Τα σκοτεινά κενά του τρομοκρατικού χτυπήματος που άλλαξε τον κόσμο

Το τι ακριβώς συνέβη εκείνη την αποφράδα μέρα του 2001 παραμένει ακόμα και σήμερα, 17 χρόνια αργότερα, αντικείμενο έντονης διαμάχης και λυσσαλέας πολεμικής. Εξηγήσεις, αναλύσεις, ερμηνείες, εκθέσεις, έρευνες από κρατικούς και ανεξάρτητους φορείς, κι όμως η περιρρέουσα ατμόσφαιρα συνεχίζει να επιμένει πως οι απαντήσεις δεν ήταν ολότελα πειστικές. Ή ήταν κατάφωρα ανεπαρκείς, διαλέγετε και παίρνετε. Κι ενώ το επίσημο αφήγημα περί του τι έγινε τη μαύρη 11η Σεπτεμβρίου καταστάλαξε ήδη από το 2006, όταν κυκλοφόρησαν οι τελειωτικές εκθέσεις των κυβερνητικών υπηρεσιών, υπάρχουν ακόμα μικρότερα και μεγαλύτερα ζητήματα που ανατρέπουν την πεπατημένη. Ή καλούν επιτακτικά σε άλλου τύπου απαντήσεις. Γιατί είναι γεγονός πως το κύριο βάρος τόσο των μελετών όσο και των επικρίσεων στράφηκε στους Δίδυμους Πύργους και το πόσο εύκολα κατεδαφίστηκαν. Οι θεωρίες συνωμοσίας έδωσαν και πήραν εδώ, βρίσκοντας τον προνομιακό τους λες χώρο. Κι όμως, αν κοιτάξεις λίγο παρακεί, πολύ πιο μακριά από το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου της Νέας Υόρκης δηλαδή, τα πράγματα είναι ίσως ακόμα πιο περίεργα. Ή σκοτεινά…

Στις 9:37 το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου, 51 ακριβώς λεπτά μετά την πρόσκρουση του πρώτου αεροπλάνου στους Δίδυμους Πύργους, το Πεντάγωνο χτυπήθηκε με παρόμοιο τρόπο. Δεκάδες αυτόπτες μάρτυρες είδαν ένα Boeing 757 της American Airlines να καταπέφτει πάνω στο κτίριο και δύο τρύπες ήταν αμέσως μετά ορατές: μία 22 μέτρων στον εξωτερικό τοίχο του Πενταγώνου και μία ούτε 5 μέτρα στον μεσαίο δακτύλιο του κτιρίου. Το ερώτημα που αναδύθηκε αφορούσε στο πόσο μικρή ζημιά έκανε το θηριώδες Boeing 757 της Πτήσης 77 στο κτίριο. Σύμφωνα με την επίσημη έκθεση της ASCE Pentagon Building Performance, η εξωτερική πρόσοψη κατεδαφίστηκε 20 λεπτά μετά το χτύπημα και το μέγεθος των δύο τρυπών επαληθεύτηκε με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή. Γιατί δεν ήταν μεγαλύτερες; Πόσο μάλλον που ένα 757 έχει άνοιγμα φτερών πάνω από 37 μέτρα. Η έκθεση κατέληξε πως η μικρότερη τρύπα (η οποία εκτιμήθηκε τελικά στα 3,5 μέτρα) δεν έγινε από τα φτερά του αεροπλάνου ή την άτρακτό του, αλλά από το σύστημα προσγείωσης. Την ίδια ώρα, πολλά από τα παράθυρα του Πενταγώνου παρέμειναν άθικτα, ακόμα και αυτά που βρίσκονται πάνω ακριβώς από το σημείο της πρόσκρουσης. Η παραπάνω έκθεση εξηγεί το γεγονός στη βάση πως αυτό όφειλαν να κάνουν κανονικά τα παράθυρα, μιας και το γυαλί τους είχε σχεδιαστεί να αντέχει εκρήξεις. Υπάρχει όμως ένα ακόμα γεγονός που έχει προβληματίσει πολλούς: πού είναι τα συντρίμμια της πτήσης του μοιραίου Boeing που χτύπησε το Πεντάγωνο; Η μόνη αναφορά έγινε από τον πρώτο μηχανικό που κλήθηκε στο Πεντάγωνο αμέσως μετά το χτύπημα, τον Allyn E. Kilsheimer: «Ήταν αναμφίβολα αεροπλάνο και θα σας πω γιατί», είχε πει αυτός, «είδα τα σημάδια των φτερών του αεροπλάνου στην πρόσοψη του κτιρίου. Έπιασα στα χέρια μου τμήματα του αεροπλάνου με τα διακριτικά της αεροπορικής εταιρίας. Πήρα