Ο πρόεδρος του Ισημερινού Ντανιέλ Νομπόα κήρυξε χθες, Τρίτη, τη χώρα της Λατινικής Αμερικής σε κατάσταση «εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης» και διέταξε την «εξουδετέρωση» συμμοριών του οργανωμένου εγκλήματος, που επιδίδονται κυρίως σε διακίνηση ναρκωτικών, με νέο εκτελεστικό διάταγμα που δημοσιοποίησε την τρίτη ημέρα κρίσης ασφαλείας άνευ προηγουμένου με τουλάχιστον δέκα νεκρούς, σύμφωνα με ακόμη προκαταρκτικό απολογισμό.

Το προεδρικό εκτελεστικό διάταγμα κάνει λόγο για «εσωτερική ένοπλη σύγκρουση» και διατάσσει «την κινητοποίηση και την επέμβαση των ενόπλων δυνάμεων και της αστυνομίας», προκειμένου να «εγγυηθούν την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα έναντι του οργανωμένου εγκλήματος, των τρομοκρατικών οργανώσεων και των μη κρατικών αντιμαχομένων».

Ο νεότερος αρχηγός του κράτους στην ιστορία της χώρας, που μόλις προχθές κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, χθες διέταξε την «εξουδετέρωση» είκοσι και πλέον συμμοριών, παραθέτοντας εξαντλητικό κατάλογό τους, τονίζοντας ταυτόχρονα την ανάγκη οι ένοπλες δυνάμεις να δράσουν σεβόμενες «τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Πολλές από αυτές τις συμμορίες, κάποιες από τις οποίες ως πριν από μερικά χρόνια επιδίδονταν απλά σε μικροαδικήματα στους δρόμους, σταδιακά μετατράπηκαν σε αιμοδιψείς, αδίστακτους ισχυρούς παίκτες της διεθνούς διακίνησης ναρκωτικών με πλοκάμια στο εξωτερικό, στο μέτρο που ο Ισημερινός μετατράπηκε σε βασικό διαμετακομιστικό κόμβο της κοκαΐνης που παράγεται στα κράτη με τα οποία γειτονεύει, το Περού και την Κολομβία. Άλλοτε όαση ειρήνης και ηρεμίας στη Λατινική Αμερική, η χώρα πλέον σπαράσσεται από τη βία των συμμοριών.

Ο δημόσιος κίνδυνος υπ’ αριθμόν 1, ο αρχηγός των «Τσονέρος» —συμμορίας με περίπου 8.000 μέλη, σύμφωνα με ειδικούς— Αδόλφο Μασίας, ή «Φίτο», απέδρασε την Κυριακή από τη φυλακή της Γουαγιακίλ.

Χθες ένας από τους αρχηγούς των Λος Λόμπος, άλλης ισχυρής συμμορίας που διακινεί ναρκωτικά, απέδρασε με τη σειρά του.

Η κυβέρνηση του γειτονικού Περού ανακοίνωσε χθες βράδυ πως κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε περιοχές των συνόρων με τον Ισημερινό, μήκους 1.400 χιλιομέτρων, κι ότι θα ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας αναπτύσσοντας επιπλέον αστυνομικούς και στρατιωτικούς.

Από την πλευρά της, η Κίνα ανακοίνωσε σήμερα πως η πρεσβεία της και τα προξενεία της στον Ισημερινό θα κλείσουν μέχρι νεοτέρας από σήμερα, με ανακοίνωση Τύπου στα ισπανικά που αναρτήθηκε από το γραφείο επικοινωνίας της διπλωματικής αντιπροσωπείας της στο Κίτο στον κινεζικό ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης WeChat.

Ομηρία σε απευθείας μετάδοση

Τελευταίο θεαματικό επεισόδιο: ένοπλοι εισέβαλαν χθες στο πλατό τηλεοπτικού δικτύου της Γουαγιακίλ, θέτοντας για λίγη ώρα υπό ομηρία δημοσιογράφους και άλλα μέλη του προσωπικού.

Εν μέσω πυροβολισμών, οι σουρεαλιστικές εικόνες συνέχισαν να μεταδίδονται για μερικά ατελείωτα λεπτά, ως την επέμβαση της αστυνομίας.

«Ουδείς σκοτώθηκε ή τραυματίστηκε και οι 13 δράστες της επίθεσης συνελήφθησαν», ανακοίνωσαν οι αρχές.

Η χώρα ζει «εξαιρετικά δύσκολες ημέρες», αναγνώρισε χθες ο γραμματέας επικοινωνίας της προεδρίας Ρομπέρτο Ισουριέτα. Η κυβέρνηση, πρόσθεσε, έλαβε την «σημαντική απόφαση να συγκρουστεί μετωπικά» με τις «τρομοκρατικές απειλές».

