Μπρος – πίσω φαίνεται ότι ταξίδεψαν τα πέντε φορτία των απορριμμάτων, από τους δήμους Κορδελιού – Ευόσμου, Θεσσαλονίκης και Θέρμης, στα οποία εντοπίστηκαν ραδιενεργά στοιχεία με τη χρήση ειδικού μηχανήματος που εγκαταστάθηκε στο ΧΥΤΑ της Μαυροράχης. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, τα ραδιενεργά αυτά στοιχεία προέρχονται από ιδιωτικά ιατρικά κέντρα ή ιατρεία.
Η τύχη των φορτίων, ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί απόλυτα. Ορισμένα από αυτά, όταν δεν τους επιτράπηκε η είσοδος, επιστράφηκαν στις υπηρεσίες καθαριότητας, όπου και «έσπασαν» σε μικρότερα φορτία και μεταφέρθηκαν εκ νέου στο ΧΥΤΑ. Με τον τρόπο αυτό επιτράπηκε η είσοδός τους καθώς οι ενδείξεις του μηχανήματος ήταν πλέον οριακές.
Δεδομένου ότι το μηχάνημα λειτούργησε πριν από λίγες μέρες και δεν έχει γίνει ακόμη η πιστοποίησή του από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, το θέμα των ορίων μέτρησης των ραδιενεργών στοιχείων είναι ακόμη ρευστό. Για το λόγο αυτό την επόμενη Παρασκευή αναμένεται ειδικοί της Επιτροπής να μεταβούν στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης, προκειμένου να πιστοποιήσουν το μηχάνημα, ώστε οι μετρήσεις που θα κάνει να είναι απόλυτα έγκυρες. Πάντως η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι δεν υπάρχει θέμα ανησυχίας από τέτοιου είδους ραδιενεργά κατάλοιπα καθώς είναι βραχύβια.
Όλα ξεκίνησαν τη Μεγάλη Τετάρτη, όταν το ειδικό μηχάνημα άρχισε να χτυπά έντονα την ώρα που περνούσε την πύλη του ΧΥΤΑ ένα απορριμματοφόρο από την περιοχή του Ευόσμου. Μετά από αυτό απαγορεύτηκε η είσοδος του φορτηγού στο ΧΥΤΑ και το φορτίο επιστράφηκε στις υπηρεσίες καθαριότητας του δήμου Κορδελιού – Ευόσμου. Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Καθαριότητας του δήμου Κορδελιού – Ευόσμου, Νίκο Φουρκιώτη, ακολούθησαν έλεγχοι με φορητό μετρητή ραδιενέργειας, στους κάδους της περιοχής. Ο μετρητής χτύπησε δίπλα σε έναν ουροσυλλέκτη. «Μετά από συνεννόηση με τον «Δημόκριτο» καταλήξαμε στο ότι ο ουροσυλλέκτης ήταν πιθανόν να προέρχεται από ασθενή υπό θεραπεία ενώ μας είπαν ότι πρόκειται για αβλαβές φορτίο. Στη συνέχεια, το φορτίο που μας επιστράφηκε από τον ΧΥΤΑ, το μοιράσαμε σε δύο φορτηγά. Το ένα πέρασε στο χώρο και στο δεύτερο, όπου το μηχάνημα εντόπισε οριακά αυξημένες τιμές, επιτράπηκε επίσης η είσοδος», σημειώνει.
Κάτι αντίστοιχο έγινε και στο δήμο Θέρμης, απορριμματοφόρο του οποίου σταμάτησε στην πύλη του ΧΥΤΑ όταν το μηχάνημα εντόπισε ραδιενεργά στοιχεία. «Μου έστειλαν από το ΧΥΤΑ ένα χαρτί για να εντείνουμε τους ελέγχους. Το φορτηγό όμως δεν ήρθε πίσω, επειδή ήταν στα όρια», λέει ο αντιδήμαρχος Θέρμης, Σταύρος Κουγιουμτζίδης.
Από την πλευρά του, ο προϊστάμενος του ΧΥΤΑ, Πάρης Καραγκούνης, διευκρινίζει ότι τα ραδιενεργά στοιχεία έχουν συγκεκριμένο χρόνο ζωής, οπότε δεν αποκλείεται εφόσον επιστρέψουν τέτοια φορτία στον ΧΥΤΑ να μην υπάρξει ένδειξη στο μηχάνημα. Ωστόσο, σημειώνει ότι σε επικοινωνία των υπευθύνων του ΧΥΤΑ με την Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας επισημάνθηκε πως η υπέρβαση των φυσικών ορίων ραδιενέργειας μέχρι κάποιο ποσοστό είναι αποδεκτή. «Μόνο σε τέτοιες περιπτώσεις επιτράπηκε η είσοδος απορριμματοφόρων στο ΧΥΤΑ», αναφέρει.
Για την προέλευση των ραδιενεργών στοιχείων, ο πρόεδρος των εργαζομένων του Συνδέσμου ΟΤΑ νομού Θεσσαλονίκης, Κώστας Ζέρβας, εκφράζει την εκτίμηση ότι προέρχονται από διαγνωστικά κέντρα, κλινικές, ιατρεία και εργαστήρια και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να πέρασαν στο παρελθόν τέτοια φορτία στον χώρο της Μαυροράχης. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Γιάννης Ζουρνάς, τονίζει ότι κάθε ιδιωτικός φορέας έχει την υποχρέωση να στέλνει τα ραδιενεργά φορτία σε συμβεβλημένες εταιρείες για αδρανοποίηση και όχι στον ΧΥΤΑ.
Τι αναφέρει η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας
«Τέτοια ραδιενεργά κατάλοιπα, σύμφωνα με την εμπειρία μας, προέρχονται από εργαστήρια πυρηνικής ιατρικής. Προέρχονται από θεραπείες πυρηνικής ιατρικής με ραδιοφάρμακα ή από νοσηλευτικό, νοσοκομειακό υλικό και είναι βραχύβια. Συνεπώς δεν υπάρχει θέμα ανησυχίας», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, Χρήστος Χουσιάδας. Διευκρινίζει δε ότι τα μηχανήματα στον ΧΥΤΑ της Μαυροράχης δεν έχουν ακόμη βαθμονομηθεί κάτι που θα γίνει ταχύτατα, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις και να εκπαιδευτεί το προσωπικό.
Άλλωστε, κατά τον κ. Χουσιάδα, αντίστοιχα συστήματα, δηλαδή ανιχνευτές ραδιενέργειας, λειτουργούν στο ΧΥΤΑ της Φυλής, στις χαλυβουργίες της χώρας (για να ελέγχεται η είσοδος των παλιών μετάλλων που πηγαίνουν στις υψικαμίνους), στις βασικές πύλες εισόδου της χώρας (μεθοριακούς σταθμούς και αεροδρόμια). «Σε κάθε περίπτωση θα κάνουμε τάχιστα ό,τι πρέπει για τη σωστή λειτουργία του μηχανήματος σύμφωνα με τις καλύτερες δυνατές πρακτικές», προσθέτει.