Υπόταση: Αιτίες, συμπτώματα και αντιμετώπιση της χαμηλής πίεσης

Περιγραφή των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων και πότε να ανησυχήσουμε

Ακούστε το άρθρο

3 ω. πριν

Η χαμηλή αρτηριακή πίεση, ή αλλιώς υπόταση, είναι μια κατάσταση κατά την οποία η δύναμη του αίματος που πιέζει τα τοιχώματα της αρτηρίας είναι πολύ χαμηλή.

Η αρτηριακή πίεση μετριέται σε χιλιοστά στήλης υδραγύρου (mm Hg). Σε γενικές γραμμές, τιμές κατώτερες από 90/60 mm Hg θεωρούνται υπόταση, ωστόσο αυτό δεν είναι απόλυτο, αφού μία τιμή που είναι εντάξει για ένα άτομο μπορεί να είναι χαμηλή για ένα άλλο.

Η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να προκαλέσει ζάλη και λιποθυμία, αλλά δεν είναι απαραίτητο ότι θα έχει συμπτώματα, ενώ κάποιες φορές ενδέχεται να αποδειχθεί ακόμη και απειλητική για τη ζωή. Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, άλλες αιτίες της υπότασης περιλαμβάνουν την αφυδάτωση ή σοβαρές ιατρικές καταστάσεις. Είναι σημαντικό να μάθετε τι σας «ρίχνει» την πίεση τόσο πολύ, ώστε να το αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά.

Οι τύποι της υπότασης

Οι τύποι της χαμηλής αρτηριακής πίεσης περιλαμβάνουν:

Ορθοστατική υπόταση. Πρόκειται για μία απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης όταν σηκώνεστε όρθιοι μετά από καθιστή θέση ή κατάκλιση. Οι αιτίες περιλαμβάνουν την ανεπαρκή ενυδάτωση, την μακρά ανάπαυση στο κρεβάτι, την εγκυμοσύνη, ορισμένες ιατρικές καταστάσεις και ορισμένα φάρμακα. Αυτός ο τύπος χαμηλής αρτηριακής πίεσης είναι κοινός σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Μεταγευματική υπόταση. Σε αυτή την περίπτωση, η πτώση της αρτηριακής πίεσης εμφανίζεται 1-2 ώρες μετά το φαγητό. Είναι πιο πιθανό να επηρεάσει τους ηλικιωμένους, ειδικά αυτούς με υψηλή αρτηριακή πίεση. Ο κίνδυνος είναι επίσης υψηλότερος για τους ηλικιωμένους με νόσο του Πάρκινσον ή άλλες καταστάσεις που επηρεάζουν το τμήμα του νευρικού συστήματος που ελέγχει τις αυτόματες λειτουργίες όπως η αναπνοή και ο καρδιακός ρυθμός (αυτόνομο νευρικό σύστημα). Για να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα της μεταγευματικής υπότασης, τρώτε μικρά γεύματα με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, πίνετε περισσότερο νερό και μείνετε μακριά από το αλκοόλ.
Νευρική υπόταση. Αναφέρεται στην πτώση της αρτηριακής πίεσης ύστερα από παρατεταμένη όρθια στάση. Αυτός ο τύπος επηρεάζει κυρίως νεαρούς ενήλικες και παιδιά και μπορεί να οφείλεται σε προβλήματα επικοινωνίας μεταξύ της καρδιάς και του εγκεφάλου.
Ατροφία πολλαπλού συστήματος με ορθοστατική υπόταση. Αυτή η σπάνια πάθηση επηρεάζει το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Η πολλαπλή ατροφία του συστήματος με ορθοστατική υπόταση συνδέεται με την πολύ υψηλή αρτηριακή πίεση όταν ξαπλώνετε. Παλαιότερα ονομαζόταν σύνδρομο Shy-Drager.

Τα συμπτώματα της υπότασης

Τα συμπτώματα χαμηλής αρτηριακής πίεσης μπορεί να περιλαμβάνουν:

Θολή ή εξασθενημένη όραση
Αίσθημα ζάλης
Λιποθυμία
Κούραση
Πρόβλημα συγκέντρωσης
Στομαχικές διαταραχές

Για κάποιους, η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να είναι σύμπτωμα μιας υποκείμενης πάθησης. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως όταν η αρτηριακή πίεση πέφτει απότομα ή όταν εμφανίζεται χαμηλή αρτηριακή πίεση με συμπτώματα.

