Για την οριοθέτηση ΑΟΖ και τη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας για τις θαλάσσιες ζώνες μίλησε ο ομότιμος καθηγητής στο Μέριλαντ και «πατέρας» των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών, Θεόδωρος Καρυώτης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Open.
«Περίμενα 38 χρόνια για να ασχοληθούμε σημαντικά με την ΑΟΖ, είναι μεγάλη η χαρά μου. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που έχει θαλάσσια σύνορα με 6 κράτη» τόνισε ο κ. Καρυώτης.
Ο καθηγητής αναφέρθηκε στα οφέλη της συμφωνίας με την Ιταλία, αλλά και στις επιδιώξεις της Ελλάδας για συμφωνία και με την Αίγυπτο.
«Τα οφέλη (σ.σ.: από την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ιταλία) είναι ότι αυτή η θάλασσα μας ανήκει πλέον κι επίσημα. Είχαμε την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας, όμως η ΑΟΖ έχει μεγαλύτερη αξία γιατί περιλαμβάνει την αλιεία, το περιβάλλον κτλ. Υπάρχουν 137 κράτη που έχουν ανακηρύξει ΑΟΖ χωρίς προβλήματα. Η συμφωνία με την Ιταλία έχει ωστόσο, ορισμένα προβλήματα στα θέματα αλιείας, είναι μία απαράδεκτη θέση, δεν έπρεπε να τους το δώσουμε αυτό. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που δεν ήθελαν από το 1977 να υπογράψουμε, για την αλιεία. Κάτι που μπορεί να σημαίνει ότι θα ψαρεύουν στα ανοιχτά της Κρήτης και της Ρόδου».
Ο κ. Καρυώτης αναφέρθηκε στη συνέχεια στην κρισιμότητα της υπογραφής συμφωνίας και με την Αίγυπτο: «Το θέμα είναι ότι η Αίγυπτος δεν θέλει να τα χαλάσει με την Τουρκία και δεν θέλουν να κάνουν μια τμηματική οριοθέτηση. Το δίκαιο της θάλασσας απαγορεύει τμηματικές οριοθετήσεις. Αυτό θέλουν να το κάνουν (σ.σ.: οι Τούρκοι) γιατί σημαίνει ότι δεν θέλουν να έχουμε επαφή με Καστελόριζο και Στρογγύλη και θα χάσουμε και τα θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο. Αυτό αν το κάνουν θα μπει σφήνα στο παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο».
Όσο για το αν μια συμφωνία με την Αίγυπτο θωρακίζει την Ελλάδα απέναντι στις βλέψεις του Ερντογάν, είπε: «Ναι βέβαια. Αν έρθει και η υπογραφή με την Αίγυπτο, μετά την Ιταλία θα είναι η πρώτη φορά που θα στριμώξουμε τον Τραμπ όταν ο Σίσι δεχθεί να κάνουμε τα θαλάσσια σύνορα και θα είναι η “σφήνα” που θα μας οδηγήσει ακόμα και στη Χάγη για να λυθούν αυτές οι διαφορές κάτι που απεύχεται ο Ερντογάν και η σημερινή κυβέρνηση της Λιβύης».
Γιατί όμως η Αίγυπτος είναι απρόθυμη να προβεί στην υπογραφή συμφωνίας με την Ελλάδα;
«Η Τουρκία βάσει του δικαίου της θάλασσας δεν έχει σύνορα με την Αίγυπτο γιατί η Ελλάδα έχει σύνορα με την Κύπρο. Κι έτσι μένει εκτός και η Αίγυπτος, η οποία δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία. Αυτό δεν θέλουν να το κάνουν (σ.σ.: να υπογράψουν συμφωνία με την Ελλάδα οι Αιγύπτιοι) για να μην θυμώσουν οι Τούρκοι, που τους έχουν… τάξει και περισσότερη θάλασσα».
Ο κ. Καρυώτης αναφέρθηκε και στον ρόλο που παίζει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στην περιοχή.
«Το κύριο πρόβλημά μας όμως δεν είναι ο Ερντογάν, αλλά ο φιλότουρκος Τραμπ. Το ότι μίλησαν αρκετή ώρα για τη Λιβύη, σημαίνει πολλά για εμάς. Ο Ερντογάν είναι αρκετά παρανοϊκός, παρομοίως με τον Τραμπ κι έχει επιθετικότητα ούτως ή άλλως, δεν χρειάζεται να διατηρεί καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ».
«Εάν οι Τούρκοι πάνε γεωτρύπανο στα ανοιχτά της Ελλάδας είναι σοβαρό πρόβλημα»
Ο κ. Καρυώτης έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο οι Τούρκοι να ξεκινήσουν γεωτρήσεις ανοιχτά της Κρήτης.
