Ραγδαία αύξηση των νέων ψυχοδραστικών ουσιών σε όλο τον κόσμο, διαπιστώνει η ετήσια έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών, που σήμερα παρουσιάστηκε στην Ελλάδα από το ΚΕΘΕΑ, σύμβουλο του ΟΗΕ σε θέματα ναρκωτικών. Την ίδια ώρα στην Ελλάδα, το ΚΕΘΕΑ διαπιστώνει στασιμότητα της ελληνικής πολιτικής για τα ναρκωτικά.

Η φετινή έκθεση έχει βαρύνουσα σημασία, καθώς εκδίδεται σε μια χρονιά προπαρασκευαστική για την Ειδική Σύνοδο για το Πρόβλημα των Ναρκωτικών που πραγματοποιεί η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2016 στη Νέα Υόρκη. Πρόκειται για την πρώτη σύνοδο που γίνεται για το θέμα μετά το 1998.

Στην έκθεσή της η Διεθνής Επιτροπή καλεί τις κυβερνήσεις να διασφαλίζουν το σεβασμό απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις διεθνείς αρχές δικαίου και τις προτρέπει σε πολιτική και υλική υποστήριξη των προγραμμάτων πρόληψης, έγκαιρης παρέμβασης, θεραπείας, απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης, ακόμα και υπό συνθήκες οικονομικής κρίσης.

Στη φετινή έκθεση αναδεικνύονται τέσσερα ζητήματα: η εμφάνιση νέων ψυχοδραστικών ουσιών, η αύξηση κατά 66% στην κατανάλωση μεθυλφαινιδάτης, ενός διεγερτικού που χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας, οι ανισότητες στην πρόσβαση των ανθρώπων σε φάρμακα που περιέχουν ναρκωτικές ουσίες, όπως η μορφίνη και ο κίνδυνος που ελλοχεύει στη νομιμοποίηση της ψυχαγωγικής χρήσης της κάνναβης στην Ουρουγουάη και σε πολιτείες των ΗΠΑ.

Συγκεκριμένα, για την εμφάνιση νέων ψυχοδραστικών ουσιών, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στους πίνακες των τριών διεθνών συμβάσεων και επομένως δεν υπόκεινται σε έλεγχο, υπογραμμίζεται, ότι το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης που έχει δημιουργήσει ο ΟΗΕ μέσα στο 2014, κατέγραψε 388 διαφορετικές τέτοιες ουσίες, ήτοι 11% περισσότερερς απ’ ότι το 2013. Όπως επισήμανε στη σχετική συνέντευξη Τύπου η Εθνική Συντονίστρια για τα ναρκωτικά, Τέτα Διαμαντοπούλου, στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρεται μία νέα ψυχότροπη ουσία την εβδομάδα.

Στην παγκόσμια ανασκόπηση που επιχειρεί η ετήσια έκθεση, γίνονται αναφορές στην Ελλάδα σε δύο θέματα.

Συγκεκριμένα, η έκθεση αναφέρει, ότι η αύξηση των κατασχέσεων κάνναβης κατά δύο τρίτα την περίοδο 2011- 2012 υποδηλώνει, ότι μπορεί η χώρα να εξελίσσεται σε διαμετακομιστικό κέντρο της ουσίας. Επιπλέον, η Ελλάδα παραμένει βασικός κόμβος της βαλκανικής οδού, που διασχίζει επίσης το Ιράν, την Τουρκία, τη Βουλγαρία και άλλες χώρες της περιοχής και μέσω της οποίας η αφγανική ηρωίνη προωθείται στη δυτική Ευρώπη. Εξάλλου, το 2012 Ελλάδα και Ρουμανία αντιπροσώπευαν το 37% του συνολικού αριθμού νέων διαγνώσεων του ιού HIV μεταξύ των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κατά την παρουσίαση της έκθεσης, ο πρόεδρος του ΚΕΘΕΑ, Γεράσιμος Νοταράς, αναφέρθηκε και στη μάχη που δίνει ο ελληνικός οργανισμός κατά των ναρκωτικών. Όπως τόνισε, «αυτήν τη στιγμή η πολιτική για τα ναρκωτικά έχει περιέλθει σε κατάσταση στασιμότητας, ένα μέρος της οποίας οφείλεται στις καθυστερήσεις στην εφαρμογή του νόμου 4139 σε ό,τι αφορά στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, τα εναλλακτικά της φυλάκισης μέτρα και την ποινική αντιμετώπιση των απεξαρτημένων». Στην περίπτωση εφαρμογής του νόμου, ο κ. Νοταράς ζήτησε τη δημιουργία υποδομών υποδοχής για τους ανθρώπους που θα αποφυλακιστούν, προκειμένου να συνεχίσουν τη θεραπεία τους στην κοινωνία. «Θύμα» της εφαρμογής του νόμου ήταν τις προηγούμενες ημέρες ένας νέος απόφοιτος του ΚΕΘΕΑ, ο οποίος βρέθηκε στη φυλακή γιατί δεν του αναγνωρίστηκε το προβλεπόμενο από τον νόμο ελαφρυντικό της ολοκλήρωσης του θεραπευτικού προγράμματος.

