«Οι ώρες των μεγάλων αποφάσεων για την ΕΕ έχουν φτάσει», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τις Βρυξέλλες, όπου προσήλθε για την έκτακτη σύνοδο κορυφής των «27» με θέμα την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας την ώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ παγώνει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία.
«Σήμερα στο έκτακτο Συμβούλιο θα συζητήσουμε καταρχάς τις προτάσεις που έχει καταθέσει η πρόεδρος της Κομισιόν για το πώς μπορούμε δραστικά να ενισχύσουμε ως ΕΕ την αποτρεπτική μας δυνατότητα», συνέχισε ο πρωθυπουργός.
Η δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη:
Οι ώρες των μεγάλων αποφάσεων για την ΕΕ έχουν φτάσει. Σήμερα θα συζητήσουμε τις προτάσεις της προέδρου της οποίες έχει καταθέσει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το πώς μπορούμε να ενισχύσουμε δραστικά ως ΕΕ την αποτρεπτική μας δυνατότητα.
Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου γιατί αγωνιστήκαμε η Ελλάδα και εγώ προσωπικά για πολύ καιρό προκειμένου να πείσουμε τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ότι αυτό που ξεκινάει σήμερα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και πολύ καιρό.
Χαιρετίζω ιδιαίτερα τις προτάσεις για δημοσιονομική ευελιξία έτσι ώστε τα κράτη μέλη που ήδη δαπανούν αν του 3% του ΑΕΠ τους σε αμυντικές δαπάνες να μπορούν να εξακολουθούν το κάνουν.
Είναι πολύ σημαντικό αυτή η δημοσιονομική ευελιξία να αφορά όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Να ενθαρρύνει αυτούς που ξοδεύουν λίγα να ξοδέψουν περισσότερα, να επιβραβεύσει αυτούς που ξοδεύουν περισσότερα και να τους επιτρέψει να ξοδέψουν ακόμα πιο πολλά για την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα.
Είναι σημαντικό επίσης ότι δημιουργούνται καινούρια χρηματοδοτικά εργαλεία από αδιάθετους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και αυτό αποτελούσε μια πάγια ελληνική θέση και αναμένουμε την εξειδίκευση των προτάσεων αυτών και σήμερα και στο επόμενο ευρωπαϊκό συμβούλιο.
Στους κρίσιμους καιρούς τους οποίους ζούμε η στρατηγική αυτονομια της ΕΕ πρεπει να αποτελεί αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα.
Ταυτόχρονα στην προσπάθειά μας να στηρίξουμε την Ουκρανία για να επιτευχθεί μια δίκαιη και βιώσιμη λύση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια να εμπλέξουμε τις ΗΠΑ σε αυτό το νέο σχήμα μίας διατηρήσιμης ειρήνης η οποία θα στηρίζεται πρώτα και πάνω απ’ όλα στην ισχύ. Είναι σημαντικό να μπορούμε να παρέχουμε την επόμενη μέρα στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας και σε αυτό το σχήμα εγγυήσεων ασφαλείας θα πρέπει να συμμετέχουν και Ηνωμένες Πολιτείες και θα πρέπει διαρκώς να αγωνιζόμαστε έτσι ώστε να πείσουμε τις ΗΠΑ πολιτείες ότι αυτό είναι και προς το δικό τους συμφέρον.
Το ΕΛΚ υποστηρίζει τις προτάσεις Μητσοτάκη – Τουσκ για μία ευρωπαϊκή αντιπυραυλική ασπίδα
Εντωμεταξύ, αποφασισμένη να συμβάλλει ουσιαστικά, προκειμένου να δημιουργηθεί μία πραγματική ευρωπαϊκή αμυντική ένωση είναι η ηγεσία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, όπως αναφέρει σε ανάρτηση της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά τη σημερινή προσύνοδο του στις Βρυξέλλες με τη συμμετοχή και του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ahead of today's #EUCO, the EPP Summit adopted a "Declaration on European Defence", tabled by @kmitsotakis, emphasising the need to shore up defence spending in the EU and use fiscal flexibilities under the Stability & Growth Pact in an equal way for all Member States. pic.twitter.com/gkof5snW5J
— EPP (@EPP) March 6, 2025
Το «Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα είναι έτοιμο να ηγηθεί της συγκεκριμένης προσπάθειας και να υποστηρίξει φιλόδοξες πρωτοβουλίες, όπως οι προτάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ντόναλντ Τουσκ για μία ευρωπαϊκή αντιπυραυλική ασπίδα», τονίζεται στην ίδια ανάρτηση.
Η διακήρυξη του ΕΛΚ
«Η ανάγκη για τους Ευρωπαίους να ενισχύσουν επειγόντως την άμυνά τους είναι σήμερα σαφέστερη από ποτέ. Η παράνομη εισβολή της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει ανατρέψει την αρχιτεκτονική ασφαλείας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Ταυτόχρονα, οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, στις οποίες εμπλέκονται τόσο κρατικοί όσο και μη κρατικοί παράγοντες, δημιουργούν αποσταθεροποιητικά αποτελέσματα. Ταυτόχρονα, νέες μορφές υβριδικών απειλών, όπως η παραπληροφόρηση και οι κυβερνοεπιθέσεις, απειλούν την ανθεκτικότητα των κοινωνιών μας και απαιτούν μια ολιστική προσέγγιση όσον αφορά την ετοιμότητα. Επιπλέον, η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει δείξει την τάση της να επαναπροσδιορίσει και να επανασχεδιάσει τη δέσμευσή της στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, διαθέτοντας ενδεχομένως λιγότερους πόρους για την υπεράσπιση των Ευρωπαίων συμμάχων της, ενώ τους προτρέπει να συμβάλουν περισσότερο στην κατανομή των βαρών εντός του ΝΑΤΟ.
