Αντιμετωπίζετε δυσκολία στο να καταναλώσετε τα απαραίτητα φρούτα και λαχανικά; Δεν είστε οι μόνοι. Μόνο το 12% των Ελλήνων καταναλώνουν τις συνιστώμενες μερίδες κάθε μέρα. Οι ενήλικες πρέπει να στοχεύουν στην κατανάλωση τουλάχιστον πέντε μερίδων λαχανικών (περίπου 375 γραμμάρια) και δύο μερίδων φρούτων (περίπου 300 γραμμάρια) καθημερινά.

Τα φρούτα και τα λαχανικά συμβάλλουν στην υγεία μας, καθώς περιέχουν πολλά θρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες) και σημαντικές βιοδραστικές ενώσεις, χωρίς να έχουν πολλές θερμίδες. Καθώς, λοιπόν, η συντριπτική πλειονότητα δυσκολεύεται να φάει τις απαραίτητες μερίδες, ένα ερώτημα που γεννάται σε πολλούς είναι εάν θα μπορούσε να τις πιει, καταναλώνοντας χυμούς και smoothies; Όπως σημειώνεται στην επιστημονική ιστοσελίδα The Conversation, η απάντηση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το γενικό πλαίσιο.

Τι ισχύει για τους χυμούς

Συνηθισμένες αιτίες για τη μη κατανάλωση αρκετών φρέσκων φρούτων και λαχανικών είναι οι διατροφικές προτιμήσεις και συνήθειες, η ευπαθής φύση τους, το κόστος, η διαθεσιμότητα, ο χρόνος και η έλλειψη μαγειρικών γνώσεων. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών σε μορφή χυμών ή smoothies είναι προφανώς πολύ πιο εύκολη και μπορεί να βοηθήσει στην υπέρβαση αυτών των εμποδίων.

Οι χυμοί χωρίς πρόσθετη ζάχαρη εξακολουθούν να είναι σημαντικές πηγές θρεπτικών συστατικών, αν και υπάρχει πάντα το ζήτημα της επεξεργασίας τους (αν πρόκειται για συσκευασμένους) και της διαφοράς του χρόνου παραγωγής και κατανάλωσης, που αλλάζει ελαφρώς τη σύνθεσή τους. Πάντως, σύμφωνα με έρευνες, οι καθαροί φυσικοί χυμοί φρούτων βρίσκονται μεταξύ των κορυφαίων τροφίμων για την πυκνότητά τους σε θρεπτικά συστατικά σε σχέση με το κόστος τους.

Αυτό που είναι συγκεχυμένο είναι το πώς ακριβώς υπολογίζεται ένας χυμός στο πλαίσιο των συστάσεων για τις μερίδες μιας υγιεινής διατροφής. Επιπλέον, υπάρχουν και συστάσεις κατά της συχνής κατανάλωσης χυμών ή σε μεγάλες ποσότητες.

Ο χυμός είναι παρόμοιος, αλλά όχι εξίσου καλός με το να καταναλώσετε ολόκληρο το φρούτο. Ο λόγος είναι πως έχει χαμηλότερα επίπεδα φυτικών ινών σε σύγκριση με τα φρούτα. Και ως γνωστόν, οι φυτικές ίνες είναι σημαντικές για την υγεία του εντέρου, της καρδιάς και την ενίσχυση του αισθήματος κορεσμού.

Επίσης, ο χυμός και τα smoothies απελευθερώνουν τα σάκχαρα από τις άλλες δομές των φρούτων, καθιστώντας τα «ελεύθερα», ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά τον περιορισμό των ελεύθερων σακχάρων.

Και πάλι, όμως, ο τρόπος με τον οποίο τα τρόφιμα ή τα ροφήματα συμβάλλουν στη λειτουργία του οργανισμού είναι πολύπλοκος και θα πρέπει να εξετάζονται στην ολότητά τους. Επίσης, οι άνθρωποι ακολουθούν διατροφή με μια ποικιλία τροφίμων.

Άρα οι φυτικές ίνες θα μπορούσαν να προέρχονται από κάποια άλλη πηγή και με την κατανάλωση των χυμών να λαμβάνονται τα υπόλοιπα σημαντικά θρεπτικά συστατικά και οι βιοδραστικές ενώσεις των φρούτων και των λαχανικών. Και μάλιστα να προστεθούν στους χυμούς και ακόμη περισσότερα, καθώς ορισμένα μέρη του φρούτου, που συνήθως δεν τα τρώμε, όπως τις φλούδες, θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν σε ένα ποτήρι χυμού.

Είναι, λοιπόν, υγιεινοί οι χυμοί;

Μια πρόσφατη ανασκόπηση μετα-αναλύσεων (μια μορφή έρευνας που συνδυάζει δεδομένα από πολλές μελέτες για πολλαπλά αποτελέσματα) εξέτασε τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης 100% φυσικού χυμού και μιας σειράς αποτελεσμάτων στην υγεία. Τα αποτελέσματα ήταν είτε ουδέτερα (δηλαδή κανένα αντίκτυπο) είτε θετικά. Ο χυμός συνδέθηκε με βελτιωμένη καρδιακή υγεία και φλεγμονώδεις δείκτες και δεν συσχετίστηκε με την αύξηση του βάρους ή τους μεταβολικούς δείκτες (όπως τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα).

Επίσης, η κοινή πεποίθηση ότι ο χυμός βλάπτει τα δόντια ενδεχομένως και να μην ευσταθεί. Οι μελέτες που καταλήγουν σε τέτοια συμπεράσματα δεν εξετάζουν τον 100% φυσικό χυμό ή χρησιμοποιούν ακραία σενάρια, όπως την κατανάλωση πολύ μεγάλων ποσοτήτων χυμού, με μεγάλη συχνότητα και για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Είναι δεδομένο ότι χυμός είναι όξινος και περιέχει σάκχαρα, αλλά με τη σωστή στοματική υγιεινή, η επίπτωση αυτή -όπως και με πολλά άλλα τρόφιμα- αντιμετωπίζεται.

Τελικά αξίζει να πίνουμε χυμούς;

Συμπερασματικά το πώς θα εντάξετε τον χυμό στη διατροφή σας εξαρτάται από το τι τρώτε και τι πίνετε. Για παράδειγμα, εάν πίνετε ζαχαρούχα αναψυκτικά και τα αντικαταστήσετε με χυμό, τα οφέλη είναι προφανώς πολλά. Εάν πάλι ακολουθείτε ένα ιδανικό διατροφικό πρόγραμμα, λαμβάνοντας όλες τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες και πίνετε μόνο νερό, τότε ενδεχομένως να μην υπάρχει κανένας λόγος να το αντικαταστήσετε με τον χυμό.

«Τα smoothies και οι χυμοί προφανώς δεν είναι πανάκεια», λέει η Έμα Μπέκετ, λέκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Σίδνεϋ (UNSW), «και δεν υπάρχουν στοιχεία ότι είναι τόσο ευεργετικοί, όπως πολλοί ισχυρίζονται, στο να καθαρίζουν τον οργανισμό». Ωστόσο, με βάση τα χαμηλά επίπεδα κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών, η κατανάλωση του χυμού τους δεν θα πρέπει να αποθαρρύνεται.

Προτεινόμενο βιβλίο

Smoothies και χυμοί – 20 συνταγές
Εκδότης: Ψύχαλος