Επίσης, ο πρόεδρος του ΚΕΘΕΑ έκανε έκκληση για τη συνέχιση λειτουργίας των έξι ψυχοδιαγνωστικών κέντρων που δημιούργησε το ΚΕΘΕΑ με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ. Τα κέντρα εξυπηρετούν πάνω από 1.100 άτομα ετησίως, ωστόσο κινδυνεύουν με λουκέτο το καλοκαίρι, καθώς λήγει το πρόγραμμα ΕΣΠΑ.

Τη συνέντευξη Τύπου, χαιρέτισε ο υπουργός Υγείας, Παναγιώτης Κουρουμπλής, ο οποίος διαβεβαίωσε τους παριστάμενους, ότι το υπουργείο θα γίνει πιο χρήσιμο στα θέματα της αντιμετώπισης των ναρκωτικών. «Εδώ κρίνεται η αξία και η ουσία των πολιτικών και των ποιοτικών χαρακτηριστικών που πρέπει να έχει μια κοινωνία, η οποία κρίνεται από τον τρόπο που προσπαθεί να αξιολογήσει ανθρώπους που η ίδια με τις πρακτικές της έθεσε στο περιθώριο» πρόσθεσε.

Επίσης, στη συνέντευξη Τύπου παραβρέθηκε και ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Γιώργος Κατρούγκαλος.

Σύμφωνα με την παγκόσμια ανασκόπηση που επιχειρεί η ετήσια έκθεση:

Στην Ευρώπη η διαθεσιμότητα και η κατάχρηση των νέων ψυχοδραστικών ουσιών παραμένει ένα μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας, με νέες ουσίες να εντοπίζονται. Στη Δυτική και Kεντρική Ευρώπη η ηρωίνη αντικαθίσταται μερικώς ως ουσία κατάχρησης από συνθετικά οπιοειδή, όπως η φαιντανύλη, η βουπρενορφίνη και η μεθαδόνη. Η Ανατολική και Νοτιανατολική Ευρώπη έχουν σημαντικά υψηλότερη επικράτηση της ενέσιμης χρήσης ναρκωτικών, καθώς και του ιού HIV στους χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

Στην Αφρική οι συνεχείς απειλές της ειρήνης και της ασφάλειας σε ορισμένες περιοχές έχουν πυροδοτήσει αύξηση της διακίνησης παράνομων ουσιών. Σημαντικό πρόβλημα για την περιοχή αποτελεί και η περιορισμένη δυνατότητα θεραπείας και κοινωνικής επανένταξης.

Η Κεντρική Αμερική και Καραϊβική εξακολουθούν να αξιοποιούνται από τοπικές και διεθνείς εγκληματικές ομάδες ως διαμετακομιστική οδός παράνομων ναρκωτικών από τη Νότια Αμερική προς τη Βόρεια.

Η Βόρεια Αμερική εξακολουθεί να έχει παγκοσμίως το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας που σχετίζεται με τα ναρκωτικά, παρά τη μείωση σε σχέση με προηγούμενα έτη.

Στην Ανατολική και Νοτιανατολική Ασία παραμένει η μεγάλη ανησυχία για την επέκταση παράνομων αγορών διεγερτικών τύπου αμφεταμίνης. Στη Νότια Ασία μεταξύ των μεγαλύτερων προβλημάτων παραμένει η αύξηση της παραγωγής, διακίνησης και χρήσης μεθαμφεταμίνης, καθώς και η κατάχρηση φαρμακευτικών σκευασμάτων που περιέχουν ναρκωτικές και ψυχότροπες ουσίες. Στη Δυτική Ασία η πολιτική αστάθεια και οι συγκρούσεις έχουν οδηγήσει στον περιορισμό της δυνατότητας πολλών κρατών να ασκούν αποτελεσματικό έλεγχο στα σύνορα και την επικράτειά τους.

Στην Ωκεανία παραμένει η ανησυχία για την επέκταση των αγορών νέων ψυχοδραστικών ουσιών και με τα σχετικά υψηλά ποσοστά της χρήσης ουσιών.