Σε νέα βάση μπήκαν οι σχέσεις της Ελλάδας με την Ιταλία έπειτα κι από την ιστορική συμφωνία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο κρατών.

Το κείμενο της πρώτης συμφωνίας που υπογράφει η χώρα μας για ΑΟΖ έχει πέντε άρθρα, μέσα στα οποία γίνεται η συμφωνία για να εφαρμοστεί η οριοθετική γραμμή της 24ης Μαΐου του 1977.

«Η οριοθετική γραμμή των θαλασσίων ζωνών στις οποίες οι δύο χώρες νομιμοποιούνται να ασκούν, αντιστοίχως, τα κυριαρχικά δικαιώματα ή τη δικαιοδοσία τους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο θα είναι η οριοθετική γραμμή για την υφαλοκρηπίδα που καθορίσθηκε με τη Συμφωνία του 1977 μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιταλικής Δημοκρατίας για την οριοθέτηση των αντίστοιχων υφαλοκρηπίδων», αναφέρεται συγκεκριμένα.

Μεταξύ άλλων σημειώνεται πως «όταν το ένα Μέρος λάβει την πρωτοβουλία να ανακηρύξει μία θαλάσσια ζώνη που εκτείνεται μέχρι την οριοθετική γραμμή του άρθρου 1 της παρούσας Συμφωνίας, θα ενημερώσει σχετικά το άλλο Μέρος το συντομότερο δυνατό».

Αναφορά γίνεται και στις αλιευτικές δραστηριότητες, τις οποίες δεν θίγει η συμφωνία.

Ισχυρό επιχείρημα απέναντι στην Τουρκία η ιστορική συμφωνία με την Ιταλία 

Η συμφωνία Ελλάδας – Ιταλίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο κρατών, η οποία είναι η πρώτη συμφωνία που υπογράφει η χώρα μας για ΑΟΖ, έχει ασφαλώς συναφθεί στη βάση της UNCLOS (οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών βάσει διμερών συμφωνιών), σημειώνουν πηγές του ΥΠΕΞ.

Επιβεβαιώνει το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, καθώς και τη μέση γραμμή της συμφωνίας του 1977 για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας – Ιταλίας ως οριογραμμή της ΑΟΖ Ελλάδας – Ιταλίας. Με τη Συμφωνία, η μέση αυτή γραμμή θα ισχύει και για τα υπερκείμενα της υφαλοκρηπίδας ύδατα.

Το γεγονός αυτό αποτελεί ένα ισχυρό επιχείρημα έναντι της Τουρκίας, η οποία -κόντρα στο διεθνές δίκαιο και τη λογική- υποστηρίζει ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, εξ ου και απειλεί για γεωτρήσεις νοτίως της Ρόδου και της Κρήτης, επικαλούμενη το παράνομο μνημόνιο με τη Λιβύη.

Επιπλέον, έπεσαν οι υπογραφές στην Κοινή Δήλωση Ελλάδας-Ιταλίας για τους Πόρους της Μεσογείου. Με τη δήλωση αυτή, τα δυο κράτη εκφράζουν την προσήλωσή τους στην ισόρροπη και βιώσιμη διαχείριση των πόρων αυτών και συμφωνούν να διεξαγάγουν διαβουλεύσεις για την εκτίμηση τυχόν επιπτώσεων διαφόρων παραγόντων στις υφιστάμενες πρακτικές των αλιέων των δύο κρατών. (Βιώσιμη διαχείριση)

Υπογράφηκε, τέλος, Κοινή Γνωστοποίηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την οποία τα δύο κράτη ζητούν την μελλοντική τροποποίηση του κανονισμού περί κοινής αλιευτικής πολιτικής ώστε, όταν η Ελλάδα αποφασίσει να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της έως τα 12 ν.μ., να διατηρηθεί η υπάρχουσα αλιευτική δραστηριότητα των Ιταλών αλιέων στην περιοχή μεταξύ 6-12 ν.μ., η οποία σήμερα αποτελεί διεθνή ύδατα.

Επισημαίνεται ιδιαίτερα η αυτονόητη σημασία της αναφοράς στην Κοινή Γνωστοποίηση του δικαιώματος επέκτασης παντού της αιγιαλίτιδας ζώνης μας.

Τα  υπάρχοντα δικαιώματα των Ιταλών αλιέων περιγράφονται με σαφήνεια αλλά πλέον περιοριστικά, τόσο ως προς τον αριθμό των σκαφών όσο και ως προς τα είδη που δύνανται να αλιεύσουν και εξαιρούνται τα είδη που αλιεύουν οι Έλληνες αλιείς.

Το ζήτημα της αλιείας ήταν καθοριστικό για την επίτευξη συμφωνίας για την ΑΟΖ. Και αυτό καθώς εξαρχής η Ρώμη ζητούσε να κατοχυρώσουν οι Ιταλοί ψαράδες το δικαίωμα να αλιεύουν τις μεγάλες κόκκινες γαρίδες στα ανοιχτά της Ζακύνθου και της Κεφαλονιάς ακόμη και στην περίπτωση που τα ελληνικά χωρικά ύδατα επεκταθούν από τα έξι στα 12 ναυτικά μίλια, με βάσει και τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Οι δύο συμφωνίες λοιπόν έκλεισαν ως «πακέτο». Και τα επόμενα βήματα αφορούν στην κύρωση της συμφωνίας με Ιταλία και τη συνέχιση των συζητήσεων βήμα βήμα για οριοθέτηση ΑΟΖ και με την Αίγυπτο.

Σημειωτέον ότι μαζί με τη συμφωνία για την ΑΟΖ και τη συμφωνία για την αλιεία ανακοινώθηκε και ότι η Ελλάδα θα ανοίξει τουριστικά προς Ιταλία σταδιακά από Δευτέρα.

Υπενθυμίζεται ότι το γεγονός ότι η Ιταλία είχε εξαιρεθεί από τη Λευκή λίστα χωρών είχε προκαλέσει την αντίδραση της Ρώμης ενώ οι συζητήσεις για ΑΟΖ προχωρούσαν , καθώς και ότι ορισμένες τουριστικές περιφέρειες της Ελλάδας (Επτάνησα, Δωδεκάνησα, Πελοπόννησος) στηρίζονται σε σημαντικό βαθμό από τις τουριστικές ροές από Ιταλία.