Είναι αλήθεια ότι έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος τα τελευταία χρόνια και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα έχει αναλάβει, σε όλα τα επίπεδα, ηγετικό ρόλο προς μια πραγματική Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση. Πολλές χρήσιμες πρωτοβουλίες έχουν αναληφθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, ιδίως από το 2022 ή νωρίτερα. Οι εθνικές αμυντικές δαπάνες έχουν αυξηθεί σε ολόκληρη την ήπειρο, πρωτοβουλίες όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (EDF) έχουν ήδη δείξει τις δυνατότητές τους, ενώ άλλες, όπως η Ευρωπαϊκή Στρατηγική Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIS) και το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP), μπορούν να θέσουν το πλαίσιο για περαιτέρω πρόοδο.
Ωστόσο, εξακολουθούμε να υστερούμε και ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας. Για να ανταποκριθούμε στις αναδυόμενες προκλήσεις και να δημιουργήσουμε τα θεμέλια για τη στρατηγική μας αυτονομία, πρέπει να αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά τα κενά και τις ανεπάρκειές μας.
Η χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας έχει αποδειχθεί το πιο περίπλοκο ζήτημα σε αυτήν την προσπάθεια. Έχουν διερευνηθεί διάφορες επιλογές, από την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) ή την αναπροσαρμογή της χρήσης των ταμείων συνοχής και/ή των κονδυλίων Next Generation EU (NGEU) έως τον κοινό δανεισμό μέσω της ΕΕ ή μέσω φορέα ειδικού σκοπού. Πρέπει να παραμείνουμε ανοιχτοί σε αυτές τις επιλογές, χωρίς να θυσιάζουμε την ταχύτητα για την τελειότητα. Ωστόσο, πρέπει να επιδιώξουμε ορισμένους παράγοντες που θα αλλάξουν το παιχνίδι για να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα τόσο σε φίλους όσο και σε εχθρούς σχετικά με τη δέσμευσή μας να λάβουμε σοβαρά υπόψη την άμυνα της ΕΕ. Συλλογικές πρωτοβουλίες, όπως η ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής ασπίδας αεράμυνας, μπορούν να αντιμετωπίσουν σημαντικά τρωτά σημεία της ασφάλειάς μας, να προσφέρουν κίνητρα στις ευρωπαϊκές αμυντικές εταιρείες να καινοτομήσουν και να ενισχύσουν τη συνολική αμυντική μας στάση.
Οι Ευρωπαίοι σημείωσαν πρόσφατα πρόοδο στην ενίσχυση της άμυνάς τους, αλλά μένουν ακόμη πολλά να γίνουν. ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια, συμπληρωματικά προς τις εθνικές προσπάθειες και, φυσικά, το ΝΑΤΟ. Εκτός αυτού, η ΕΕ και οι “ΠΑ πρέπει να δράσουν στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Το μέλλον των αμυντικών προσπαθειών της ΕΕ θα διαμορφωθεί από τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τα ζητήματα της χρηματοδότησης, από τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ δομεί τα αμυντικά της εργαλεία και από τη στάση της έναντι των εταιρικών σχέσεων. Μια ανοικτή, ρεαλιστική προσέγγιση, έντονα επικεντρωμένη στις στρατιωτικές ανάγκες της Ευρώπης, θα εξυπηρετούσε καλά τους Ευρωπαίους σε μια εποχή ολοένα αυξανόμενης αστάθειας.
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα:
Καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίσει τρία μείζονα ζητήματα προκειμένου να ενισχύσει την αμυντική της ικανότητα.
Πρώτον, πρέπει να καλύψουμε γρήγορα το κενό στις αμυντικές δαπάνες και να συμφωνήσουμε σε φιλόδοξους στόχους.
Δεύτερον, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον κατακερματισμό των εθνικών προσπαθειών σχεδιασμού και προμηθειών.
Τρίτον, πρέπει να είμαστε πιο έξυπνοι όσον αφορά τον τρόπο κατανομής των πόρων μας, μέσω καλύτερης διαλειτουργικότητας, κοινών προτύπων και πλήρους στήριξης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, η οποία δυστυχώς εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένη.
Επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκείς πόρους για αμυντικές δαπάνες, προκειμένου να διατηρηθεί η ειρήνη και η ασφάλεια στην Ευρώπη. Αρχικά, πρέπει να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις του 2% για αμυντικές επενδύσεις που ανέλαβαν με το ΝΑΤΟ μέσω των δικών τους εθνικών προϋπολογισμών.
Παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει άμεσα ένα σχέδιο αξιοποίησης των δυνατοτήτων ευελιξίας στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, προκειμένου να καταστεί δυνατή η σημαντική αύξηση των εθνικών αμυντικών δαπανών. Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίσει την ίση μεταχείριση των κρατών μελών που έχουν ήδη επιτύχει με συνέπεια τον στόχο του 2% για αμυντικές δαπάνες του ΝΑΤΟ».