Η τέχνη ως μέσο επικοινωνίας με διαφορετικές κουλτούρες, ο ρόλος της στην κοινωνία και η σύμπραξη της παραδοσιακής ζωγραφικής με τη σύγχρονη τεχνολογία, αποτέλεσαν κεντρικά θέματα στη συνέντευξή με τις δίδυμες εικαστικούς Στέλλα Παπά και Μαρία Παπά.
Οι δύο αδελφές συμμετείχαν σε διεθνείς διαγωνισμούς ζωγραφικής και είδαν τα έργα τους να προβάλλονται σε οθόνη στην εμβληματική Time Square της Νέας Υόρκης. Με τις βραβεύσεις τους, τις διακρίσεις τους σε διεθνείς διαγωνισμούς και τις δημοσιεύσεις των έργων τους σε περιοδικά τέχνης, συνεχώς επεκτείνουν την παρουσία τους στο διεθνές καλλιτεχνικό στερέωμα.
-Πώς είναι η ζωή ενός εικαστικού καλλιτέχνη σήμερα; Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις και ποιες οι πιο ικανοποιητικές στιγμές;
Σ: Ολόκληρη η ζωή ενός εικαστικού είναι μια πρόκληση. Πρέπει συνεχώς να μαθαίνει, να ενημερώνεται, να παρακολουθεί τους άλλους ζωγράφους και να απορροφά κάθε στιγμή καινούργιες γνώσεις.
M: Πρέπει, συνεχώς να προσπαθεί να βρίσκει μέσα, με τα οποία να μπορεί να εξελίξει την τέχνη του, ίσως ένα από αυτά να είναι και η τεχνολογία. Θα πρέπει να βάλει στα έργα του, το δικό του στίγμα, το δικό του «κρυφό» υλικό το οποίο θα τον βοηθήσει να αποκτήσει τη δική του ξεχωριστή ταυτότητα ως καλλιτέχνης και θα τον καθιερώσουν στον χώρο της τέχνης.
Σ: Το τελευταίο διάστημα, μια άλλη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει ένας καλλιτέχνης είναι να αποδεχτεί αυτό που είχε πει και ο Νταλί κάποτε, πως, αυτό που μπορεί να κρατήσει την τέχνη ζωντανή είναι η τεχνολογία. Ένας ζωγράφος θα πρέπει να αγαπήσει τα έργα του για να μπορεί να θαυμάζει και την τέχνη των υπολοίπων ζωγράφων.
Μ: Οι ικανοποιητικές στιγμές ενός ζωγράφου είναι η επιλογή των έργων του σε ξεχωριστές εκθέσεις, διαγωνισμούς αλλά κυρίως, είναι η επιβράβευση που δέχεται είτε από ανθρώπους του χώρου της τέχνης, είτε από άλλους χώρους.
-Τι ρόλο παίζουν τα διεθνή βραβεία και οι εκθέσεις στην πορεία ενός καλλιτέχνη; Πόσο σημαντική είναι η διεθνής αναγνώριση για εσάς;
Σ: Τα διεθνή βραβεία έχουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην πορεία ενός καλλιτέχνη γιατί είναι μια διάκριση, μια επιβράβευση της δουλειάς του, είναι η επιβεβαίωση της μοναδικότητας της τέχνης του, είναι η απόδειξη πως μέσα από τα έργα του έχει καταφέρει να μεταφέρει σε ανθρώπους με διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμούς όλα τα μηνύματα που θέλει.
Μ: Έτσι και για μας, μια διεθνής διάκριση είναι πολύ σημαντική, είναι η επιβεβαίωση ότι η τέχνη μας έχει ένα πιο ευρύ κοινό και ότι καταφέρνει να αγγίζει τις ψυχές και άλλων ατόμων, με διαφορετικές αντιλήψεις, βιώματα, ήθη και πολιτισμό. Είναι η επιβεβαίωση ότι η τέχνη μας, εξελίσσεται και δεν είναι κλειστή στα «πρέπει» της κοινωνίας που ζούμε.
