Με βασική μεταρρύθμιση την καθιέρωση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές, παραδόθηκε επίσημα στον υπουργό Εσωτερικών η πρόταση της Επιτροπής, που συστάθηκε από το υπουργείο, για την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Tοπικής Aυτοδιοίκησης.
Πρόκειται για ένα πόνημα 442 σελίδων, το οποίο αποτελεί την πρόταση της κυβέρνησης στον σχετικό διάλογο που θα ακολουθήσει με τα κόμματα και τους φορείς, ενώ το υπουργείο φιλοδοξεί έως τα μέσα του έτους οι αλλαγές να έχουν λάβει τη μορφή νομοθετήματος. Ο Πάνος Σκουρλέτης δήλωσε ότι το υπουργείο είναι «ανοιχτό σε προτάσεις» αλλά ξεκαθάρισε ότι «ως κυβέρνηση κρατάμε το δικαίωμα να νομοθετούμε και θα κριθούμε γι’ αυτό».
Κατηγόρησε την ΚΕΔΕ για την απόφασή της να αποσυρθεί από την Επιτροπή λέγοντας ότι «δεν βοηθάει την Τοπική Αυτοδιοίκηση εάν επηρεασμένη από άλλα κέντρα, εκτός της Αυτοδιοίκησης, προσπαθεί να δημιουργήσει σαματά», ενώ πρόσθεσε ότι από τα συνθήματα που χρησιμοποιούν προσπαθούν να εξυπηρετήσουν την επικοινωνιακή τακτική της ΝΔ.
Αναφερόμενος στις αρμοδιότητες, ο υπουργός τόνισε ότι «θέλουμε να δώσουμε αρμοδιότητες και να ξεφύγουμε από το κράτος – αφέντη που θέλει να ελέγχει τα πάντα. Δεν μπορούμε όμως να προσφύγουμε στη αφελή άποψη ότι ο κάθε δήμαρχος κάνει ό,τι θέλει. Δεν είναι κανένας πασάς στον τόπο του».
Ο Κώστας Πουλάκης, γενικός γραμματέας του υπουργείου και πρόεδρος της Επιτροπής, σημείωσε ότι οι δύο προηγούμενες μεταρρυθμίσεις («Καποδίστριας», «Καλλικράτης») «είχαν γίνει στενός κορσές για τη λειτουργία της αυτοδιοίκησης, ενώ άφησαν πολλές εκκρεμότητες που φιλοδοξεί να καλύψει η παρούσα αναθεώρηση».
Για το εκλογικό σύστημα προτείνεται ειδικότερα η εκλογή των δημοτικών συμβουλίων με απλή αναλογική με βάση τα αποτελέσματα της πρώτης Κυριακής, ενώ αν δεν επιτευχθεί πλειοψηφία 50% + 1 ψήφο, η εκλογή δημάρχου γίνεται τη δεύτερη Κυριακή.
Δικαίωμα ψήφου στους αλλοδαπούς, εκτός ΕΕ, δεν δίνεται καθώς δεν προβλέπεται από το Σύνταγμα και υπάρχει σχετική αρνητική απόφαση του ΣτΕ, ενώ προκρίνεται να δοθεί το δικαίωμα του εκλέγειν στους πολίτες της ΕΕ και στις περιφερειακές εκλογές.
Η Επιτροπή ζητεί οι αυτοδιοικητικές εκλογές να αποσυνδεθούν από τις ευρωεκλογές (με το ισχύον σύστημα ο α΄ γύρος διεξάγεται μία Κυριακή προ των ευρωεκλογών) και να διεξάγονται κάθε τέσσερα -αντί για πέντε- χρόνια περί τα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, όπως συνέβαινε πριν από τον «Καλλικράτη».
Προτείνεται, επίσης, η κατάργηση των σημερινών δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων ως δομών ενδοδημοτικής αποκέντρωσης και τη θέση τους να διαδεχτούν συμβούλια στα όρια των σημερινών δημοτικών ενοτήτων, δηλαδή των δήμων και κοινοτήτων που καταργήθηκαν με τον Καλλικράτη. Για τις περιφέρειες προτείνεται η διατήρηση της Περιφερειακής Ενότητας και η κατάργηση του θεσμού του άμεσα εκλεγόμενου χωρικού αντιπεριφερειάρχη.
