Πάνω από 4.400 αιτήματα έλαβε η Ελλάδα για επιστροφές προσφύγων

Με ρυθμούς «χελώνας» κινούνται τα κράτη μέλη στο θέμα της αποδοχής αιτημάτων μετεγκατάστασης.

Τις σοβαρές καθυστερήσεις από τα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά την αποδοχή των αιτημάτων της Ελλάδας για μετεγκατάσταση, αποκάλυψε η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου Μαρία Σταυροπούλου, σε εκδήλωση για το προσφυγικό που διοργάνωσε την Δευτέρα η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με θέμα «Τι κάνουμε με το προσφυγικό;».

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο κτίριο της ΕΣΗΕΑ.

Πέραν του γεγονότος ότι η αποδοχή των αιτημάτων για μετεγκατάσταση διαρκεί μέχρι έξι μήνες, «τα περισσότερα κράτη μέλη δεν έχουν προνοήσει για την δημιουργία επαρκών θέσεων υποδοχής και ζητούν να αναβληθεί η μεταφορά των αιτούντων».

Το 2016 η Υπηρεσία Ασύλου κατέγραψε 51.091 αιτήματα διεθνούς προστασίας. Επίσης, ως τις 27 Δεκεμβρίου 2016 έγιναν 21.431 αιτήσεις για μετεγκατάσταση, ενώ αντίστοιχα τα υπόλοιπα κράτη μέλη προσέφεραν 13.634 θέσεις. Η Ελλάδα έχει στείλει 13.345 αιτήματα προς τα άλλα κράτη μέλη και έχουν γίνει αποδεκτά τα 10.712, ενώ έχουν αναχωρήσει μέχρι τώρα περίπου 7.000 άτομα.

Την ίδια ώρα, η Εθνική Μονάδα Δουβλίνου έλαβε το 2016 4.415 αιτήματα επιστροφής στην Ελλάδα, κυρίως από την Ουγγαρία, εκ των οποίων το 97% βασίζεται στο κριτήριο της πρώτης χώρας εισόδου. Ωστόσο, μόλις τρία άτομα επιστράφηκαν στην Ελλάδα.

500 οικογένειες στη Σάμο χωρίς θέρμανση

Πεντακόσιες οικογένειες στη Σάμο ζουν σε μη θερμαινόμενες σκηνές, επισήμανε ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην Ελλάδα Φιλίπ Λεκλέρκ, «γιατί δεν κάνουν όλοι οι αρμόδιοι τις κατάλληλες δράσεις σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης» και πρόσθεσε: «Χρειαζόμαστε λύσεις από όλους, όπως την περιφέρεια, το δήμο και τους ξενοδόχους, ώστε να παρέχουν στέγαση σε ανθρώπους που η ζωή τους βρίσκεται σε κίνδυνο».

Ο δικηγόρος του προγράμματος παροχής νομικής συμβουλευτικής σε πρόσφυγες και μέλος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Αντώνης Σπάθης, παρατήρησε από την πλευρά του ότι η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών στο πεδίο σε σύγκριση με τα χρήματα που έχουν διατεθεί στη χώρα είναι αδικαιολόγητα χαμηλή. «Το πλάνο ξεχειμωνιάσματος απέτυχε παταγωδώς, στο κέντρο φιλοξενίας της Softex για παράδειγμα τις ημέρες με το κρύο είχαν θερμάστρες, αλλά δεν είχαν ηλεκτρικό ρεύμα», περιέγραψε. Ο ίδιος απέδωσε το πρόβλημα στην «απουσία κεντρικής πολιτικής στρατηγικής” και στο γεγονός ότι “το κράτος εκχώρησε τα πάντα στους διεθνείς οργανισμούς».

