Σύγκρουση στη Βουλή για το Plan X

Με τις προτάσεις της κυβέρνησης για το νέο Σύνταγμα ανά χείρας, τη λίστα με τα όσα πέτυχε και όσα δεν κατάφερε στη διαπραγμάτευση – δη του πρώτου εξαμήνου – και πρόθεση μετωπικής σύγκρουσης με την αξιωματική αντιπολίτευση για ζητήματα διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς ο Αλέξης Τσίπρας προσέρχεται στη σημερινή συζήτηση στη Βουλή για το αίτημα της ΝΔ για Εξεταστική Επιτροπή.

Του Νίκου Ανδριόπουλου

Στο κυβερνητικό επιτελείο εκτιμούν ότι η Νέα Δημοκρατία επιχειρεί να αποπροσανατολίσει την ατζέντα από την Συνταγματική Αναθεώρηση, η οποία όπως τονίζουν φανερώνει μία στάση αμηχανίας αφού απελευθερώνει φυγόκεντρες δυνάμεις εντός της Συγγρού. Παράλληλα, συνεργάτες του πρωθυπουργού αποδίδουν την εν λόγω πρωτοβουλία στην προσπάθεια συσπείρωσης του κομματικού ακροατηρίου, πόλωσης και πολέμου φθοράς κατά της κυβέρνησης, ελλείψει ουσιαστικού αντιπολιτευτικού αφηγήματος.

Σε αυτό το πλαίσιο ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να παραθέσει αναλυτικά τις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης, κάνοντας έναν ευρύ απολογισμό των πεπραγμένων κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης που αποτελεί και το «επίδικο» για τη ΝΔ. Παράλληλα, στη φαρέτρα του πρωθυπουργού βρίσκονται και οι τοποθετήσεις στελεχών της ΝΔ, όπως του Βαγγέλη Μεϊμαράκη για την ανάγκη ύπαρξης ενός plan b στη διαπραγματευτική διαδικασία, καθώς θεωρείται δεδομένο ότι η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επικεντρώσουν εκεί τα βέλη τους.

Πέραν τούτων ωστόσο, δεδομένο είναι ότι ο πρωθυπουργός θα καλέσει τον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης να βάλει το δάχτυλο επί τον τύπον των ήλων, καλώντας τον να πάρει σαφής θέσεις στις προτάσεις που παρέθεσε το βράδυ της Δευτέρας στο προαύλιο της Βουλής για την αναθεώρηση του Συντάγματος και το πέρασμα στη «Νέα Μεταπολίτευση».

Τα δύο βασικά ζητήματα, τα οποία αναμένεται να προτάξει το Μαξίμου είναι ο νέος τρόπος εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας με «λελογισμένα αυξημένες αρμοδιότητες» και η αναβάθμιση του θεσμού των δημοψηφισμάτων ως αμεσότερη δημοκρατία. Με την πρόταση για την εκλογή του ΠτΔ, η οποία ταυτίζεται με αυτή του Βαγγέλη Μεϊμαράκη και την οποία καλοβλέπει σχεδόν σύσσωμο το «καραμανλικό» μπλοκ, ο Αλέξης Τσίπρας θα επιχειρήσει να φέρει σε δύσκολη θέση τον Κ. Μητσοτάκη, ενώ την ίδια ώρα ήδη στην Ηρώδου Αττικού καταλογίζουν δυσανεξία της ΝΔ σε ό,τι παραπέμπει σε εμβάθυνση της δημοκρατίας, αναφορικά με τα δημοψηφίσματα. Πέραν αυτού ωστόσο, στο Μαξίμου εκτιμούν ότι η ΝΔ αποστρέφεται το ενδεχόμενο διενέργειας δημοψηφίσματος διότι οι θέσεις της για το νέο Σύνταγμα σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής σφυγμομετρήσεις απηχούν το μικρότερο ποσοστό της κοινωνίας, γεγονός που θα οδηγήσει σε μία ακόμα ήττα της στις κάλπες, με ό,τι μήνυμα μπορεί να περνά αυτό στους πολίτες και το εκλογικό σώμα.

