Η ένταση της σύγχρονης καθημερινότητας έχει κάνει τους ανθρώπους να αναζητούν τρόπους για χαλάρωση και αναζωογόνηση, χωρίς απαραίτητα να πρέπει να κοιμηθούν. Μία από τις πιο διαδεδομένες τεχνικές χαλάρωσης τα τελευταία χρόνια είναι η NSDR, ή αλλιώς non-sleep deep rest, δηλαδή βαθιά ξεκούραση χωρίς ύπνο.
Ο όρος αυτός έχει αρχίσει να διαδίδεται χάρη στον νευροεπιστήμονα και καθηγητή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, Andrew Huberman, που παρουσίασε την τεχνική στο ευρύ κοινό μέσω δημοφιλών podcasts. Η NSDR εφαρμόζεται ήδη από αρκετές διάσημες προσωπικότητες και κερδιζει διαρκώς δημοφιλία.
Πώς λειτουργεί;
Όπως αναφέρει το αμερικανικό ίδρυμα για τον ύπνο, η NSDR περιλαμβάνει ασκήσεις χαλάρωσης όπως η αναπνοή, η οπτικοποίηση ενός γαλήνιου μέρους και η αυτοσυγκέντρωση. Μέσω αυτών, επιτυγχάνεται η μείωση της δραστηριότητας του συμπαθητικού νευρικού συστήματος (που ευθύνεται για την αντίδραση στο στρες) και η ενεργοποίηση του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος (που ευθύνεται για την χαλάρωση).
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού, ενώ παράλληλα αυξάνονται τα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, δημιουργώντας ένα αίσθημα ευφορίας και χαλάρωσης.
Σύμφωνα με τον Huberman, η NSDR μπορεί να μειώσει την ένταση των εγκεφαλικών κυμάτων, όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αυτό σημαίνει ότι ενώ το σώμα παραμένει ξύπνιο, ο εγκέφαλος και το νευρικό σύστημα εισέρχονται σε κατάσταση βαθιάς ξεκούρασης.
NSDR και Yoga Nidra: Ποιες είναι οι διαφορές;
Η τεχνική NSDR προέρχεται από την αρχαία πρακτική Yoga Nidra, κατά την οποία το άτομο ξαπλώνει συνήθως ανάσκελα και ακολουθεί μια καθοδηγούμενη φανταστική αφήγηση που το βοηθά να εισέλθει σε βαθιά κατάσταση χαλάρωσης. Αν και ο εγκέφαλος εισέρχεται σε κατάσταση παρόμοια με αυτή του ύπνου, το άτομο παραμένει ξύπνιο και με συνείδηση.
Ο Huberman υιοθέτησε την τεχνική της Yoga Nidra, αλλά επέλεξε να την επεκτείνει και να τη μετονομάσει σε NSDR, κάνοντάς την προσβάσιμη σε περισσότερους ανθρώπους που μπορεί να δυσκολεύονται να συνδέσουν την πρακτική τους με το πνευματικό πλαίσιο της γιόγκα. Στην ουσία, η NSDR λειτουργεί ως ένας όρος ομπρέλα για διάφορες τεχνικές βαθιάς χαλάρωσης, που περιλαμβάνουν όχι μόνο την Yoga Nidra, αλλά και άλλες πρακτικές όπως η ύπνωση και ορισμένες μορφές διαλογισμού.
Οφέλη της τεχνικής NSDR
Η έρευνα μέχρι σήμερα έχει επικεντρωθεί κυρίως στη Yoga Nidra, η οποία ωστόσο αποτελεί βασική μορφή NSDR και άρα τα οφέλη, όπως εκτιμά ο Huberman, είναι παρόμοια. Από μελέτες έχει διαπιστωθεί πως η Yoga Nidra συνδέεται με:
- Βελτίωση του ύπνου και της συνολικής ευεξίας
- Μείωση του στρες, του θυμού, του άγχους και της κατάθλιψης
- Μείωση της αρτηριακής πίεσης
- Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και μείωση της φλεγμονής
- Ανακούφιση από πονοκεφάλους και πόνους
Πώς να εφαρμόσετε την τεχνική NSDR
Η εφαρμογή της NSDR είναι απλή και μπορεί να γίνει στο σπίτι, ακολουθώντας καθοδηγούμενες ηχογραφήσεις ή βίντεο που υπάρχουν στο διαδίκτυο. Μία από τις πιο δημοφιλείς εκδοχές είναι το πρωτόκολλο που προτείνει ο Andrew Huberman, το οποίο περιλαμβάνει τα εξής βήματα:
- Ξαπλώστε ή καθίστε σε μια άνετη θέση με τα μάτια κλειστά.
- Ακούστε μια καθοδηγούμενη αφήγηση που περιλαμβάνει ασκήσεις οπτικοποίησης και αναπνοής.
- Επιλέξτε ένα ήσυχο και άνετο περιβάλλον, χωρίς αποσπάσεις και ενοχλήσεις. Χρησιμοποιήστε ό,τι σας βοηθά να χαλαρώσετε, όπως αρωματικά έλαια, σκεπάσματα ή λευκούς θορύβους.
- Φορέστε άνετα ρούχα που δεν σας ενοχλούν, ώστε να μπορείτε να επικεντρωθείτε εξ ολοκλήρου στην άσκηση.
Η NSDR προσφέρει έναν απλό, αλλά αποτελεσματικό τρόπο για να επιτύχετε βαθιά ξεκούραση, με χαλάρωση και αποκατάσταση σώματος και μυαλού χωρίς την ανάγκη ύπνου, κάτι που μπορεί να φανεί πολύτιμο στη σύγχρονη εποχή και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σας.
