Το τζελ αναπτύχθηκε από ερευνητές στο πλαίσιο του προγράμματος Ανάπτυξης Αντισυλληπτικών του Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ και είναι ένα ορμονικό διάλυμα νεστορόνης (προγεστίνης) και τεστοστερόνης (εξού και το όνομα NES/T), το οποίο προκαλεί προσωρινή στειρότητα, μειώνοντας την παραγωγή του σπέρματος. Η νεστορόνη ρίχνει τα επίπεδα των ορμονών που είναι υπεύθυνες για την ανδρική γονιμότητα. Με αυτόν τον τρόπο αναστέλλεται η παραγωγή σπερματοζωαρίων.

Όμως, όπως προαναφέρθηκε, στο τζελ περιέχεται και τεστοστερόνη. Ο λόγος είναι πως επιδίωξη είναι να μειωθούν τα σπεραματοζωάρια, αλλά όχι η σεξουαλική ορμή. Με την προσθήκη τεστοστερόνης, διατηρούνται σταθερά τα επίπεδά της στον οργανισμό.

Τα αποτελέσματα από τις μέχρι τώρα δοκιμές είναι ελπιδοφόρα. Το NES/T φαίνεται να έχει το ίδιο ποσοστό αποτελεσματικότητας ή υψηλότερο από τις ορμονικές επιλογές αντισύλληψης που υπάρχουν για τις γυναίκες. Επιπλέον, όπως αναφέρουν εθελοντές που συμμετείχαν στη δοκιμή, η εφαρμογή του ήταν πολύ εύκολη διαδικασία και η μοναδική παρενέργεια ήταν η εμφάνιση περιορισμένης ακμής στο πάνω μέρος της πλάτης.

Η προκαταρκτική έρευνα, που παρουσιάστηκε στην ετήσια συνάντηση της Ενδοκρινικής Εταιρείας στη Βοστώνη, στις 2 Ιουνίου, δείχνει ότι το τζελ καταστέλλει την παραγωγή σπέρματος πιο γρήγορα από παρόμοιες πειραματικές ορμονικές μεθόδους αντισύλληψης στους άνδρες.

Όσον αφορά την αποτελεσματικότητά του, από τους 222 συμμετέχοντες στην έρευνα, εντός 15 εβδομάδων, το 86% πέτυχε συνολική καταστολή της παραγωγής σπερματοζωαρίων. Το 20% το πέτυχε εντός πέντε εβδομάδων, το 52% μέχρι την όγδοη εβδομάδα και το 62% μέχρι την ένατη εβδομάδα. Το μέσο χρονικό διάστημα ήταν οκτώ εβδομάδες.

Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί πως επειδή η ερευνητική ομάδα δεν περίμενε αποτελέσματα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, πολλοί συμμετέχοντες δεν ελέγχθηκαν πριν από την πέμπτη εβδομάδα. Είναι λοιπόν πιθανό ο μέσος χρόνος καταστολής να είναι ακόμη μικρότερος. Ακόμη όμως και οι οκτώ εβδομάδες είναι διάστημα πολύ μικρότερο από αυτό άλλων παρόμοιων πειραματικών ορμονικών μεθόδων.

Την τρέχουσα περίοδο, το τζελ αξιολογείται σε μεγαλύτερης κλίμακας δοκιμή (φάσης 2Β), με τη συμμετοχή περίπου 400 ατόμων. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα είναι εξίσου ενθαρρυντικά. Τον επόμενο χρόνο αναμένεται να σχεδιαστεί η δοκιμή φάσης 3 και εάν όλα πάνε καλά, το αντισυλληπτικό τζελ για τους άνδρες θα μπορούσε να βγει στην αγορά, σύμφωνα με το BBC, έως το τέλος της δεκαετίας.

Το «αστείο» του ανδρικού αντισυλληπτικού

Παρά τα ελπιδοφόρα αποτελέσματα, υπάρχουν πολλοί που δεν συμμερίζονται αυτή την αισιοδοξία, υπενθυμίζοντας πως συχνά τα ανδρικά αντισυλληπτικά γίνονται πρωτοσέλιδα, αλλά τελικά δεν βγαίνουν ποτέ στην αγορά. «Το αστείο είναι ότι το ανδρικό αντισυλληπτικό εδώ και τέσσερις δεκαετίες απέχει πέντε χρόνια», σχολίασε στο Bloomberg ο Τζον Άμορι, ερευνητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον που ειδικεύεται σε νέες μορφές ανδρικής αντισύλληψης.

Επί του παρόντος, υπάρχουν μόνο δύο κύριοι τρόποι αντισύλληψης για τους άνδρες και είναι οι ίδιοι δύο τρόποι που υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια: τα προφυλακτικά και η βασεκτομή, η οποία οδηγεί σε μόνιμη στείρωση.

