Η πρόταση του γραφείου xza-architects επικράτησε μεταξύ 12 υποψηφίων στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την τελική διαμόρφωση της πλατείας Κολωνακίου, μετά την ολοκλήρωση των έργων για τη Γραμμή 4 του Μετρό.
Δίνει έμφαση στην ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα της πλατείας Κολωνακίου και στη δημιουργία προσβάσεων φιλικών προς τους πεζούς, με βιώσιμη αστική κινητικότητα και τις αναγκαίες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις.
Την ομάδα μελέτης αποτελούν η Θεώνη Ξάνθη, αρχιτέκτων μηχανικός, Άννα-Μαρία Βισίλια, αρχιτέκτων τοπίου, Κωνσταντίνος Ζέκκος, μηχανικός πολεοδόμος-χωροτάκτης, Παρασκευή Τριβυζά, μηχανικός συγκοινωνιολόγος.
Η επιτροπή που έδωσε το πρώτο βραβείο σημειώνει ότι είναι μια «πολύ ενδιαφέρουσα και τολμηρή πρόταση συνολικής αναθεώρησης της πλατείας σε σχέση με τον περιβάλλοντα αστικό ιστό. Έχει συλλάβει και χειριστεί καλά τη διαφορά ύψους και την προσβασιμότητα. Έχει καλή αντίληψη περιβαλλοντικού σχεδιασμού, της υλικότητας και της ευρύτερης πολεοδομικής κλίμακας. Πολύ καλή διάγνωση του αστικού περίγυρου της πλατείας και των υψομετρικών διαφορών για τη διαμόρφωση της σχεδιαστικής προσέγγισης. Βασικοί στόχοι είναι η μεταφορά της ζωής στο κέντρο της πλατείας, η αστική κινητικότητα και ο περίπατος, καθώς και η ανάκτηση του φυσικού περιβάλλοντος.
» Με αφετηρία την τοπογραφία, η πλατεία έχει οργανωθεί στον άξονα Λυκαβηττού- Κουμπάρη-Αρδηττού με διαγώνιες φυγές στη σχέση Κανάρη-Καψάλη. Η πρόταση έχει δύο συνεργαζόμενα επίπεδα: την πλατεία, σχετικά οριζόντια, στο χαμηλό επίπεδο της οδού Κουμπάρη, που επιτρέπει την ανάπτυξη των περισσότερων δραστηριοτήτων μιας αστικής πλατείας για κάθε ηλικία, και το διάζωμα, ως κυκλικό belvedere, που έχει αφετηρία την Πατριάρχου Ιωακείμ και υπερυψούται σε ελεύθερο περίπατο προς την Κουμπάρη.
» Η μεγάλη υψομετρική διαφορά από βορά προς νότο λύνεται διατηρώντας απρόσκοπτες τις προσπελάσεις, διαμορφώνοντας δύο πλατώματα-επίπεδα. Δημιουργείται με αυτόν τον τρόπο ένας ενιαίος επίπεδος χώρος πλατείας στο χαμηλότερο επίπεδο που δίνει δυνατότητες για πολλαπλές χρήσεις, με περίπτερο, χώρους για καφέ και υπαίθριο ανθοπωλείο, χώρους στάσης και αναμονής, εκδηλώσεων, κίνησης κλπ. Το δαχτυλίδι του belvedere από πάνω είναι το πιο ισχυρό στοιχείο του σχεδιασμού, συνδυάζοντας τον περίπατο σε ένα πρωτόγνωρο αστικό επίπεδο, αλλά και ένα στέγαστρο εισόδου στον σταθμό του μετρό.
» Η κυκλοφοριακή ενσωμάτωση της πλατείας στο αστικό της μέτωπο κρίνεται επιτυχής, αλλά συντηρητική. Πολύ θετική είναι η πεζοδρόμηση του νότιου δρόμου και η επέκταση της πλατείας ως την οικοδομική γραμμή. Έχει δοθεί ιδιαίτερο βάρος στον βιοκλιματικό και τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό, με ανασύσταση πρασίνου, διαχείριση υδάτων και ηχητική προστασία. Αξιολογήθηκαν θετικά η επιλογή μεσογειακής βλάστησης με χαμηλές ανάγκες συντήρησης και ανθεκτικότητα, η διαχείριση των υδάτων με ανάσχεση ομβρίων από φυτεμένες νησίδες και απορροφητικά δάπεδα και η συλλογή τους στη χαμηλότερη στάθμη για επαναχρησιμοποίηση καθώς και η εισαγωγή του νερού ως στοιχείο δροσισμού και παιχνιδιού.
» Τα υλικά επιδιώκουν ισορροπία ανάμεσα στα σταθερά και τα υδατοπερατά, με ικανή χρήση ψυχρών υλικών καλής θερμικής συμπεριφοράς. Το βύθισμα της πλατείας στο χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με τον πολύβουο δρόμο βοηθάει και ως ηχητική προστασία. Το περιμετρικό διάζωμα-στέγαστρο θα είναι από τα πιο δύσκολα θέματα επίλυσης στον τελικό σχεδιασμό, επειδή προβάλει καθ’ ύψος στην κατωφέρεια της πλατείας και επιβάλλεται να μην αυξηθεί η διατομή του κατά τη στατική επίλυση της πρότασης, ώστε να διατηρηθεί η διαφάνεια και η οπτική επικοινωνία με όλες τις πλευρές της πλατείας».