Μία απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να είναι επικίνδυνη, αφού αρκεί μείωση μόλις 20 mm Hg για να αισθανθείτε ζαλάδα ή να λιποθυμήσετε, π.χ. αν η συστολική πίεση πέσει από 110 σε 90 mm Hg. Και οι πολύ μεγάλες μειώσεις μπορεί να είναι θανατηφόρες, όπως σε περιπτώσεις σοβαρής αιμορραγίας, σοβαρής μόλυνσης ή αλλεργικής αντίδρασης. Η ακραία χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε μία κατάσταση γνωστή ως σοκ. Τα συμπτώματα του σοκ περιλαμβάνουν:

Σύγχυση, ειδικά σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας
Κρύο, μαλακό δέρμα
Μείωση του χρώματος του δέρματος ή ωχρότητα
Γρήγορη, ρηχή αναπνοή
Αδύναμος και γρήγορος παλμός

Πότε πρέπει να δείτε γιατρό για τη χαμηλή αρτηριακή πίεση

Εάν έχετε συμπτώματα εξαιρετικά χαμηλής αρτηριακής πίεσης ή σοκ, καλέστε άμεσα το 166.

Οι περισσότεροι γιατροί θεωρούν ότι η αρτηριακή πίεση είναι πολύ χαμηλή μόνο εάν προκαλεί συμπτώματα. Μικρά αισθήματα ζάλης από καιρό σε καιρό μπορεί να προκληθούν από πολλά πράγματα, όπως αν έχετε περάσει πολλή ώρα κάτω από τον ήλιο ή μέσα σε υδρομασάζ.

Εάν έχετε συχνά μετρήσεις χαμηλής αρτηριακής πίεσης αλλά νιώθετε καλά, μπορεί να μην χρειάζεστε θεραπεία, αλλά απλή παρακολούθηση σε κάθε τσεκάπ, ενώ ο γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει να κρατήσετε αρχείο των συμπτωμάτων σας, πότε εμφανίζονται και τι κάνετε εκείνη τη στιγμή, ώστε να εντοπίσετε την αιτία.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση

Η αρτηριακή πίεση καθορίζεται από την ποσότητα αίματος που αντλεί η καρδιά και την ποσότητα αντίστασης στη ροή του αίματος στις αρτηρίες. Η αρτηριακή πίεση ποικίλλει κατά τη διάρκεια της ημέρας και εξαρτάται από:

τη θέση του σώματος
την αναπνοή
φαγητά και ποτά
φάρμακα
τη φυσική κατάσταση
το στρες
την ώρα της ημέρας

Η αρτηριακή πίεση είναι συνήθως χαμηλότερη τη νύχτα και αυξάνεται απότομα με το ξύπνημα.

Καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση

Οι ιατρικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση περιλαμβάνουν:

