Ο άνθρωπος που έφερε το ποδόσφαιρο στη Βραζιλία

Ολόκληρος ο πλανήτης απολαμβάνει την κορυφαία γιορτή του ποδοσφαίρου, που λαμβάνει χώρα στη Βραζιλία μέσα από μικρές ή μεγάλες, παλιές ή τελευταίας τεχνολογίας τηλεοράσεις σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.

Η Βραζιλία, για πολλούς γνωστή ως η χώρα του καφέ, της σάμπα και της μπάλας, είναι η χώρα που φιλοξενεί φέτος το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου.

Από αυτή έχουν «ξεπηδήσει» μερικοί από τους σπουδαιότερους παίκτες όλων των εποχών.

Πότε όμως «πήγε» το ποδόσφαιρο στη Βραζιλία;

Πριν από 120 χρόνια ο Charles Miller αποβιβάστηκε από ένα καράβι, προερχόμενο από την Αγγλία, κουβαλώντας μαζί του δύο μπάλες ποδοσφαίρου, μία τρόμπα, τα παπούτσια του και ένα βιβλίο κανόνων.

Και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα…

Στο Σάο Πάουλο υπάρχει μια πλατεία που φέρει το όνομά του. Στην ίδια γειτονιά πραγματοποιήθηκε το εναρκτήριο παιχνίδι του φετινού Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Παρότι έχουν περάσει πολλά χρόνια, η πλειοψηφία των Βραζιλιάνων γνωρίζει ποιος ήταν ο Charles Miller.

«Ο τύπος που έφερε το ποδόσφαιρο στη Βραζιλία» είπε σε δημοσιογράφο του Associated Press ένας πωλητής καπέλων με τα χρώματα της Βραζιλίας, που είχε στήσει το μαγαζάκι του στο πορτ παγκάζ ενός αυτοκινήτου.

Η μεγαλύτερη μεγαλούπολη του νότιου ημισφαιρίου φιλοξενούσε περίπου 300.000 ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους ήταν μετανάστες από την Ιταλία, όταν πήγε εκεί ο Miller.

Ανάμεσα στα πιο δημοφιλή σπορ εκείνης της εποχής ήταν το κρίκετ, η γυμναστική, η ποδηλασία, η κωπηλασία και μια μορφή του σκουός.

Άγγλοι ναυτικοί που ελλιμενίζονταν στο Ρίο ντε Τζανέιρο, μαθητές που διδάσκονταν από ιησουίτες ιερείς και βρετανοί εργάτες που πήγαν στη Βραζιλία για να δουλέψουν σε εργοστάσια και σε σιδηροδρομικά έργα, όλοι τους κλωτσούσαν ήδη μπάλες προτού επιστρέψει ο Miller στη γενέτειρά του το 1874 μετά από τις σπουδές του στην Αγγλία.

Όμως ο ίδιος θεωρείται ως ο άνθρωπος που έφερε το ποδόσφαιρο στη χώρα, καθώς σε αυτόν αποδίδεται η διοργάνωση του πρώτου αγώνα με ένα σετ κανόνων, όπως είχαν καθοριστεί σε μια ταβέρνα του Λονδίνου το 1863.

Εκείνη την ημέρα, στις 14 Απριλίου του 1895, οι αντίπαλες ομάδες αποτελούνταν από εργάτες στους σιδηροδρόμους η μία και από εργάτες σε εργοστάσιο φυσικού αερίου η δεύτερη.

Οι πρώτοι κέρδισαν τελικά με σκορ 4-2.

Στη βιογραφία που έγραψε για τον Miller, ο βρετανός συγγραφέας John Mills παραθέτει ένα γράμμα από ένα δημοσιογράφο του Σάο Πάουλο, ο οποίος έγραφε σε ένα συνάδελφό του στο Ρίο ντε Τζανέιρο για κάποιους «τρελούς άγγλους αθλητές, οι οποίοι συναντιούνται τα σαββατοκύριακα και κλωτσούν πέρα δώθε κάτι που μοιάζει με ουροδόχο κύστη ενός βοδιού». Έλεγε ακόμη ότι «φαινόταν να τους δίνει μεγάλη ικανοποίηση και ευχαρίστηση το γεγονός, όταν αυτό το κιτρινωπό στρογγυλό αντικείμενο περνούσε μέσα από ένα ορθογώνιο που σχημάτιζαν κάτι δοκάρια».

