Η χορτοφαγική, η ωογαλακτοχορτοφαγική και η vegan διατροφή μειώνουν σημαντικά τον συνολικό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, καρδιοπάθειας και πρόωρου θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα, σύμφωνα με μία νέα ανασκόπηση τύπου «ομπρέλα» που έβαλε στο μικροσκόπιο περισσότερα από 20 χρόνια έρευνας.
Οι ανασκοπήσεις τύπου «ομπρέλα» εξετάζουν μετα-αναλύσεις μεγάλων αριθμών μελετών, παρέχοντας μία γενική θεώρηση του υφιστάμενου ερευνητικού έργου πάνω σε ένα θέμα. Συνολικά,στη νέα ανασκόπηση «ομπρέλα», η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS ONE, συμπεριλήφθηκαν 48 μετα-αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 2000 και 2023.
Εκτός από τη μείωση των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως η αρτηριακή πίεση και η χοληστερόλη, η ανασκόπηση βρήκε πως η χορτοφαγική ή η ωογαλακτοχορτοφαγική (επιτρέπει την κατανάλωση αυγών και γαλακτοκομικών) διατροφή έχουν «προστατευτική επίδραση» για συγκεκριμένους καρκίνους, όπως σε «ήπαρ, κόλον, πάγκρεας, πνεύμονα, προστάτη, ουροδόχο κύστη, μελάνωμα, νεφρό και λέμφωμα non-Hodgkin», όπως αναφέρουν οι ερευνητές
Υπογραμμίζουν ωστόσο, σύμφωνα με το CNN, ότι τα οφέλη των εν λόγω δίαιτων θα μπορούσαν να υπονομευθούν εάν γίνονταν κακές διατροφικές επιλογές. Μπορεί, για παράδειγμα, κάποιος να απέχει από το κρέας στο πλαίσιο μιας vegan διατροφής, αλλά να καταναλώνει ανθυγιεινά φυτικά τρόφιμα, όπως οι συσκευασμένοι χυμοί φρούτων με σάκχαρα και γλυκαντικά, τα επεξεργασμένα δημητριακά, τα πατατάκια, ακόμη και τα αναψυκτικά.
Τα αποτελέσματα μπορεί να επηρεάζονται και από άλλους παράγοντες. Οι άνθρωποι που ακολουθούν φυτικές δίαιτες, συνήθως ακολουθούν και πιο υγιεινούς τρόπους ζωής στο σύνολο, με άσκηση και αποφυγή τροφών και ροφημάτων με ζάχαρη, του αλκοόλ και του τσιγάρου.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, «η καθαρή επίδραση των διατροφικών προτύπων που κυριαρχούν στις φυτικές τροφές είναι σαφώς ευνοϊκή για κρίσιμα θετικά αποτελέσματα για την υγεία, ακόμη και αν σε κάποιο από τα παρατηρούμενα οφέλη συμβάλουν και άλλες πρακτικές του τρόπου ζωής».
Ο βασικός λόγος για τα μεγάλα οφέλη στην υγεία είναι τα θρεπτικά συστατικά που περιλαμβάνονται στα φυτικά τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων υψηλών επιπέδων βιταμινών, μετάλλων και άλλων ουσιών με αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα, ενώ παράλληλα με την χορτοφαγική διατροφή μειώνεται η φλεγμονώδης επίδραση του κρέατος και των επεξεργασμένων τροφίμων.
Τα φυτά έχουν περισσότερες φυτικές ίνες, ενώ οι ζωικές τροφές δεν έχουν καθόλου. Έχουν επίσης λιγότερα κορεσμένα λιπαρά και μηδενική χοληστερόλη, που περιλαμβάνεται σε όλες τις ζωικές τροφές.
Η ανασκόπηση διαπίστωσε ότι οι φυτικές δίαιτες μείωσαν τον κίνδυνο καρδιοπάθειας, διαβήτη και φλεγμονής επηρεάζοντας παράγοντες κινδύνου, όπως δείκτη μάζας σώματος, συγκέντρωση γλυκόζης και άλλους δείκτες σακχάρου στο αίμα, καθώς και τη συστολική και διαστολική πίεση.
Οι φυτικές δίαιτες περιόρισαν σημαντικά τη συνολική χοληστερόλη, τη χοληστερόλη LDL και τη C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, ένα δείκτη φλεγμονής που είναι συνήθως υψηλότερος σε καρδιαγγειακές και μεταβολικές παθήσεις. Στις μεταβολικές παθήσεις περιλαμβάνονται η παχυσαρκία, η υπέρταση, τα ανεβασμένα επίπεδα χοληστερόλης και σακχάρου τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε διαβήτη τύπου 2, καρδιοπάθεια και εγκεφαλικό.
Ωστόσο, δεν υπήρξε κανένα όφελος της φυτικής διατροφής στις έγκυες γυναίκες, ένα «ενδιαφέρον εύρημα», σύμφωνα με τους ερευνητές, που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Είναι επίσης πιθανό ότι οι ορμόνες της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάζουν τα ευρήματα και «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο οι συμμετέχουσες να είχαν πάρει συμπληρώματα κατά την περίοδο της έρευνας που θα μπορούσαν να αλλοιώσουν την επίδραση της δίαιτας στις εξεταζόμενες παραμέτρους».
Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της έρευνας, δεν εξετάστηκαν οι χορτοφαγικές δίαιτες που περιορίζουν αλλά δεν αποκλείουν εντελώς ορισμένα είδη κρέατος και ψαριών. Οπότε απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τα αποτελέσματα αυτών των τύπων διατροφής στον οργανισμό.
Τι πρέπει να προσέξουμε σε μια χορτοφαγική διατροφή
Επειδή ορισμένες βιταμίνες και μέταλλα βρίσκονται και απορροφώνται πιο εύκολα από το κρέας, τα γαλακτοκομικά ή τα ψάρια, οι χορτοφάγοι και οι vegan πρέπει να λαμβάνουν επιπλέον προφυλάξεις για να προσθέσουν αυτά τα θρεπτικά συστατικά στη διατροφή τους, σημειώνουν οι ειδικοί. Μπορεί για παράδειγμα να χρειαστούν συμπληρώματα ή τροφές εμπλουτισμένες με Β12, ασβέστιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, ιώδιο και βιταμίνη D.
Η πρόσληψη πρωτεΐνης είναι επίσης ένα ζήτημα, αν και υπάρχουν ορισμένες καλές vegan πηγές, όπως φακές, ρεβίθια και φασόλια, ξηροί καρποί, σπόροι, δημητριακά ολικής αλέσεως και προϊόντα σόγιας.
