Τα ίντερσεξ άτομα αντιμετωπίζουν συχνά ρητορική μίσους, όπως προκύπτει από έρευνα της οργάνωσης «Intersex Greece»: γιατροί νοσοκομείων που τους αποκαλούν «τέρατα», καθηγητές σε σχολεία που απορρίπτουν την ποικιλομορφία των χαρακτηριστικών τους, ιστοσελίδες που χρησιμοποιούν υποτιμητική ορολογία για να τους στοχοποιήσουν.
Είκοσι δύο ίντερσεξ ενήλικα άτομα και γονείς ίντερσεξ παιδιών συμμετείχαν στην έρευνα και περιέγραψαν μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά περιστατικά που τους έχουν στιγματίσει. Η έρευνα για την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους κατά των ίντερσεξ ατόμων στην Ελλάδα, που χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό τμήμα της Ένωσης Λεσβιών, Ομοφυλόφιλων, Αμφιφυλόφιλων, Τρανς και Ίντερσεξ «ILGA Europe», είναι σε εξέλιξη και τα πορίσματά της θα παρουσιαστούν εκτενώς το φθινόπωρο, σύμφωνα με το ΑΠΕ ΜΠΕ.
Όπως προκύπτει από τα πρώτα δεδομένα της έρευνας που παρουσίασε σε σχετική συνέντευξη τύπου η νομική σύμβουλος της οργάνωσης, Νικολέττα Πικραμένου, τα ίντερσεξ άτομα βιώνουν ρητορική μίσους κυρίως στα νοσοκομεία.
Ακόμα και ο τρόπος που γίνονται οι εξετάσεις των ίντερσεξ ατόμων σε νοσοκομεία παραβιάζει την ιδιωτικότητά τους. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα περιέγραψαν περιστατικά, όπου γιατροί τους αποκάλεσαν «τέρατα» ή «ανωμαλίες της φύσης».
Περιστατικά ρητορικής μίσους αναφέρθηκαν και από μαθητές σε σχολεία.
Η Ρηνιώ Συμεωνίδου, μητέρα ίντερσεξ παιδιού και μία εκ των ιδρυτών της οργάνωσης «Intersex Greece», υπογράμμισε την έλλειψη εξειδικευμένων θεραπευτών, όπως ψυχολόγων, αναπτυξιολόγων, ουρολόγων και ενδοκρινολόγων για τα ίντερσεξ άτομα, με αποτέλεσμα οι ιδιαίτερες σωματικές και ψυχολογικές συνθήκες που μπορεί να βιώνει ένα ίντερσεξ άτομο τούς είναι άγνωστες.
Σε αρκετές περιπτώσεις τα θύματα δεν καταγγέλλουν τα περιστατικά που βίωσαν είτε γιατί φοβούνται είτε γιατί δεν γνωρίζουν πού να απευθυνθούν. Ακόμα και στις περιπτώσεις που έγιναν καταγγελίες, συχνά αυτές δεν είχαν αποτέλεσμα.
Τα ίντερσεξ άτομα διαθέτουν χαρακτηριστικά φύλου που δεν εμπίπτουν στους τυπικούς ορισμούς των αρσενικών ή θηλυκών σωμάτων. Η κ. Πικραμένου εξήγησε ότι, σύμφωνα με τη νομοθεσία, η ρητορική μίσους με βάση τα χαρακτηριστικά φύλου απαγορεύεται, ωστόσο ο νόμος δεν είναι γνωστός ακόμα και σε εισαγγελείς.
Η νομική σύμβουλος της οργάνωσης αναφέρθηκε σε ορισμένους από τους λανθασμένους και σε ορισμένες περιπτώσεις κακοποιητικούς όρους που χρησιμοποιούνται στο δημόσιο λόγο για τα ίντερσεξ άτομα, όπως «ερμαφρόδιτος» και «μεσόφυλος». Η χρήση των όρων αυτών στα κοινωνικά δίκτυα θα μελετηθεί στο πλαίσιο της συγκεκριμένης έρευνας. Όπως διευκρίνισε η κ. Πικραμένου, ακόμα και η ελληνική μετάφραση του όρου ίντερσεξ, που είναι «διαφυλικός», δεν προτιμάται από την κοινότητα γιατί συχνά μπερδεύεται με τον όρο «διεμφυλικός», ο οποίος περιγράφει τα τρανς άτομα.
