Τον Αύγουστο, ένας ρωσικός πύραυλος έπεσε στη γη, σκοτώνοντας δύο νεαρές γυναίκες, που κάθονταν σε ένα παγκάκι σε μια παιδική χαρά, στη σκιά μιας εκκλησίας. Η Kristina Spitsyna και η Svitlana Siemieikina είναι μεταξύ των περισσότερων από 10.000 αμάχων, που έχουν χάσει τη ζωή τους μετά την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο ΟΗΕ πιστεύει ότι ο πραγματικός αριθμός όσων έχουν σκοτωθεί είναι «σημαντικά υψηλότερος». Η μητέρα της Kristina περιγράφει στο BBC πόσο της λείπει η κόρη της. «Ο άνεμος φυσάει και νομίζεις ότι είναι η ψυχή του παιδιού σου, που σε αγκαλιάζει», λέει. Στη συνέχεια σκύβει, για να βάλει κίτρινα χρυσάνθεμα σε ένα βάζο στον τάφο της Kristina.
Η κόρη της – μια πολλά υποσχόμενη νεαρή τραγουδίστρια – άφησε την τελευταία της πνοή τον Αύγουστο, μαζί με την καλύτερή της φίλη, Svitlana. Είναι θαμμένες δίπλα-δίπλα στην άκρη ενός νεκροταφείου.
Η Kristina και η Svitlana συναντήθηκαν σε καιρό πολέμου, ενώθηκαν χάρη της αγάπης τους για τη μουσική και την Ουκρανία. Δημιούργησαν ένα ντουέτο με την ονομασία Similar Girls. Τραγουδούσαν σε γάμους και έκαναν live streaming από τις συναυλίες τους στο δρόμο στο Telegram, συγκεντρώνοντας χρήματα για στρατιώτες και πολίτες.
Στα πλάνα φαίνεται η Kristina, με μακριά ξανθά μαλλιά, να φοράει σορτσάκι και η Svitlana, με την κιθάρα στο χέρι, να φοράει τζιν. «Το τελευταίο μας τραγούδι θα είναι για όλους τους ανθρώπους και τους υπερασπιστές της Χερσώνας», λέει η Kristina. Επιλέγει ένα γνωστό ουκρανικό τραγούδι με τίτλο «Νικώντας τον πόλεμο».
«Κάτω από τον γαλάζιο ουρανό στις ακτίνες της αλήθειας
Με τον κίτρινο ήλιο στον ώμο μου
Γράφουμε βιβλία για το μέλλον
Πώς θα κερδίσουμε τον πόλεμο
Πώς θα κερδίσουμε τον πόλεμο».
Είκοσι λεπτά αργότερα, τα δύο κορίτσια σκοτώθηκαν στην παιδική χαρά στη γωνία, όπου είχαν πάει να ξεκουραστούν. Ήταν 300 μέτρα με τα πόδια από τον κεντρικό δρόμο. Η επίθεση με ρουκέτα που σκότωσε τα κορίτσια αντήχησε σε όλη την πόλη. Ο πατέρας της Svitlana, Yurii Siemieikin, ήταν στο σπίτι του, όταν άκουσε τη ρουκέτα, και μπήκε αμέσως στο αυτοκίνητό του. «Ήξερα ότι βρίσκονταν κάπου σε εκείνη την περιοχή. Η αστυνομία με άφησε να περάσω και τότε την είδα. Η Svitlana ήταν ξαπλωμένη μπροστά μου», λέει, δείχνοντας με τα χέρια του το έδαφος.
«Πώς είναι δυνατόν στον 21ο αιώνα, να γίνεται κάτι τέτοιο, εντελώς απρόκλητα;» αναρωτιέται ο 41χρονος Yurii, που εργάζεται στους σιδηροδρόμους. Οι Ρώσοι, λέει, δε θα συγχωρεθούν ποτέ. «Αυτό θα διαρκέσει για τις επόμενες γενιές. Τα δισέγγονά μας θα θυμούνται όλα όσα έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν αυτοί εδώ», λέει.
Η Svitlana ήταν μουσικός από παιδί, λέει, και έγραφε τα δικά της τραγούδια. Της άρεσε η K-pop και σπούδαζε ξένες γλώσσες. Μέσα στο σπίτι της οικογένειας, το υπνοδωμάτιό της είναι ακριβώς όπως το άφησε – με τις αφίσες των Nirvana και AC/DC στον τοίχο. Η κιθάρα της είναι ακόμα στο κρεβάτι, σαν να μπορεί μια μέρα να επιστρέψει. Τώρα είναι η σειρά της αδερφής της να παίξει. «Μου έμαθε πώς», λέει η Sasha. «Στην αρχή ήταν δύσκολο και δεν μου άρεσε. Τώρα θέλω να συνεχίσω να παίζω. Ήθελε όλοι να είναι ευτυχισμένοι και χωρίς πόλεμο».
Η Sasha μιλάει ήρεμα για τους πυραύλους και τις αεροπορικές επιδρομές. Η δολοφονία της αδελφής της άλλαξε τον τρόπο που βλέπει τις καταστάσεις. «Άρχισα να δίνω λιγότερη σημασία στον κίνδυνο», λέει. «Ζω στον δικό μου κόσμο. Αισθάνομαι πιο ασφαλής τώρα, επειδή νιώθω ότι η Sveta [Svitlana] είναι πάντα μαζί μου».
Μια κορνιζαρισμένη φωτογραφία της Svitlana είναι προσαρτημένη στο σταυρό του τάφου της, ενώ η φωτογραφία της Kristina είναι δίπλα στον τάφο της. Στις φωτογραφίες κοιτάζουν η μία την άλλη, και οι δύο για πάντα νέες.
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, η Halyna πρότεινε στα κορίτσια να φύγουν. Εκείνες αρνήθηκαν. Λέει ότι ήθελαν να συνεχίσουν να τραγουδούν, για να ανεβάσουν το ηθικό των ανθρώπων. Η Halyna θρηνεί όχι μόνο για την απώλειά της, αλλά και για ό,τι χάνει η χώρα της κάθε μέρα. «Πεθαίνουν νέοι άνθρωποι, που είναι πολύ ταλαντούχοι και πολύ φιλόδοξοι. Αν δεν έχουμε παιδιά, τι μέλλον έχει η χώρα; Δεν επηρεάζει μόνο εμάς», λέει. «Μπορεί να καταστραφεί η Ουκρανία».
Η Halyna λέει ότι όταν η Kristina άρχισε να παίζει – σε ηλικία πέντε ετών – «εμφανίστηκε στη σκηνή σαν αστέρι. Δεν φοβόταν τη σκηνή. Για εκείνη, ήταν ζωτικής σημασίας να τραγουδάει». Φανταζόταν ότι η κόρη της θα γινόταν διάσημη για τη φωνή της, όχι για τον θάνατό της.
Αντ’ αυτού, αυτή και η Svitlana – και πολλοί άλλοι – γεμίζουν πρόωρους τάφους.