στα χέρια μου την ουρά του αεροπλάνου και βρήκα και το μαύρο κουτί». Σε παράταιρη αντίθεση με τις επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους, δεν υπήρξε ζωντανή μετάδοση από το χτύπημα στο Πεντάγωνο. Μέχρι την άνοιξη του 2002 μάλιστα μόλις πέντε φωτογραφίες κυκλοφορούσαν, τραβηγμένες από παρακείμενη κάμερα ασφαλείας. Ακόμα κι αυτές, έδειχναν μόνο την έκρηξη και όχι το αεροπλάνο. Ένα βίντεο που δόθηκε στην κυκλοφορία τον Μάιο έδειχνε ένα ακαθόριστο αντικείμενο να πλησιάζει με μεγάλη ταχύτητα το Πεντάγωνο, μόνο που η εικόνα παραήταν θολή για να βγάλει κανείς συμπέρασμα. Το FBI ανακοίνωσε πως μετά το χτύπημα κατάφερε να εξασφαλίσει 85 βίντεο από κάμερες ασφαλείας της περιοχής, δεν είδαν ωστόσο ποτέ το φως της ημέρας. Με τον ίδιο άτσαλο τρόπο είπε πως και τα συντρίμμια μαζεύτηκαν αμέσως μετά τη συντριβή…

Ηχογραφήσεις από το πιλοτήριο της Πτήσης 93 της United Airlines υποδείκνυαν πως οι επιβάτες οργάνωναν αντεπίθεση κατά των αεροπειρατών, αναγκάζοντας το αεροσκάφος να καταπέσει στα νοτιοδυτικά της Πενσιλβάνια, κοντά στο Shanksville. Τι έκανε όμως το αεροπλάνο να καταπέσει; Τουλάχιστον έξι αυτόπτες μάρτυρες είπαν πως είδαν ένα μικρό λευκό τζετ να πετάει πάνω από το σημείο της πρόσκρουσης αμέσως μετά το συμβάν. Η έρευνα έδειξε πως πράγματι υπήρξε ένα τζετ στην περιοχή, ένα ιδιωτικό αεροσκάφος Dassault Falcon 20 που πετούσε 20 μίλια βόρεια της περιοχής. Και πετούσε χαμηλά γιατί ήταν σε πορεία προσγείωσης στο γειτονικό αεροδρόμιο του Johnstown-Cambria. Ο Πύργος Ελέγχου ζήτησε από τον πιλότο του, Yates Gladwell, να ερευνήσει τι συνέβη και εκείνος κατευθύνθηκε στο σημείο της πτώσης, πετώντας στα 1.500 πόδια. Ο πολιτειακός αστυνομικός Lyle Szupinka είχε δηλώσει αμέσως μετά το συμβάν στην εφημερίδα «Pittsburgh Tribune-Review» πως μία από τις μηχανές της Πτήσης 93 είχε εντοπιστεί «σε σημαντική απόσταση από το σημείο της πρόσκρουσης». Η έρευνα επιβεβαίωσε τα λεγόμενά του, χωρίς ικανοποιητική ωστόσο εξήγηση για το γεγονός. Αλλά και o συνταγματάρχης εν αποστρατεία Donn de Grand-Pre είχε πει τον Φεβρουάριο του 2004 στα ερτζιανά πως ένα μαχητικό «είχε απογειωθεί από τη Βάση της Βόρειας Ντακότα. Ξέρω τον πιλότο που έριξε τους δύο πυραύλους που έπληξαν την Πτήση 93». Ο πιλότος αναγνωρίστηκε, ήταν ο επισμηναγός Rick Gibney, ο οποίος αρνήθηκε ωστόσο να σχολιάσει οτιδήποτε για να μη ρίξει λάδι στη συνωμοσιολογική πυρά, όπως είπε. Η βάση ισχυρίστηκε πως ένα F-16 πετούσε εκείνο το πρωινό με τον Gibney στο πιλοτήριο, όχι όμως κοντά στο Shanksville. Πού είναι όμως τα πτώματα και τα συντρίμμια της μοιραίας πτήσης; Ακόμα και ο κρατήρας που άφησε στη γη του Shanksville είναι αξιοσημείωτα μικρός, όπως παραδεχόταν η πρώτη ανεξάρτητη επιτόπια έκθεση. Και οι λιγοστές φωτογραφίες που είχαν εξάλλου κυκλοφορήσει αποκάλυπταν ελάχιστα σε επίπεδο συντριμμιών και ανθρώπινων σορών. Ακόμα και σήμερα άλλωστε ο δήμαρχος της πόλης συνεχίζει να διατείνεται πως δεν είδε ποτέ του αεροπλάνο στο σημείο της συντριβής! Και έφτασε λέει από τους πρώτους. Η έκθεση ισχυρίστηκε πως η Πτήση 93 αποσυντέθηκε