-Πιστεύετε ότι η τέχνη μπορεί να επηρεάσει την κοινωνία; Πώς περνάτε μέσα από τη δουλειά σας μηνύματα για να ευαισθητοποιήσετε το κοινό;
Σ: Η τέχνη μπορεί σίγουρα να επηρεάσει την κοινωνία γιατί μιλά με το συναίσθημα και έχει χρησιμοποιηθεί από πολλούς καλλιτέχνες για τον συγκεκριμένο σκοπό.
Μ: Συγκεκριμένα η ζωγραφική, ήταν το μέσο που χρησιμοποιούσαν πολλοί ζωγράφοι για να αποτυπώσουν την πραγματικότητα μέσα από τους πίνακες τους, ακόμα και ο τρόπος που επέλεγαν να «στήσουν» τα σχήματα και τις φιγούρες ήταν πολύ συγκεκριμένος γιατί ήθελαν μέσα από τα έργα τέχνης τους είτε να εκφράσουν τη διαφωνία τους σε μια κατάσταση, είτε να σατιρίσουν μια άλλη, είτε να ξυπνήσουν το αίσθημα της επανάστασης, είτε ακόμα να υμνήσουν κάτι όμορφο.
Μ: Εγώ στους πίνακες μου απεικονίζω τοπία ή σκηνές από την καθημερινότητα, με μια ρεαλιστική αναπαράσταση, με φανταχτερά χρώματα για να θυμίσω στους ανθρώπους την ομορφιά που υπάρχει γύρω μας και τη χάνουμε μέσα στους γρήγορους ρυθμούς μας και τις φοβίες μας, είτε πρόκειται για τη φύση, είτε πρόκειται για ανθρώπινες σχέσεις (π.χ. οι ανθρώπινες αγκαλιές, ένα πουλί που απολαμβάνει το νερό της βροχής).
Σ: Μέσα από τα πορτρέτα των αντρών που φτιάχνω θέλω να εκφράσω το πάθος που κρύβεται στην ψυχή των ανθρώπων. Η ασυμμετρία και η πιο ελεύθερη απεικόνιση των προσώπων στους πίνακες μου, εκφράζουν την επιθυμία μου να μπορέσουμε κάποια στιγμή να ζούμε χωρίς «μη» και «πρέπει». Θέλω μέσα από τη χρήση των ασημί και χρυσών χρωμάτων να μεταφέρω το μήνυμα μιας πιο απελευθερωμένης ζωής χωρίς κανόνες.
-Με ποιον τρόπο η τέχνη μπορεί να ενώνει ανθρώπους από διαφορετικές κουλτούρες;
Μ: Όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως κουλτούρας θέλουν να εκφράζονται ελεύθερα, καθένας με τον δικό του τρόπο. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την τέχνη γιατί τους δίνει χώρο να εξελιχθούν χωρίς περιορισμούς. Επιπλέον, πολλά κοινά συναισθήματα των ανθρώπων όπως είναι η αγάπη, το μίσος, ο θυμός, η χαρά, και η απόγνωση μπορούν μέσα από τη ζωγραφική να αποτυπωθούν σε πίνακες και να εκφράσουν τα συναισθήματα πολλών ανθρώπων.
Σ: Η τέχνη είναι κάτι πέραν από τη λογική και όλοι οι άνθρωποι μπορούν να βρουν διέξοδο σε αυτήν.
-Το κοινό στην Ελλάδα και την Κύπρο είναι δεκτικό στη σύγχρονη τέχνη; Υπάρχουν διαφορές στον τρόπο που το κοινό αντιλαμβάνεται την τέχνη σε διαφορετικές χώρες;
Μ: Ναι, το κοινό σε Ελλάδα και Κύπρο έχει ήδη αποδεχτεί τη σύγχρονη τέχνη, Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται πρώτον, από το γεγονός ότι πλέον πολλοί καλλιτέχνες ασχολούνται με αυτό, δεύτερον από το γεγονός ότι οι εκθέσεις σύγχρονης τέχνης έχουν μεγάλη επισκεψιμότητα και, τρίτον, από το ότι πολλοί άνθρωποι επιλέγουν έργα σύγχρονης τέχνης για να κοσμούν τους προσωπικούς τους χώρους.