Την απόδραση του «Φίτο» ακολούθησαν εξεγέρσεις και ομηρίες φρουρών σε διάφορες φυλακές. Κυκλοφόρησαν τρομακτικά βίντεο σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης που εικονίζουν ομήρους να απειλούνται από μασκοφόρους που κραδαίνουν μαχαίρια.

Χθες έκαναν την εμφάνισή τους νέα βίντεο, με ακόμα πιο ανατριχιαστικό περιεχόμενο: εικονίζουν τις εκτελέσεις δυο φρουρών, ενός με όπλο, του άλλου δι’ απαγχονισμού.

Σε ανακοίνωσή της, η υπηρεσία φυλακών (SNAI) έκανε λόγο για 139 μέλη του προσωπικού της ακόμη υπό ομηρία σε πέντε φυλακές. Δεν σχολίασε τα βίντεο της εκτέλεσης.

Καταστήματα και σχολεία κλειστά

Η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που επέβαλε προχθές Δευτέρα ο κ. Νομπόα, 36 ετών, γιος μεγιστάνα που εξελέγη τον Νοέμβριο με βασική εξαγγελία την αποκατάσταση της ασφάλειας, έχει ισχύ για εξήντα ημέρες σε όλη την επικράτεια. Με αυτή ανατέθηκε στον στρατό να εγγυάται την επιβολή της τάξης στους δρόμους —εφαρμόζεται απαγόρευση της νυχτερινής κυκλοφορίας— και στις φυλακές.

Δεν μοιάζει να είχε απτό αποτέλεσμα ως τώρα. Αναφέρθηκαν πολλά βίαια επεισόδια, συμπεριλαμβανομένων των απαγωγών επτά αστυνομικών, πρακτικά σε όλη τη χώρα.

«Οκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι τρεις τραυματίστηκαν στη Γουαγιακίλ, το σημαντικότερο λιμάνι του Ισημερινού (νοτιοδυτικά), που έχει μετατραπεί σε προπύργιο κακοποιών», ανακοίνωσε αξιωματικός της αστυνομίας κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Η αστυνομία ανέφερε εξάλλου μέσω X ότι δυο άνδρες της «δολοφονήθηκαν άνανδρα» από «ένοπλους εγκληματίες» στη γειτονική πόλη Νοβόλ.

Εικόνες που μεταφορτώθηκαν σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης και είναι δύσκολο να επαληθευτούν δίνουν μια ιδέα για την κατάσταση και δημιουργούν την αίσθηση πως σε κάποιες περιοχές σταδιακά επικρατεί πλέον χάος: επιθέσεις με κοκτέιλ Μολότοφ, πυρπολημένα αυτοκίνητα, αστυνομικοί που πυροβολούν στην τύχη, σκηνές πανικού…

Στη Γουαγιακίλ, που μοιάζει να έχει καταληφθεί από ψύχωση, ξενοδοχεία κι εστιατόρια κατέβασαν ρολά, ενώ στρατιωτικά οχήματα περιπολούσαν στους δρόμους, διαπίστωσαν δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου. Στην πρωτεύουσα Κίτο, όπου επίσης εξαπλώνεται ατμόσφαιρα φόβου, καταστήματα κι εμπορικά κέντρα έκλεισαν επίσης πρόωρα.

Χθες το βράδυ, το υπουργείο Παιδείας έδωσε εντολή να κλείσουν προσωρινά όλα τα σχολεία της χώρας.

Οι δυνάμεις ασφαλείας από την πλευρά τους έδωσαν στη δημοσιότητα οπτικό υλικό από τις επεμβάσεις τους μετά την Κυριακή σε διάφορα σωφρονιστικά καταστήματα: εικονίζει φυλακισμένους με τα εσώρουχα, με τα χέρια στα κεφάλια, πεσμένους στο έδαφος…

Ο κορυφαίος αξιωματούχος της αμερικανικής διπλωματίας για τη Λατινική Αμερική, ο Μπράιαν Νίκολς, υπογράμμισε ότι «είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι για τη βία», προσθέτοντας πως «βρισκόμαστε σε στενή επαφή με τον πρόεδρο (του Ισημερινού Ντανιέλ) Νομπόα και την κυβέρνησή του» και «είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε βοήθεια».

Οι κυβερνήσεις της Βραζιλίας, της Χιλής, της Κολομβίας και του Περού εξέφρασαν την υποστήριξή τους στο Κίτο, απορρίπτοντας τη βία.