Για πολλούς, ο τελευταίος χρόνος μπορεί να φάνηκε σαν να πέρασε αστραπιαία. Ωστόσο, για τα παιδιά, η περσινή γιορτινή περίοδος μπορεί να φαίνεται σαν μια πολύ μακρινή ανάμνηση.
Αυτή η διαφορά στην αντίληψη του χρόνου δεν είναι απλώς υποκειμενική. Υπάρχει επιστημονική βάση στο γιατί ο χρόνος φαίνεται να επιταχύνεται όσο μεγαλώνουμε. Η μνήμη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη ροή του χρόνου.
Για ένα παιδί 8 ετών, μία εβδομάδα αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής του. Αντίθετα, για έναν 80χρονο, μία εβδομάδα αποτελεί πολύ μικρότερο ποσοστό της συνολικής ζωής του, γεγονός που συμβάλλει στο να φαίνεται πως πέρασε πολύ γρήγορα.
Η σημασία της ρουτίνας στην αίσθηση του χρόνου
Η καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, Cindy Lustig, εξηγεί στο Brighter Side ότι η αίσθηση του χρόνου επηρεάζεται από την προοπτική μας και τις αναμνήσεις μας. «Όταν κοιτάς πίσω, όσο λιγότερο πλούσια είναι η ζωή σου, τόσο περισσότερο θα φαίνεται ότι ο χρόνος πέρασε γρήγορα».
Όταν οι μέρες μας είναι γεμάτες με επαναλαμβανόμενες ρουτίνες και πανομοιότυπες εμπειρίες, τα γεγονότα θολώνουν στη μνήμη, κάνοντας τον χρόνο να φαίνεται πως περνάει πιο γρήγορα. Για έναν άνθρωπο λοιπόν μεγαλύτερης ηλικίας με σταθερή καθημερινή ρουτίνα, τα χρόνια μπορεί να φαίνονται ότι περνούν πιο γρήγορα.
Αντίθετα, όταν οι εμπειρίες μας είναι νέες και συναρπαστικές, ο εγκέφαλός μας δημιουργεί περισσότερες και πιο ζωντανές αναμνήσεις, γεγονός που κάνει τον χρόνο να φαίνεται πιο αργός.
Ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο Ντιουκ, Adrian Bejan, σημειώνει ότι ο εγκέφαλός μας είναι σχεδιασμένος να καταγράφει τις αλλαγές. Τα παιδιά, με τις συνεχείς αλλαγές στις δραστηριότητες και τις νέες εμπειρίες, αντιλαμβάνονται τον χρόνο ως άφθονο. Καθώς μεγαλώνουμε, οι αλλαγές στις δραστηριότητές μας λιγοστεύουν και ο χρόνος φαίνεται να επιταχύνεται. Η σταθερότητα και η συνήθεια, ο περιορισμός ή ακόμα και η έλλειψη νέων ερεθισμάτων, συμβάλλει στην αίσθηση ότι ο χρόνος κυλά πιο γρήγορα.
Το κλειδί για την «επιβράδυνση» του χρόνου
Παρόλο που δεν μπορούμε να επιβραδύνουμε πραγματικά τον χρόνο, υπάρχουν τρόποι να τον κάνουμε να μας φαίνεται πως περνά πιο αργά. Ένας τρόπος είναι να «σπάμε» τη ρουτίνα μας και να αναζητούμε νέες εμπειρίες. Για παράδειγμα, η εκμάθηση ενός νέου χόμπι, το ταξίδι σε έναν άγνωστο προορισμό ή ακόμα και η έναρξη μαθημάτων μαγειρικής μπορούν να γεμίσουν τη ζωή μας με νέες, ζωντανές αναμνήσεις.
Η Cindy Lustig υπογραμμίζει και τη σημασία της ενσυνειδητότητας και της πλήρους εμπλοκής στο παρόν. Έρευνες έχουν δείξει ότι η πρακτική της ενσυνειδητότητας -δηλαδή της διαδικασίας που μας βγάζει από τον «αυτόματο πιλότο», ώστε να επικεντρωθούμε σε αυτό που κάνουμε- μπορεί να επεκτείνει την αίσθηση του χρόνου. Αντί να προσπαθούμε να κάνουμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα ή να κάνουμε πράγματα απλώς μηχανικά, η εστίαση της προσοχής μας σε μία και μόνο δραστηριότητα μπορεί να κάνει την εμπειρία πιο πλούσια και να δώσει την αίσθηση ότι ο χρόνος περνά πιο αργά.
Είτε λοιπόν αναζητώντας νέες εμπειρίες, είτε ενισχύοντας την ενσυνειδητότητά μας στις τρέχουσες εμπειρίες μας, μπορούμε να γεμίσουμε τη ζωή μας με περισσότερες και πιο έντονες στιγμές, κάνοντας τον χρόνο να φαίνεται πιο αργός.