Ο πρόεδρος της Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, διαπίστωσε μια «διζωνικότητα» της πραγματικότητας και του δικαίου μεταξύ της ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών, η οποία διαμορφώνεται από τη Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας. Επίσης, σχετικά με την επανενεργοποίηση των επιστροφών στην Ελλάδα, μέσω του Κανονισμού του Δουβλίνου, έθεσε το ερώτημα «πού θα πάνε οι άνθρωποι που θα επιστραφούν από τη στιγμή που δεν θα μπορούν να επιστραφούν στις χώρες καταγωγής τους»;

Ο υφυπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μπαλάφας, παραδέχτηκε ότι «η κατάσταση στα νησιά είναι κακή, καθώς οι άνθρωποι στερούνται βασικών αγαθών», ωστόσο «παρά το γεγονός ότι η Συμφωνία και οι ερμηνείες της δεν μας επιτρέπουν να μεταφέρουμε ανθρώπους από τα νησιά, κάνουμε προσπάθεια μεταφοράς των ευάλωτων σταδιακά και με ήπιο τρόπο”. Τις ημέρες της κακοκαιρίας παραδέχτηκε επίσης, ότι υπήρξε σοβαρό πρόβλημα στη Μόρια. “Ναι, υπήρχαν σοβαρές ευθύνες της πολιτείας, αλλά δεν μπορούμε να μην πούμε ότι όσες προσπάθειες κάναμε στο δήμο και στην Εκκλησία να μας δώσει χώρο, στους ξενοδόχους να ανοίξουν τα ξενοδοχεία τους, συναντήσαμε μια άρνηση».

«Η κυβέρνηση έκανε κάποια πράγματα», τόνισε ο Νίκος Ξυδάκης

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Ξυδάκης, επισήμανε από την πλευρά του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «ήταν από τα κόμματα που στα χρόνια της κρίσης έδωσε τις δυνάμεις του για την αντιμετώπιση των κοινωνικών κρίσεων», ενώ όσον αφορά στην κυβέρνηση «έκανε πράγματα, έκανε λιγότερα, ολιγώρησε, αλλά έκανε κάποια πράγματα». Ο κ. Ξυδάκης διαπίστωσε επίσης ότι «υπάρχει μια διάχυση αυτών των δυνάμεων, μια σπατάλη. Νομίζω όμως ότι έχουμε φτάσει σε ένα σημείο ωρίμανσης και των προβλημάτων και των προοπτικών και από τη διασπορά δυνάμεων πρέπει να φτάσουμε σε ένα είδος σύνθεσης».

Ο αντιδήμαρχος Αθηναίων Λευτέρης Παπαγιαννάκης, ζήτησε να εφαρμοστεί ένα εθνικό σχέδιο «και να το υποστηρίξουμε όλοι και πρέπει να κινητοποιηθούν και άλλοι δήμοι και να τους υποχρεώσουμε εάν δεν θέλουν». Ο ίδιος άφησε αιχμές εναντίον της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής ότι δεν ασχολούνται με το ζήτημα.

Ο πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και αναπληρωτής καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Δημήτρης Χριστόπουλος, τόνισε ότι «δεν γίνεται η Ελλάδα να συμπεριφέρεται στα νησιά της, όπως θέλει η υπόλοιπη Ευρώπη να συμπεριφέρεται στην Ελλάδα», ενώ την ίδια ώρα «ο πολιτικός κυνισμός της Ευρώπης έχει πιάσει πάτο και η Κομισιόν λέει στις άτυπες ενημερώσεις ότι η καλυτέρευση των συνθηκών στο Αιγαίο θα αποτελέσει παράγοντα προσέλκυσης μεταναστών και προσφύγων».

Στην συνέχεια συμπλήρωσε ότι «δεν είναι δυνατόν να εναποθέτουμε όλες τις ελπίδες για το μέλλον των προσφύγων στην Ελλάδα στο πώς θα υποδεχτεί η Ευρώπη τους αιτούντες για μετεγκατάσταση. Δεν μπορεί η πολιτική στρατηγική να ξεκινάει από αυτό. Η γραμμή πρέπει να είναι πρώτα για ενσωμάτωση και αν φύγουν κάποιοι για άλλες χώρες, καλώς».