Τα πρώτα προφυλακτικά από λατέξ, δηλαδή αυτά που χρησιμοποιούνται και σήμερα, κυκλοφόρησαν τη δεκαετία του 1920, ωστόσο το προφυλακτικό ως μέθοδος αντισύλληψης υπάρχει χιλιετίες, ενώ η παραγωγή του σε μαζική κλίμακα ξεκίνησε το 1860. Στις αρχές του 19ου αιώνα, περίπου το 1820, χρονολογείται και η πρώτη βασεκτομή. Πρόκειται για χειρουργική επέμβαση που φράζει το σπερματικό αγγείο, μέσω του οποίου μεταφέρεται το σπέρμα από τους όρχεις στην ουρήθρα.

Στην πραγματική ζωή και όχι σε ιδανικές συνθήκες έρευνας, η αποτελεσματικότητα των προφυλακτικών ανέρχεται στο 85% και είναι η μοναδική επιλογή αντισύλληψης που προστατεύει και από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Ποια είναι τα πιθανά νέα ανδρικά αντισυλληπτικά

Οι νέες πιθανές μέθοδοι εμπίπτουν συνήθως σε δύο κατηγορίες: ορμονικές, όπως για παράδειγμα το τζελ NES/T, και μη ορμονικές, όπως συσκευές που εμποδίζουν φυσικά την έξοδο του σπέρματος. Στη δεύτερη κατηγορία, μια από τις επιλογές που εξετάζονται είναι οι «αναστρέψιμες αγγειεκτομές», δηλαδή η προσωρινή απόφραξη των σπερματοζωαρίων μέσω κάποιων τζελ, τα οποία στη συνέχεια υγροποιούνται και αποβάλλονται. Στην πρώτη κατηγορία, το τζελ NES/T είναι το πιο υποσχόμενο ορμονικό αντισυλληπτικό για άνδρες.

Οι ερευνητές συνεχίζουν, ωστόσο, την αναζήτηση του «Άγιου Δισκοπότηρου» της ανδρικής αντισύλληψης: το πρώτο ανδρικό αντισυλληπτικό χάπι. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Yahoo Life, η YourChoice Therapeutics, για παράδειγμα, ξεκίνησε κλινικές δοκιμές φάσης 1 σε ανθρώπους για το χάπι YCT-529. Σε αρχικές προκλινικές μελέτες σε ζώα, οι οποίες έλαβαν χρηματοδότηση από τo Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα διαπίστωσαν ότι το χάπι ήταν 99% αποτελεσματικό και 100% αναστρέψιμο, χωρίς αναφερόμενες παρενέργειες. Το φάρμακο στοχεύει τη βιταμίνη Α, η οποία παίζει ζωτικό ρόλο στην ανδρική γονιμότητα και την παραγωγή σπέρματος. Διαταράσσεται έτσι μια διαδικασία που είναι αναπόσπαστο μέρος της παραγωγής σπέρματος.

Άλλοι ερευνητές εξετάζουν μη ορμονικά, αναστρέψιμα αντισυλληπτικά που στοχεύουν στην ικανότητα των σπερματοζωαρίων να «κολυμπούν» στον κόλπο. Μελέτη του 2021 σε πειραματόζωα διαπίστωσε ότι η λήψη μιας ημερήσιας δόσης τριπτολίδης -ένωση που προέρχεται από ένα κινέζικο βότανο και μπορεί να παραχθεί και συνθετικά- επηρέασε το σχήμα του σπέρματος και την ικανότητά του να κινείται, προκαλώντας κατά συνέπεια ανδρική υπογονιμότητα από τρεις έως τέσσερις εβδομάδες. Μόλις σταμάτησε η θεραπεία, η γονιμότητα επέστρεψε σε περίπου τέσσερις έως έξι εβδομάδες.

Γιατί είναι τόσο άπιαστο το ανδρικό αντισυλληπτικό

Σύμφωνα με τους ειδικούς, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού ανδρικού αντισυλληπτικού είναι πως πρέπει να διακοπεί ο τεράστιος όγκος σπέρματος που παράγουν οι άνδρες κάθε μέρα: περισσότερα από 1.000 σπερματοζωάρια ανά λεπτό. Πρόκειται για εκατομμύρια σπερματοζωάρια την ημέρα, οπότε ακόμη κι εάν η αποτελεσματικότητα ενός αντισυλληπτικού φτάσει το 99%, το 1% είναι αρκετό για τη γονιμοποίηση.

Υπάρχει όμως ακόμη ένας ακόμη παράγοντας που αποκαλύπτεται μέσα από έρευνες. Ένα σημαντικό ποσοστό γυναικών δεν αισθάνεται άνετα με το να αφήσει την ευθύνη της πρόληψης μιας εγκυμοσύνης στον σύντροφό τους. Πάντως οι άνδρες από την πλευρά τους, σύμφωνα με σχετικές μελέτες, είναι θετικοί στη χρήση αντισυλληπτικών και εκφράζουν σε μεγάλο ποσοστό την επιθυμία να αναλάβουν και να μοιραστούν αυτή την ευθύνη.