Μέσα σε μία δεκαετία ο Miller έλεγε στους φίλους του πίσω στην Αγγλία, ότι μόνο στο Σάο Πάουλο υπήρχαν ήδη 60 σωματεία και πως πολλές χιλιάδες θεατές συνωστίζονταν για να παρακολουθήσουν τους αγώνες της πρώτης κατηγορίας, στην ίδρυση της οποίας το 1901 είχε βοηθήσει και ο ίδιος.

Στο μουσείο ποδοσφαίρου του Σάο Πάουλο, που βρίσκεται στην πλατεία που φέρει το όνομά του, υπάρχει μια φωτογραφία του μαζί με κάποιους συμπαίκτες του και μια βαριά δερμάτινη μπάλα ανάμεσα στα πόδια του.

Η πιο συχνή ερώτηση που δέχεται η διευθύντρια του μουσείου, Daniela Alfonsi, είναι γιατί το ποδόσφαιρο έχει «ριζώσει» τόσο βαθιά στη Βραζιλία.

Εργάτες της βρετανικής αυτοκρατορίας είχαν ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο, δημιουργώντας αποικίες σε μέρη όπως η Ινδία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία. Όμως καμία από αυτές τις χώρες δεν «έβγαλε» έναν Πελέ, δεν κατέκτησε πέντε Παγκόσμια Κύπελλα ή έγινε τόσο φανατική με το ποδόσφαιρο, όπως η Βραζιλία.

«Αυτό που λέω πάντοτε είναι, ότι δεν υπάρχει μία και μοναδική απάντηση. Είναι ένα μικρό θαύμα. Το ποδόσφαιρο βρήκε απλά εδώ το τέλειο μέρος για να φυτευτεί ο σπόρος του» είπε η ίδια σε μια τηλεφωνική συνέντευξη.
Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας είναι η απλότητα του ποδοσφαίρου.

Μερικές κάλτσες ή κάποια κομμάτια χαρτιού μπορούν να τυλιχτούν και να δημιουργήσουν μια μπάλα. Οποιοδήποτε επίπεδο μέρος μπορεί να γίνει ένα μικρό γήπεδο.

«Δε χρειάζεται να έχεις παπούτσια, δεν απαιτείται να χρησιμοποιείς μια κανονική μπάλα» πρόσθεσε η ίδια.

Επιπλέον, το ποδόσφαιρο εκείνα τα χρόνια ήταν μια πιο φτηνή μορφή διασκέδασης, σε σχέση με το θέατρο, για παράδειγμα.

Ο συγγραφέας David Goldblatt είχε γράψει ότι το 1919 στο ντέρμπι μεταξύ των ομάδων Fluminense και Flamengo στο Ρίο ντε Τζανέιρο υπήρχαν 18.000 οπαδοί και έξω από το γήπεδο, χωρίς εισιτήριο, υπήρχαν άλλες 5.000 συγκεντρωμένοι.

Η επιτυχία του ποδοσφαίρου βοήθησε στη χάραξη της θέσης της Βραζιλίας στον κόσμο και ενδυνάμωσε το ηθικό των Βραζιλιάνων για τους εαυτούς τους και για τη χώρα τους.

«Το ποδόσφαιρο ήταν η πρώτη μάχη, που οι Βραζιλιάνοι… μπήκαν και κέρδισαν» είπε ακόμη η Alfonsi.
«Μεταμορφώσαμε το ποδόσφαιρο σε κάτι άλλο, με το δικό μας ξεχωριστό βραζιλιάνικο τρόπο».

Ο Mills πιστεύει ότι αν ζούσε σήμερα ο Miller (πέθανε το 1953), θα θαύμαζε την τέχνη και την τεχνική των βραζιλιάνων παικτών, «όμως δε θα ένιωθε τον ίδιο θαυμασμό και για τη FIFA και τη σπατάλη εκατοντάδων εκατομμυρίων. Αυτό θα τον άφηνε εμβρόντητο!».