Σημειώνεται ότι η οργάνωση Intersex Greece έχει ως στόχο τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ατόμων που γεννιούνται με ποικιλομορφίες των χαρακτηριστικών φύλου.
Σήμερα αριθμεί περισσότερα από 240 μέλη. Η οργάνωση έχει επιδοθεί σε αγώνα για την απαγόρευση των χειρουργικών επεμβάσεων σε ίντερσεξ βρέφη, διάταξη που προβλεπόταν στο νομοσχέδιο για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου του υπουργείου Δικαιοσύνης το 2017, ωστόσο απαλείφθηκε πριν φτάσει για ψήφιση στη Βουλή.
Intersex Greece
Σε κείμενο παρουσίασης της οργάνωσης και των σκοπών της που απαντάται στην ιστοσελίδα της, αναφέρεται πως «η Intersex Greece είναι μια συλλογικότητα ίντερσεξ ανθρώπων, των οικογενειών και υποστηρικτών τους που ζουν στην Ελλάδα» οι οποίοι αγωνίζονται «για τα ανθρώπινα δικαιώματα των παιδιών που γεννιούνται με ποικιλομορφία των χαρακτηριστικών φύλου και για την αποκατάσταση των ίντερσεξ σωμάτων και ζωών, σε σώματα και ζωές με σημασία».
«Ίντερσεξ είναι ένας όρος ομπρέλα που αναφέρεται στις εγγενείς φυσικές διαφορές των χαρακτηριστικών φύλου ή στην αναπαραγωγική ανατομία. Σημαίνει επίσης τη ζωντανή εμπειρία των κοινωνικο-πολιτισμικών συνεπειών που υφίστανται οι άνθρωποι που γεννιούνται με σώματα που δεν εμπίπτουν στις κανονιστικές νόρμες των “αρσενικών” και “θηλυκών” σωμάτων», κατά την ίδια πηγή.
Μπορεί να «μη μας είπαν τίποτα για αυτό στο σχολείο», όμως, όπως επισημαίνεται, «μερικές φορές οι άνθρωποι γεννιούνται με τέτοιες παραλλαγές ή τις αναπτύσσουν σε νεαρή ηλικία. Τα γεννητικά όργανα, οι ορμόνες, η εσωτερική ανατομία ή τα χρωμοσώματα μπορούν να αναπτυχθούν με πολλούς τρόπους».
Ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η συλλογικότητα είναι η αντιμετώπιση των ανθρώπων αυτών από τους υγειονομικούς. Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση:
«Τα υγιή σώματα των ίντερσεξ παιδιών συχνά παθολογικοποιούνται και υποβάλλονται σε επεμβάσεις “κανονικοποίησης” φύλου, ερήμην τους, λόγω των κοινωνικών στερεοτύπων, της άγνοιας, της ντροπής και του στίγματος. Αυτή η “κανονικοποίηση” περιλαμβάνει χειρουργικές επεμβάσεις κολποπλαστικής, μείωσης της κλειτορίδας, μετακίνησης της ουρήθρας ή αφαίρεση των γονάδων. Οι περισσότερες χειρουργικές επεμβάσεις συμβαίνουν πριν από την ηλικία των δύο. Οι ίντερσεξ ακτιβιστές/στριες, ο ΟΗΕ και πολλές από τις κορυφαίες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο συμφωνούν ότι οι αισθητικές χειρουργικές επεμβάσεις που αλλάζουν τα χαρακτηριστικά του φύλου πρέπει να αποτελούν αποκλειστική και ενημερωμένη επιλογή του ίδιου του ατόμου».