Εγκυμοσύνη. Οι αλλαγές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης προκαλούν τα αιμοφόρα αγγεία να διαστέλλονται γρήγορα. Οι αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν πτώση της αρτηριακής πίεσης. Η χαμηλή αρτηριακή πίεση είναι συχνή στις πρώτες 24 εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Αφού η γυναίκα γεννήσει, η αρτηριακή πίεση συνήθως επιστρέφει στο επίπεδο που ήταν πριν από την εγκυμοσύνη.
Παθήσεις καρδιάς και καρδιακής βαλβίδας. Η καρδιακή προσβολή, η καρδιακή ανεπάρκεια, η καρδιακή βαλβίδα και ο αργός καρδιακός ρυθμός που ονομάζεται βραδυκαρδία μπορεί να προκαλέσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση.
Ενδοκρινικές ασθένειες. Παθήσεις όπως η νόσος του Addison που επηρεάζουν συγκεριμένους αδένες οι οποίοι παράγουν βασικές ορμόνες μπορεί να προκαλέσουν πτώση της αρτηριακής πίεσης. Το χαμηλό σάκχαρο στο αίμα, ή αλλιώς υπογλυκαιμία, μπορεί επίσης να μειώσει την αρτηριακή πίεση. Το ίδιο μπορεί να κάνει και ο διαβήτης.
Αφυδάτωση. Όταν το σώμα δεν έχει αρκετό νερό, η ποσότητα του αίματος στο σώμα μειώνεται. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πτώση της αρτηριακής πίεσης. Πυρετός, έμετος, σοβαρή διάρροια, υπερβολική χρήση διουρητικών φαρμάκων και έντονη άσκηση μπορεί να οδηγήσουν σε αφυδάτωση.
Απώλεια αίματος. Η απώλεια αίματος μειώνει επίσης τον όγκο του αίματος, οδηγώντας σε πτώση της αρτηριακής πίεσης. Οι αιτίες σοβαρής απώλειας αίματος περιλαμβάνουν τραυματισμούς και εσωτερική αιμορραγία.
Σοβαρή μόλυνση. Όταν μια μόλυνση στο σώμα εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος, μπορεί να οδηγήσει σε μία απειλητική για τη ζωή πτώση της αρτηριακής πίεσης που ονομάζεται σηπτικό σοκ. Ένα άλλο όνομα για μία λοίμωξη που συμβαίνει όταν τα μικρόβια εισέρχονται στο αίμα και εξαπλώνονται είναι η σηψαιμία.
Σοβαρή αλλεργική αντίδραση ή αναφυλαξία. Τα συμπτώματα μιας σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης περιλαμβάνουν ξαφνική και μεγάλη πτώση της αρτηριακής πίεσης.
Έλλειψη θρεπτικών συστατικών στη διατροφή. Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β12, φυλλικού οξέος και σιδήρου μπορούν να εμποδίσουν το σώμα να παράγει αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια. Η έλλειψη υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων ονομάζεται αναιμία και μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αρτηριακή πίεση.

Φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση, όπως:

Όλα τα φάρμακα για την πίεση. Αυτά περιλαμβάνουν διουρητικά, άλφα αποκλειστές και β-αναστολείς. Παραδείγματα διουρητικών είναι η φουροσεμίδη και η υδροχλωροθειαζίδη. Οι άλφα αποκλειστές περιλαμβάνουν την πραζοσίνη. Μερικοί β-αναστολείς είναι η ατενολόλη και η προπρανολόλη.
Φάρμακα για τη νόσο του Πάρκινσον, όπως η πραμιπεξόλη και φάρμακα που περιέχουν λεβοντόπα.
Ορισμένοι τύποι φαρμάκων για την κατάθλιψη που ονομάζονται τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, συμπεριλαμβανομένης της δοξεπίνης και της ιμιπραμίνης.
Φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία, συμπεριλαμβανομένης της σιλδεναφίλης ή της ταδαλαφίλης ειδικά όταν λαμβάνονται με το καρδιακό φάρμακο νιτρογλυκερίνη.

Παράγοντες κινδύνου για υπόταση

Οποιοσδήποτε μπορεί να έχει χαμηλή αρτηριακή πίεση. Οι παράγοντες κινδύνου για υπόταση περιλαμβάνουν:

Ηλικία. Πτώση της αρτηριακής πίεσης όταν στέκεστε όρθιοι ή μετά το φαγητό εμφανίζονται κυρίως σε ενήλικες άνω των 65 ετών. Η νευρωνικά μεσολαβούμενη υπόταση επηρεάζει κυρίως παιδιά και νεότερους ενήλικες.
Φάρμακα. Ορισμένα φάρμακα έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση. Αυτά περιλαμβάνουν όλα τα φάρμακα που θεραπεύουν την υψηλή αρτηριακή πίεση.
Ορισμένες ασθένειες. Η νόσος του Πάρκινσον, ο διαβήτης και ορισμένες καρδιακές παθήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή αρτηριακή πίεση.
Αλκοόλ ή ναρκωτικά. Οποιοδήποτε από αυτά μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο χαμηλής αρτηριακής πίεσης.