Σ: Αυτό πιστεύουμε πως οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα σύγχρονα έργα τέχνης επικεντρώνονται περισσότερο στην επίδραση που έχει το έργο στον θεατή αλλά και στο ότι πλέον επικρατεί στον κόσμο η αντίληψη ότι αυτοί «φτιάχνουν το έργο».
Μ: Παρ’ όλο που η τέχνη ενώνει τους ανθρώπους, πιστεύουμε ότι ισχύει στην τέχνη αυτό που ισχύει και στη λογοτεχνία. Όσοι οι αναγνώστες του βιβλίου, τόσες και οι απόψεις γι’ αυτό, μιας και κάθε άνθρωπος μπορεί να αντιληφθεί κάτι ανάλογα με τις καταστάσεις και τα βιώματα του. Ένας δυστυχισμένος άνθρωπος που έχει περάσει δύσκολα θα «διαβάσει» και θα «κατανοήσει» διαφορετικά έναν πίνακα από κάποιον άλλον που έχει ζήσει μια πιο εύκολη ζωή.
-Ποιες τεχνολογικές ή ψηφιακές εξελίξεις πιστεύετε ότι έχουν αλλάξει τον κόσμο της τέχνης τα τελευταία χρόνια;
Μ: Οι βασικές τεχνολογικές εξελίξεις που πιστεύουμε ότι έχουν αλλάξει τον κόσμο της τέχνης τα τελευταία χρόνια, είναι οι εφαρμογές που σε βοηθούν να δημιουργήσεις τέχνη αλλά και οι εφαρμογές που σε φέρνουν πιο κοντά στη δημιουργία. Υπάρχουν εφαρμογές για την επεξεργασία εικόνων, τη δημιουργία ψηφιακών σχεδίων με απίστευτα εργαλεία, υπάρχουν μέχρι και εφαρμογές που μπορείς να σχεδιάσεις χρησιμοποιώντας μόνο τις άκρες των δακτύλων.
Σ: Επιπλέον, υπάρχουν και πολλές εφαρμογές που ενημερώνουν τους ανθρώπους για την τέχνη, για παράδειγμα, εφαρμογή που στέλνει φωτογραφίες από αριστουργήματα μουσείων σε όσους δεν μπορούν να τα επισκεφτούν ή εφαρμογές για δημοπρασίες, διαδικτυακές εκθέσεις ζωγραφικής κλπ.
-Πώς βλέπετε την τέχνη να εξελίσσεται στο μέλλον; Υπάρχουν νέες κατευθύνσεις που σας ενθουσιάζουν;
Μ: Η τέχνη ήδη έχει εξελιχθεί και θα εξελιχθεί ακόμη περισσότερο, γιατί ήδη άρχισαν «να ακολουθούν» τα λόγια του γνωστού Ισπανού ζωγράφου Νταλί, ο οποίος είχε πει ότι για να επιβιώσει η ζωγραφική, θα πρέπει να συνδεθεί με τη χρήση των υπολογιστών. Κάτι που είχε υιοθετήσει και ο ίδιος σε πίνακες του χρησιμοποιώντας ψηφιακές αποτυπώσεις και δυαδικά συστήματα.
Σ: Πλέον πολλοί καλλιτέχνες δημιουργούν όχι μόνο με πινέλα και μπογιές αλλά και χρησιμοποιώντας την τεχνολογία, εξειδικευμένα προγράμματα και συσκευές. Επιπλέον, στην τέχνη έχει αρχίσει να ενσωματώνεται και η τεχνητή νοημοσύνη όχι για να αντικαταστήσει τους καλλιτέχνες αλλά για να τους βοηθήσει στην εξέλιξη τους δίνοντας διάσταση και κίνηση στα έργα τους.
