Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν εξελιχθεί σε μια από τις κύριες πηγές πληροφόρησης για πολλά θέματα, μεταξύ αυτών και της υγείας και της διατροφής, ιδιαίτερα για τους νέους. Ωστόσο, ειδικοί έχουν επανειλημμένα επισημάνει πως ένα πολύ μεγάλο ποσοστό πληροφοριών στα social media είναι είτε ψευδείς, είτε παραπλανητικές.

Νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients, επιβεβαιώνει αυτές τις επισημάνεις και εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την αξιοπιστία των διατροφικών συμβουλών που διαδίδονται στο TikTok.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη, το 41% των διατροφικών βίντεο στο TikTok δεν παρείχε αρκετές πληροφορίες για να αξιολογηθεί ως αληθές ή ψευδές. Πολλά από αυτά βασίζονταν σε προσωπικές εμπειρίες χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση.

Επιπλέον, η πλατφόρμα φαίνεται να προωθεί περιεχόμενο με υψηλή αλληλεπίδραση παρά με βάση την ακρίβεια, κάτι που μπορεί να οδηγήσει στη διάδοση επικίνδυνων διατροφικών μύθων.

Ένα ακόμη ανησυχητικό εύρημα είναι ότι περισσότερο από το 75% των δημιουργών περιεχομένου δεν αποκαλύπτει αν είχε οικονομικά κίνητρα για μια ανάρτηση, όπως χορηγίες ή συνεργασίες. Επομένως πολλές διατροφικές συμβουλές μπορεί να έχουν εμπορικά κίνητρα, χωρίς οι χρήστες να το γνωρίζουν.

Η έρευνα διαπίστωσε ότι μόνο το 9% των διατροφικών αναρτήσεων προερχόταν από διαιτολόγους και διατροφολόγους, ενώ το 32% προερχόταν από influencers του χώρου της υγείας και το 18% από δημιουργούς περιεχομένου που σχετίζονται με τη φυσική κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι η πλειονότητα των συμβουλών δεν προέρχεται από ειδικούς, αλλά από άτομα χωρίς επαγγελματική κατάρτιση στον τομέα της διατροφής.

Περιεχόμενο και αξιολόγηση ποιότητας

Η μελέτη ανέλυσε 250 τυχαία επιλεγμένα βίντεο, κατηγοριοποιώντας τα με βάση την ποιότητα, την ακρίβεια και τη διαφάνεια. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:

  • Το 34% των βίντεο αφορούσε απώλεια βάρους, συνταγές ή ιδέες γευμάτων.
  • Το 32% ήταν συμβουλές προγράμματα διατροφής, τα οποία συχνά προωθούσαν μη ρεαλιστικά διατροφικά πρότυπα.
  • Το 10% επικεντρωνόταν σε διατροφικά συμπληρώματα.
  • Το 36% των βίντεο ήταν απολύτως ακριβή, ενώ το 19% περιείχε εντελώς ανακριβείς πληροφορίες.
  • Μόνο το 12% των βίντεο βαθμολογήθηκε με Α (την υψηλότερη βαθμολογία ακρίβειας).

Κίνδυνοι για την υγεία και η ανάγκη για ρυθμιστικούς κανόνες

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η παραπληροφόρηση στο TikTok μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις, ιδιαίτερα για εφήβους και νεαρούς ενήλικες που βασίζονται στην πλατφόρμα για διατροφικές συμβουλές. Οι ερευνητές τονίζουν ότι οι ψευδείς ή ανακριβείς πληροφορίες μπορούν να οδηγήσουν σε διατροφικές διαταραχές, μη ισορροπημένες δίαιτες και προβλήματα υγείας.

Η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη για αυστηρότερη εποπτεία στα κοινωνικά δίκτυα για το περιεχόμενο που αφορά στη διατροφή, προτείνοντας:

  • Επαλήθευση των διαπιστευτηρίων των δημιουργών περιεχομένου που παρέχουν διατροφικές συμβουλές.
  • Ανάδειξη επιστημονικά τεκμηριωμένου περιεχομένου έναντι των viral αλλά ανακριβών δημοσιεύσεων.
  • Εκστρατεία ευαισθητοποίησης των χρηστών σχετικά με την παραπληροφόρηση και τις συνέπειές της.

Για τη διασφάλιση της υγείας του κοινού είναι απαραίτητο οι χρήστες να είναι κριτικοί απέναντι στο περιεχόμενο που καταναλώνουν και οι πλατφόρμες να θεσπίσουν αυστηρότερους κανόνες για τη ρύθμιση της πληροφόρησης στον τομέα της διατροφής.