Παράλληλα, ο πρωθυπουργός αναμένεται να ταυτίσει τη ΝΔ και τον ίδιο τον πρόεδρό της με ό,τι παλαιό κομμάτι του πολιτικού συστήματος κατηγόρησε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του πως ευθύνεται” για την οικονομική και ηθική χρεοκοπία. Ο μόνος τρόπος για να βγούμε από την κρίση, μια και καλή, είναι να τελειώνουμε με το παλιό. Να τελειώσουμε με αυτά που μας έφτασαν έως εδώ» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Ευρύς διάλογος και στο βάθος δημοψήφισμα

Προς την κατεύθυνση της μαζικής συμμετοχής της ίδιας της κοινωνίας για τις βάσεις της Νέας Μεταπολίτευσης, ο Αλέξης Τσίπρας απηύθυνε ανοιχτή πρόσκληση προς τους πολίτες: «Από εδώ, από τη Βουλή των Ελλήνων, το ναό της Δημοκρατίας, σας καλώ σήμερα όλες και όλους, όλες τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις του τόπου και πρώτα απ’ όλα τους ίδιους τους πολίτες, τον ίδιο το λαό, σε έναν ευρύ, ανοικτό και γόνιμο διάλογο για ένα νέο Σύνταγμα που θα σηματοδοτήσει την νέα μεταπολίτευση».

Έτσι, τον Σεπτέμβριο θα ανακοινωθεί η σύνθεση μιας επιτροπής, που θα αναλάβει να «τρέξει» την όλη διαδικασία. Σε πρώτη φάση θα οργανωθούν συζητήσεις για την αναθεώρηση σε όλους τους δήμους της χώρας με τη συμμετοχή επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, κινήσεων πολιτών και μεμονωμένων ατόμων.

Στο επόμενο στάδιο προβλέπεται η διοργάνωση 13 συνελεύσεων σε κάθε περιφέρεια της χώρας με παράλληλες εκδηλώσεις θεματικής διαβούλευσης και προτάσεις σε ειδική ιστοσελίδα που θα κατασκευαστεί για τη διεύρυνση του διαλόγου.

Σε αυτή τη φάση ο πρωθυπουργός άφησε ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο διενέργειας δημοψηφίσματος για την αναθεώρηση, εξηγώντας ότι οι πολίτες πρέπει να έχουν λόγο στη διαμόρφωση του νέου συντάγματος και υποστηρίζοντας ότι αυτό δεν έρχεται σε αντίθεση με τα όσα ορίζει το άρθρο 110 για τη διαδικασία της αναθεώρησης.

Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, η Επιτροπή που θα έχει συσταθεί από το Σεπτέμβρη θα παραδώσει με κωδικοποιημένη έκθεσή της τα αποτελέσματα σε όλα τα πολιτικά κόμματα για να ξεκινήσει ο πολιτικός διάλογος και να συγκληθεί η αρμόδια Επιτροπή της Βουλής.

Αναλυτικά, οι προτάσεις της κυβέρνησης, που διακρίνονται σε πέντε άξονες είναι:

1ος άξονας: αρχιτεκτονική του πολιτεύματος

– συνταγματική καθιέρωση απλής αναλογικής
– εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας που θα συνοδεύεται από πρόταση για νέο πρωθυπουργό
– εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό εάν αποτύχει η Βουλή σε δύο διαδοχικές ψηφοφορίες την εκλογή του
– λελογισμένη αύξηση αρμοδιοτήτων ΠτΔ, όπως δικαιώματα να απευθύνεται στη Βουλή, να συγκαλεί Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών, να παραπέμπει ψηφισμένο νόμο σε ειδικό γνωμοδοτικό όργανο, αποτελούμενο αποκλειστικά από δικαστές
– κανένας Βουλευτής να μην μπορεί να εκλέγεται για πάνω από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη
– Πρωθυπουργός, εκτός των υπηρεσιακών, να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός από το λαό, δηλαδή μόνο εν ενεργεία Βουλευτής

2ος άξονας: ενίσχυση των θεσμών άμεσης δημοκρατίας

– Υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα, οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του Κράτους
– Δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα και με συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά, καθώς και για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες

3ος άξονας: ενίσχυση του κράτους δικαίου

– Για τον συνταγματικό έλεγχο, θεσμοθέτηση ενός ειδικού γνωμοδοτικού οργάνου, αποτελούμενου αποκλειστικά από δικαστές των Ανώτατων Δικαστηρίων που σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά από πρόταση του ΠτΔ ή της Κυβέρνησης ή 120 Βουλευτών θα γνωμοδοτεί επί ψηφισμένου νομοσχεδίου εντός συντομότατης μάλιστα προθεσμίας
– Κατάργηση βουλευτικής ασυλίας
– Ριζική αναδιάρθρωση διάταξης περί ευθύνης υπουργών
– Οι ανεξάρτητες αρχές να συγκροτούνται με μικρότερες πλειοψηφίες σε περίπτωση που τα 4/5 δεν συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένη προθεσμία.

4ος άξονας: σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας

– ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας
– κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας του πολιτικού όρκου στις ορκωμοσίες των αιρετών του πολιτεύματος, των δικαστών και των υπόλοιπων δημόσιων λειτουργών

5ος άξονας: κοινωνικά δικαιώματα

– ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας
– σαφής και αποτελεσματική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού. Συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας της διαιτησίας