίζεται σε πλατείες σε όλη τη Γερμανία για να μεταδώσει το μήνυμά του με τον κοφτό τόνο του Δυτικογερμανού διοικητή άρματος μάχης που ήταν στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Όμως το μήνυμά του, για την ανάγκη να επιστρέψει σε αυτό που ήταν η Γερμανία πριν από τη μετανάστευση, πριν από τους φόβους για την κλιματική αλλαγή, προτού η η Γερμανία να διαρρήξει πλήρως τους δεσμούς με τη Μόσχα λόγω της εισβολής της στην Ουκρανία, είναι υπέρ της ακροδεξιάς.
Δίνει επίσης χρήματα για το ακροδεξιό περιοδικό Compact, το οποίο βρίσκεται υπό την εποπτεία των υπηρεσιών ασφαλείας ως εξτρεμιστική οργάνωση και θεωρεί πως οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας (lockdowns) προκειμένου να αποτραπεί η εξάπλωση της πανδημίας του νέου κορονοϊού, ήταν μια αυταρχική υπερβολή.
«Πλούσιοι, γέροι άνδρες»
Ο Ίσμερ βλέπει τη Ρωσία, όπου πέρασε τις διακοπές του πέρυσι προκειμένου να αποκτήσει ιδία άποψη πίσω από τα «πολεμοκάπηλα», όπως τα αποκαλεί, πρωτοσέλιδα, ως ένα καλύτερο μοντέλο κοινωνίας από τη Γερμανία η οποία πιστεύει πως βρίσκεται σε παρακμή.
«(Η Μόσχα) ήταν ελκυστική», λέει. «Πολύ καθαρή, και εκεί δεν υπήρχε αυτό που έχουμε στη Φρανκφούρτη, εγκληματίες στον δρόμο».
Απόψεις όπως η εναντίωση στην απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης μπορεί να μοιάζουν ευχάριστες στις εγχώριες βιομηχανίες της Γερμανίας προσανατολισμένες στην κατασκευή αυτοκινήτων.
Όμως με το κόμμα υπό επιτήρηση από τις υπηρεσίες ασφαλείας για εξτρεμισμό και ρατσισμό, και να αντιμετωπίζει κατηγορίες, τις οποίες αρνείται, ότι απολαμβάνει την εύνοια της Μόσχας, το κόμμα είναι υπερβολικά τοξικό για τους περισσότερους εν δυνάμει υποστηρικτές.
Ο Χανς Κρίστιαν Λίμερ, ιδρυτής μιας αλυσίδας αρτοποιείων, αποχώρησε από την εταιρία προκειμένου να την προστατεύσει από τη σύνδεση με το κόμμα, όταν έγινε γνωστό ότι ήταν από μια ομάδα επιχειρηματιών που είχαν απευθύνει προσκλήσεις για μια εκδήλωση όπου προσωπικότητες της AfD συζητούσαν το πώς θα απομακρυνθούν οι ξένοι από τη Γερμανία.
Αυτό αφήνει ως τους πιο ορατούς επιχειρηματίες υποστηρικτές της AfD σόουμαν όπως ο Ίσμερ, ή ο Χένινγκ Τσοτς, ιδιοκτήτης μιας μικρής εταιρίας μηχανικών εργαλείων.
Ο Τσοτς, ο οποίος το 2020 έδωσε στο κόμμα 14.500 ευρώ και επιδίωξε κατ΄επανάληψη να επιλεγεί ως υποψήφιος βουλευτής, χαρακτηρίζει τον εαυτό του ειδικό στη νανοτεχνολογία και δεν επιτρέπει μαθητές με βαμμένα μαλλιά ή piercing να επισκέπτονται την εταιρία του.
Όπως και ο Ίσμερ, εξοργίστηκε με την «αυταρχική» απόφαση της πρώην καγκελαρίου Άγγελα Μέρκελ να αφήσει ένα εκατομμύριο πρόσφυγες να μείνουν στη Γερμανία το 2016 και ανησυχεί πως οι πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα καταστρέψουν τη γερμανική βιομηχανία. Κι εκείνος επίσης ριζοσπαστικοποιήθηκε στη διάρκεια της πανδημίας.
Άνθρωποι όπως αυτοί είναι η κορυφή του παγόβουνου: βάσει της γερμανικής νομοθεσίας, μόνο οι δωρητές που δίνουν άνω των 10.000 ευρώ πρέπει να δηλώνουν την ταυτότητά τους.
«Ακόμη κι αν οι πλούσιοι γέροι άνδρες πεθάνουν, το κόμμα θα έχει καλή οικονομική στήριξη», λέει ο πολιτικός επιστήμονας Αρτσχάιμερ.
Τα maistream κόμματα λαμβάνουν πολύ μεγαλύτερες δωρεές, ιδιαίτερα από μεγάλες εταιρίες και επιχειρηματικές ενώσεις.
Το 2022, η AfD έλαβε 13,4 εκατ. ευρώ κυρίως από δωρεές, σε σύγκριση με 55 εκατομμύρια για τους Πράσινους και 115 εκατομμύρια για τους Σοσιαλδημοκράτες, δύο κόμματα που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό.