Ελλάδα και Ιταλία στην πρώτη γραμμή

Εν τω μεταξύ ξεπέρασαν τους 10.000 οι αιτούντες άσυλο που μετεγκαταστάθηκαν από την Ελλάδα και την Ιταλία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες μέσω του προγράμματος μετεγκατάστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ).

Την περασμένη εβδομάδα 168 άτομα ταξίδεψαν από την Ελλάδα προς την Εσθονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, τη Νορβηγία και την Πορτογαλία, ενώ 81 άτομα μετεγκαταστάθηκαν από την Ιταλία στην Ισπανία. Έτσι, ο συνολικός αριθμός των επωφελούμενων από το πρόγραμμα ανέρχεται σε 10.189 άτομα από την έναρξη του προγράμματος, τον Οκτώβριο του 2015.

Οι πρώτοι 5.000 αιτούντες άσυλο μετεγκαταστάθηκαν κατά τους πρώτους έντεκα μήνες του προγράμματος, ενώ οι υπόλοιποι μέσα σε μόλις τρεισήμιση μήνες. Ο μέσος όρος μετεγκαταστάσεων τους πρώτους μήνες του προγράμματος ήταν 486 άτομα ανά μήνα, ενώ τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2016 ανήλθε σε 1.371 άτομα. Τους περισσότερους αιτούντες άσυλο, στο πλαίσιο του προγράμματος, έχουν υποδεχθεί μέχρι σήμερα η Γαλλία (2.702), η Ολλανδία (1.216) και η Γερμανία (1.099). Την πλειονότητα των επωφελούμενων αποτελούν οι Σύροι με ποσοστό 58% και ακολουθούν πρόσφυγες από την Ερυθραία (27%) και το Ιράκ (12%). Οι γυναίκες αποτελούν το 29% των επωφελούμενων, ενώ το 33% είναι ανήλικοι.

Αναμένεται, επιπλέον, 1.193 άνθρωποι να μετεγκατασταθούν από την Ελλάδα και την Ιταλία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες έως το τέλος Ιανουαρίου 2017. Ο ΔΟΜ καλωσορίζει το ορόσημο των 10.000 επωφελούμενων, ωστόσο, αναγνωρίζει ότι πρόκειται για πολύ μικρό αριθμό σε σχέση με τον αρχικό στόχο και ζητά να ενταθούν οι προσπάθειες, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του διετούς προγράμματος μετεγκατάστασης σε κράτη-μέλη της ΕΕ.

Παρέμβαση αντιεξουσιαστών

Η εκδήλωση διακόπηκε, λίγο μετά την έναρξή της από ομάδα αντιεξουσιαστών, οι οποίοι εισήλθαν στο χώρο με καλυμμένα τα πρόσωπά τους και σήκωσαν πανό υποστήριξης στον αιτούντα άσυλο Μοχάμεντ Α., ο οποίος κάνει απεργία πείνας στη Λέσβο, ζητώντας να ματαιωθεί η προγραμματισμένη απέλασή του και να του χορηγηθεί πολιτικό άσυλο. Οι διαμαρτυρόμενοι διάβασαν επιστολή του, φώναξαν συνθήματα κατά της κυβέρνησης και των παρευρισκομένων και αφού πέταξαν φέιγ βολάν, αποχώρησαν από την αίθουσα.

Σε τοποθέτησή του ο συνταγματολόγος και μέλος του ΔΣ της ΕΕΔΑ Νίκος Αλιβιζάτος, δήλωσε «προσβεβλημένος, καθώς δεν διαμαρτυρήθηκαν απλά, αλλά μας καθύβρισαν» και υπογράμμισε ότι «είναι η δεύτερη φορά που διακόπτεται εκδήλωση της ΕΕΔΑ, την προηγούμενη φορά ήταν σε εκδήλωση για την ιθαγένεια, μας διέκοψε η “Χρυσή Αυγή”».