ουσιαστικά από τη σφοδρότητα της πρόσκρουσης. Είπε πως τα σωστικά συνέργεια βρήκαν κομμάτια της ατράκτου και κάποια από αυτά προσκομίστηκαν (σε φωτογραφίες) ως πειστήρια στη δίκη του Μουσάουι. Αλλά και για ανθρώπινα απομεινάρια κάνει λόγο, που ταυτοποιήθηκαν με τη βοήθεια του τεστ DNA. Οχτώ μήνες μετά το δυστύχημα, 125 εθελοντές έκαναν τη δική τους έρευνα σε μεγαλύτερη ακτίνα και είπαν πως βρήκαν επιπρόσθετα κομμάτια (μέταλλα και καλώδια), αλλά και ανθρώπινα απομεινάρια… Οι 9 από τους 19 αεροπειρατές κίνησαν υποψίες στις Αρχές των αεροδρομίων, τελικά τους επιτράπηκε όμως η επιβίβαση στα αεροπλάνα. Την ίδια ώρα, το σύστημα που χρησιμοποιούνταν στα αμερικανικά αεροδρόμια το 2001 ώστε να αναγνωρίζονται δυνητικά επικίνδυνοι επιβάτες, το παρωχημένο πια Capps, δεν ήταν προγραμματισμένο να πιάνει τον τρόπο δράσης των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου. Κι αυτό γιατί οι αμερικανικές Αρχές υπέθεταν πως η Νο 1 τρομοκρατική απειλή ήταν το να φυτέψει κάποιος μια βόμβα στο αεροπλάνο, όχι να επιβιβαστεί σε αυτό. Έδινε σήμα δηλαδή μόνο αν οι βαλίτσες του επιβάτη φορτώνονταν στο αεροπλάνο αλλά εκείνος δεν επιβιβαζόταν. Μία πάντως από τις μεθόδους διασταύρωσης του Capps, να θεωρεί δηλαδή δυνητικά ύποπτους τους ανθρώπους που πλήρωναν με μετρητά το εισιτήριό τους και όχι με πιστωτική, χτύπησε κόκκινο στους δύο από τους πέντε αεροπειρατές της Πτήσης 77 της American Airlines. Ήταν τα αδέρφια αλ-Χάμσι, κανείς τους δεν υποβλήθηκε ωστόσο σε περαιτέρω έρευνα. Έτσι δούλευαν τότε τα αεροδρόμια, αυτή ήταν η επίσημη εξήγηση. Την ίδια ώρα, όταν το CNN μετέδωσε πρώτο τα ονόματα των τραγικών επιβατών των τεσσάρων πτήσεων, οι λίστες δεν περιείχαν ούτε ένα αραβικό όνομα. Το τηλεοπτικό δίκτυο δικαιολογήθηκε αργότερα πως μετέδωσε απλώς τα ονόματα των θυμάτων και όχι των δραστών. Στις 13 Σεπτεμβρίου, η εφημερίδα «Boston Globe» εξασφάλισε την πλήρη λίστα των επιβατών της Πτήσης AA 11 (που έπεσε στον βόρειο πύργο του Κέντρου Εμπορίου), όπου υπήρχαν και τα ονόματα των τρομοκρατών. Ένας εξ αυτών ήταν και ο Μοχάμεντ Άτα. Είναι γεγονός πως το CNN μπόρεσε να μεταδώσει live εικόνα τρία μόλις λεπτά μετά την πρόσκρουση του πρώτου αεροπλάνου στους Δίδυμους Πύργους. Η Πτήση 11 χτύπησε τον βόρειο πύργο στις 8:46 το πρωί και το δίκτυο διέκοψε την κανονική ροή του προγράμματός του για έκτακτο δελτίο στις 8:49 (με τίτλο «Αεροπλάνο συντρίβεται πάνω στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου»). Η ζωντανή εικόνα αναμεταδιδόταν ταυτοχρόνως στους 800 και πλέον σταθμούς των ΗΠΑ που είχαν συμφωνίες με το CNN. Το CNN εξήγησε κάποια στιγμή πως έχει κάμερες που γράφουν σε 24ωρη βάση σε αρκετά σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος της Νέας Υόρκης, για να ντύνει με δικές του εικόνες τα ρεπορτάζ από τα σημεία. Το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου έπαιζε εξάλλου συχνά στο φόντο των «Οικονομικών Νέων» του δελτίου ειδήσεων του σταθμού…