«Εάν οι Τούρκοι πάνε γεωτρύπανο στα ανοιχτά της Ελλάδας είναι σοβαρό πρόβλημα. Κι ο μόνος τρόπος που θα λυθεί αυτό είναι η παρέμβαση των ΗΠΑ, που, πολύ φοβάμαι, ότι θα πουν δώστε λίγη θάλασσα στην Τουρκία για να λυθεί το θέμα. Κινδυνεύουμε να υπάρξει ελληνοτουρκικός πόλεμος, αν πάει τουρκικό γεωτρύπανο να τρυπήσει στην Κρήτη. Εκεί, θα είμαστε μόνοι, και τότε είναι που φοβάμαι ότι θα μπει ο Τραμπ. Οι Τούρκοι ζητάνε θάλασσα και θα παρέμβει για να πάρουν λίγη».
Όσο για τα νησιά και την ΑΟΖ, είπε: «Γελάει όλος ο κόσμος με τις αιτιάσεις για τα νησιά και την ΑΟΖ. Είναι παγκοσμίως γνωστό, δεν το αμφισβητεί κανείς, τα νησιά έχουν ΑΟΖ».
Ο καθηγητής μίλησε και για τον «μύθο» των ίσων αποστάσεων των ΗΠΑ απέναντι σε Ελλάδα και Τουρκία.
«Δεν υπήρχαν ποτέ ίσες αποστάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας από τις ΗΠΑ. Υπήρχε παλαιότερα και το σχέδιο Άτσεσον (σ.σ.: τo σχέδιο Άτσεσον ήταν πρόταση λύσης του Κυπριακού από τον Αμερικανό διπλωμάτη Ντιν Άτσεσον, η οποία προτάθηκε το 1964). Οι ΗΠΑ γνώριζαν ότι η θάλασσά μας έχει υδρογονάνθρακες. Και είχαν αποφασίσει να δώσουν το Καστελόριζο και να πάρουμε την Κύπρο, αλλά το αρνήθηκε ο “γέρος” Παπανδρέου. Αυτό που ξέρουν οι Τούρκοι είναι ότι δεν έχουν υδρογονάνθρακες και πήγαν να κάνουν αυτή τη γελοία συμφωνία με τη Λιβύη. Αυτοί είναι ικανοί να πάνε στην Πορτογαλία και να τους πουν ότι έχουν σύνορα!».
Δείτε το βίντεο:
Η διαδρομή του Θεόδωρου Καρυώτη
Ο Θεόδωρος Καρυώτης είναι οικονομολόγος. Δίδαξε οικονομικές επιστήμες στο Πανεπιστημιακό Σύστημα του Μέριλαντ (University System of Maryland) και έχει λάβει δύο βραβεία έξοχης διδασκαλίας από το University College. Έχει επίσης διδάξει στο Πανεπιστήμιο Ιρκούτσκ της Σιβηρίας και σε ένα αμερικανικό πλωτό πανεπιστήμιο (Semester at Sea).
Διατέλεσε οικονομικός σύμβουλος της πρώτης κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου στην Πρεσβεία της Ουάσινγκτον και ήταν μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982.
Είναι ο κατεξοχήν ειδικός στα ζητήματα ΑΟΖ και έχει γράψει άρθρα και βιβλία, στα ελληνικά και τα αγγλικά, για αυτό το θέμα. Ζει στην Ουάσινγκτον των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Θεόδωρος Καρυώτης υπήρξε πρωτοπόρος στην ανάδειξη της σημασίας της ΑΟΖ για το Δίκαιο της Θάλασσας, ειδικά μάλιστα για την Ελλάδα. Ο καθηγητής κατάφερε να εισαγάγει τη νέα αυτή έννοια στη δημόσια συζήτηση. Δυστυχώς, οι επίμονες προσπάθειες να παροτρύνει τις πολιτικές ηγεσίες να αναλάβουν δράση, προσπάθειες που ξεκίνησαν επί των κυβερνήσεων Ανδρέα Παπανδρέου, στις οποίες συμμετείχαν και πολλοί ακόμη, δεν καρποφόρησαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Κυπριακή Δημοκρατία όρισε τη δική της ΑΟΖ ήδη από το 2004, κερδίζοντας «πόντους» στις τρέχουσες διεθνείς έρευνες για υδρογονάνθρακες. Την ίδια πρωτοβουλία προσδιορισμού της εθνικής τους ΑΟΖ έχουν ήδη αναλάβει 138 παράκτια κράτη.
Ο προσδιορισμός και η ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ αποτελεί κρίσιμο ζήτημα και σε ό, τι αφορά τον έλεγχο της επιθετικότητας της Τουρκίας, που συνεχίζεται επί δεκαετίες στο Αιγαίο και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
