Στις νέες κατευθύνσεις της ευρωπαϊκής πολιτικής για το μεταναστευτικό αναφέρθηκε η εμπειρογνώμων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φραντζέσκα Νάστρι, σε ημερίδα που διοργάνωσε το γραφείο πληροφοριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Καθώς, όπως σημείωσε, η κατάσταση στη νότια Ευρώπη έχει δείξει πόσο δύσκολη είναι η διαχείριση του ζητήματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναζητεί λύσεις «στην αξιοποίηση της οικονομικής συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης, προκειμένου οι τρίτες χώρες να αναλάβουν να εμποδίζουν την πρόσβαση στους αλλοδαπούς και επιπλέον να αναλάβουν την επαναπροώθησή τους».

Πρωταρχικός στόχος, λοιπόν, για την ΕΕ την παρούσα στιγμή είναι οι χώρες που βρίσκονται στις παρυφές των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ -και δεν έχουν υπογράψει τις διεθνείς συνθήκες για όσους χρήζουν διεθνούς προστασίας- να επαναπροωθούν άμεσα μετανάστες και πρόσφυγες στα κράτη από τα οποία αποπειράθηκαν να φύγουν.

Εξίσου σημαντικό στόχο αποτελεί, όπως σημείωσε η κ. Νάστρι, η αξιόπιστη φύλαξη των συνόρων, με τη χρήση υψηλής τεχνολογίας και την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας του ανθρώπινου δυναμικού, που διασφαλίζουν υψηλά επίπεδα ασφάλειας. Στους στόχους της ΕΕ ακολουθεί η ύπαρξη αποτελεσματικών υπηρεσιών Ασύλου στα κράτη-μέλη και η επιπλέον ενίσχυση των κρατών που αντιμετωπίζουν τα σοβαρότερα προβλήματα εισροών από το Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων, προκειμένου να προχωρήσουν σε επιστροφές, με προτεραιότητα στις εθελοντικές επιστροφές. Η κ. Νάστρι σημείωσε ότι οι εθελούσιοι επαναπατρισμοί είναι μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα που δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί.

Στην Ελλάδα τα προγράμματα Επιστροφών υλοποιεί ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και μέχρι στιγμής έχουν επιστρέψει από τον περασμένο Σεπτέμβριο περίπου 1.000 άτομα. Αλλά 3.500 αναμένουν στις λίστες του γραφείου ΔΟΜ Ελλάδας.

Ο Ιωάννης Δημητρακόπουλος από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) της ΕΕ σημείωσε ότι «παρά την προσμονή της ελληνικής κυβέρνησης, η κατάσταση παραμένει πολύ κακή». Αναφέρθηκε στην έκθεση του Οργανισμού την περασμένη άνοιξη, στην οποία καταγράφεται η δεινή κατάσταση όσων προσπαθούν να περάσουν παράτυπα τα ελληνική σύνορα. Κύρια προβλήματα είναι οι απάνθρωπες συνθήκες κράτησης και η μη πρόσβαση για όσους πιθανώς χρήζουν διεθνούς προστασίας στη διαδικασία πολιτικού ασύλου. Κύριο συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε, κατά τη διάρκεια της πολύμηνης έρευνας του Οργανισμού, είναι ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει επικοινωνία μεταξύ εμπλεκομένων. Από το επίπεδο των υπουργείων μέχρι τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές. «Η επιτυχία σχετίζεται από το βαθμό στον οποίον οι τοπικοί άρχοντες συνεργάζονται» είπε ο κ. Δημητρακόπουλος και αναφερόμενος στην αδυναμία συνεργασίας στην Ελλάδα, έφερε το παράδειγμα της Ιταλίας.

Ο Στέλιος Αντωνιάδης από τη μονάδα διοίκησης της Φρόντεξ αναφέρθηκε στον πειραματικό επιχειρησιακό βραχίονα που δημιουργήθηκε πέρσι στον Πειραιά και του οποίου η «θητεία» λήγει φέτος το φθινόπωρο. Αναμένοντας τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, επιδίωξη είναι το Γραφείο του Πειραιά να αποτελέσει μόνιμο Γραφείο για Ιταλία, Μάλτα, Ελλάδα, Κύπρο. Ενδεχομένως να δημιουργηθούν άλλα τρία επιχειρησιακά Γραφεία, ένα για τα χερσαία σύνορα, ένα για τη Μαύρη Θάλασσα και τη Βουλγαρία και ένα τρίτο στη Δυτική Μεσόγειο.

Ο υπεύθυνος της Μονάδας Επαναπατρισμού του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης Πασκάλ Ρέϊντζερς αναφέρθηκε στα προγράμματα επαναπατρισμού του Οργανισμού. Ο αστυνόμος Δημήτρης Δαλούκας από τη Διεύθυνση Αλλοδαπών, ανέπτυξε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.