Ένα μικροσκοπικό δείγμα γυαλιού, στο «μέγεθος σπιρτόκουτου» όπως γράφει η σχετική έκθεση, ήταν το μόνο που απέμεινε από τα 43.000 παράθυρα των Δίδυμων Πύργων. Τα υπόλοιπα εξατμίστηκαν ή κονιορτοποιήθηκαν, την ίδια ώρα που η κατάρρευση μετέτρεψε τους δύο ουρανοξύστες σε 1,6 εκατ. τόνους χάλυβα, ερειπίων και σκόνης. Σε μια τιτάνια επιχείρηση που κράτησε μήνες και μήνες, τα απομεινάρια του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου φορτώθηκαν από το Μανχάταν και απιθώθηκαν στο Νιου Τζέρσεϊ. Όπου και ξεκίνησαν οι έρευνες «κομμάτι το κομμάτι» για ανθρώπινα απομεινάρια, ώστε να αναγνωριστούν τα θύματα. Μετά την ανάλυση μαθαίνουμε πως ο χάλυβας ανακυκλώθηκε και επαναχρησιμοποιήθηκε σε διάφορες γωνιές της οικουμένης. Κι αυτά είναι όλα… Η επίσημη έκθεση 9/11 Commission Report το λέει με σαφήνεια: «Οι καταγραφείς δεδομένων καμπίνας (CVRs) και οι καταγραφείς δεδομένων πτήσης (FDRs) των πτήσεων American 11 και United 175 δεν βρέθηκαν ποτέ». Χάρη στον πυροσβέστη όμως Nicholas DeMasi, η περιπέτεια των μαύρων κουτιών παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της 11ης Σεπτεμβρίου. Στο βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 2003 ο DeMasi ισχυρίστηκε πως βρήκε τα τρία από τα τέσσερα μαύρα κουτιά κατά τις έρευνες του Οκτωβρίου του 2001 στο σημείο. Ανώνυμη πηγή του Υπουργείου Μεταφορών δήλωσε τον Δεκέμβριο του 2005 στο περιοδικό «CounterPunch» πως «μεταξύ μας, έχουμε τα κουτιά». Ακόμα και σήμερα, το FBI και οι άλλες αρμόδιες υπηρεσίες αρνούνται πως τα μαύρα κουτιά έχουν ανασυρθεί… Δύο λεπτά μετά την πρόσκρουση της Πτήσης UA 175 στον νότιο πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, ο επιτελάρχης του Λευκού Οίκου, Andrew Card, ψιθύρισε τα μαύρα νέα στο αυτί του αμερικανού προέδρου: «Ένα δεύτερο αεροπλάνο χτύπησε τον δεύτερο πύργο. Η Αμερική δέχεται επίθεση». Ο Τζορτζ Μπους δεν είπε λέξη, δεν ζήτησε καν από τον επιτελή του περισσότερες πληροφορίες. Ούτε προέβη σε κάποια εντολή. Παρέμεινε ατάραχος στην καρέκλα του για τα επόμενα 5-6 λεπτά ακούγοντας μικρά παιδιά να διαβάζουν παιδικές ιστορίες! Γύρω στις 9:15 το πρωί, ο πρόεδρος σηκώθηκε, επαίνεσε τα παιδιά για τις άριστες αναγνωστικές τους ικανότητες και εγκατέλειψε το σχολείο. Τότε ζήτησε περισσότερες λεπτομέρειες για τη μεγαλύτερη και φονικότερη τρομακτικότερη επίθεση που είχαν δεχτεί ποτέ οι ΗΠΑ. Ο σύμβουλος του Μπους, Karl Rove, είπε αργότερα στο τηλεοπτικό δίκτυο ABC: «Ο πρόεδρος σκέφτηκε για ένα-δυο δευτερόλεπτα να σηκωθεί και να φύγει. Αλλά η παράσταση έφτανε στο τέλος της και δεν ήθελε να πανικοβάλει τα παιδιά». Ο ίδιος ο Μπους είπε αργότερα στη διερευνητική επιτροπή της 11ης Σεπτεμβρίου (9/11 Commission) ότι πιέστηκε να παραμείνει ήρεμος καθώς δεν ήθελε να δείξει στην Αμερική τον πανικό του σε ώρα κρίσης.

Οι επικριτές υποδεικνύουν ωστόσο πως το ατάραχο της στάσης του παραήταν ύποπτο. Ο Μπους είχε ανακοινώσει την επίσκεψή του στο σχολείο από τις 7 Σεπτεμβρίου. Πώς γνώριζε λοιπόν πως δεν ήταν και ο ίδιος στόχος τρομοκρατών; Και γιατί έμεινε να διακινδυνεύσει τις ζωές των μαθητών σε μια Αμερική που δεχόταν επίθεση; Πώς ήξερε ότι ένα αεροπλάνο δεν κατευθυνόταν εκείνη τη στιγμή στο σχολείο;