Οι ανατροπές στις ΔΕΚΟ

Η ανάγκη για παρέμβαση με στόχο την εξυγίανση και τη συγκράτηση και μείωση των δαπανών στις ΔΕΚΟ είναι επιτακτική.

– Τα τελευταία πέντε χρόνια τα συσσωρευμένα ελλείμματα (χρέος) – μόνο των 11 πιο ζημιογόνων ΔΕΚΟ – έχει υπερδιπλασιαστεί από 5,6 δις ευρώ σε 13,2 δις ευρώ.

– Τα ετήσια ελλείμματα των ΔΕΚΟ που σήμερα εποπτεύονται από την Ειδική Γραμματεία ΔΕΚΟ που Υπουργείου Οικονομικών ξεπερνούν το 1,5 δις ευρώ.

-Οι δαπάνες μισθοδοσίας έχουν αυξηθεί κατά περίπου 9% τα τελευταία τρία χρόνια τη στιγμή που η απασχόληση μειώθηκε κατά περίπου 6%.

– Ο δείκτης μισθολογικού κόστους προς έσοδα είναι περίπου 80% ενώ για πέντε μεγάλες ΔΕΚΟ το μισθολογικό κόστος ξεπερνά τα έσοδα (το 2009 στην ΕΘΕΛ ήταν 164% των εσόδων, στον ΗΛΠΑΠ 147,5%, στην ΕΑΣ 143,9%, στον ΗΣΑΠ 110,4% και στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ 109,8%).

– Η μέση ετήσια αμοιβή στις ΔΕΚΟ το 2009 ξεπερνούσε τα 40.000 ευρώ και είναι 100% (διπλάσια) από τη μέση αμοιβή στον ιδιωτικό τομέα και 40% υψηλότερη από τη μέση αμοιβή στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα.
Ένας μεγάλος πλέον αριθμός ΔΕΚΟ περιλαμβάνονται και συνυπολογίζονται στα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης, ενώ οι καταπτώσεις εγγυήσεων για τις ΔΕΚΟ που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις καταγράφονται επίσης στα ελλείμματα.

Ειδικότερα η δημοσιονομική επιβάρυνση από τις ΔΕΚΟ συνοψίζεται στα εξής:

– Τα αποτελέσματά τους προστίθενται στο ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης

– Επιχορηγούνται από τον Τακτικό Προϋπολογισμό (ανεξάρτητα αν ανήκουν ή όχι στη Γενική Κυβέρνηση ως στατιστικό δημοσιονομικό μέγεθος)

-Παρουσιάζουν αποτελέσματα με βάση ειδικούς πόρους που έχουν θεσπιστεί προς όφελός τους σε βάρος των πολιτών, καταναλωτών και φορολογούμενων (π.χ. ΕΡΤ)

Με δεδομένη την βούληση της Κυβέρνησης να μην γίνουν απολύσεις και να διατηρηθεί ο δημόσιος χαρακτήρας σε τομείς όπως οι αστικές συγκοινωνίες, προχωράμε σε δύο σημαντικά πεδία παρεμβάσεων. Το πρώτο έχει ως στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας στην οικονομική διαχείριση των ΔΕΚΟ με στόχο των εξορθολογισμό όλων των δαπανών και το δεύτερο αφορά στην εισοδηματικής πολιτική που θα εφαρμοστεί από 1η Ιανουαρίου 2010.

Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται η βελτίωση του πλαισίου οικονομικής εποπτείας των ΔΕΚΟ, ώστε να ελεγχθεί το μέγεθος των ελλειμμάτων που επιβαρύνουν άμεσα και έμμεσα τον Τακτικό Προϋπολογισμό, να ενισχυθεί η διαφάνεια και η λογοδοσία στην οικονομική τους διαχείριση. Για το σκοπό αυτό προτείνονται τα εξής μέτρα:

-Κατάργηση εξαιρέσεων κεφαλαίου Α, επέκταση εφαρμογής του νόμου 3429/2005. Κριτήριο για την ένταξη στο κεφάλαιο Α είναι η πλειοψηφική συμμετοχή του δημοσίου σε ΝΠΙΔ (μη εισηγμένα στο ΧΑΑ και συνδεόμενα με αυτά) εκτός και αν η διοίκηση και διαχείριση δεν ασκούνται από το δημόσιο.

– Ένταξη στο πεδίο εποπτείας του Υπουργείου Οικονομικών των ΔΕΚΟ και των ΝΠΙΔ που υπάγονται στην Γενική Κυβέρνηση (η ένταξη αυτή αφορά μόνο στο σκέλος της οικονομικής τους εποπτείας, η λειτουργική εποπτεία παραμένει στα καθ’ ύλην αρμόδια υπουργεία). Μεταξύ των «νέων» επιχειρήσεων που θα υπάγονται στην οικονομική εποπτεία του Υπουργείου Οικονομικών είναι το Αττικό Μετρό, η Εγνατία Οδός, η ΕΡΤ, το Κτηματολόγιο ΑΕ, το ΤΡΑΜ.

– Υποβολή τριμηνιαίων οικονομικών καταστάσεων ελεγμένων από Ορκωτούς Ελεγκτές και δυνατότητα επιβολής της υποχρέωσης για συνεπή παροχή οικονομικών δεδομένων στις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, ακόμη και με διακοπή της χρηματοδότησης σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.

Το σχέδιο νόμου ρυθμίζει επίσης την εισοδηματική πολιτική για τις ΔΕΚΟ από την 1η Ιανουαρίου 2011 ως εξής:

– Θέσπιση ανώτατου πλαφόν 4.000 ευρώ τον μήνα (μικτά) υπολογιζόμενα σε δωδεκάμηνη βάση. Εξαιρούνται Πρόεδροι, Διοικητές και Διευθύνοντες Σύμβουλοι (για τους οποίους ισχύει το πλαφόν που είχε οριστεί με τον νόμο 3833/2010). Η ρύθμιση αυτή αφορά περίπου το 10% των υπαλλήλων των ΔΕΚΟ συνολικά.

– Μείωση αποδοχών κατά 10% σε αποδοχές που ξεπερνούν τα 1.800 ευρώ τον μήνα (μικτά). Απαλλάσσονται τα επιδόματα οικογενειακής κατάστασης και ανθυγιεινής εργασίας. Η ρύθμιση αυτή αφορά προοδευτικά (ξεκινώντας από οριακές μειώσεις στις αποδοχές και φτάνοντας στη μέγιστη μείωση του 10%) σε περίπου 89% των υπαλλήλων των ΔΕΚΟ. Μόνο 11% των υπαλλήλων ΔΕΚΟ έχουν μηνιαίες μικτές αποδοχές κάτω από 1800 ευρώ.

– Σε επίπεδο φορέα, θέσπιση ανώτατης δαπάνης 10% επί των συνολικών δαπανών μισθοδοσίας για αμοιβές όπως υπερωριακής εργασίας, υπερεργασίας, εκτός έδρας, οδοιπορικών, καθώς και εργασίας τις εξαιρέσιμες μέρες. Η ρύθμιση αυτή θα επηρεάσει τους υπαλλήλους ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο η επιχείρηση θα κατανείμει τις αμοιβές.

-Μέγιστη δυνατή μείωση συνολικών αμοιβών ενός εργαζόμενου 25%.